Özel Hayat Yasası yolda

YAKINDA Adalet Bakanlığı'na teslim edilecek Türk Ceza Yasası ön tasarısını hazırlayan komisyonun başkanı ve hukuk alanında yaşayan tek "ordinaryüs" olan Prof. Dr. Sulhi Dönmezer, özel hayat yasasının ayrıntılarını Milliyet'e anlattı.
Dönmezer, uzun ve titiz bir çalışma sonunda hazırladıkları 496 maddelik ön tasarıyı önümüzdeki günlerde Adalet Bakanlığı'na törenle teslim edeceklerini belirtti. Tasarının yedinci bölümünü oluşturan "Hayatın Gizli Alanına ve Özel Hayata Karşı Suçlar" başlıkla yasa, haberleşme, telefon dinleme, konuşmaların kaydedilmesi, fotoğraf çekme gibi hükümleri içeren 11 maddeden oluşuyor.
Özel hayatla ilgili hükümlerin doğrudan cesa yasasına konduğunu belirten Dönmezer, "Tasarı yasalaşırsa Türkiye'de ilk defa ceza yasasında özel hayata ait hükümler olacak" dedi.
Dönmezer, özel hayat korunurken, her şeyin usullere uygun olarak yapılacağını vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Örneğin telefon dinleme konusunda suç takibatı yapabilmek için hakime başvurulacak. Hakim karar verecek ve süresini tayin edecek. Telefon konuşmaları sadece suç tahkikatında kulanılacak, işi biter bitmez hemen imha edilecek. Başka hiçbir muameleye esas teşkil etmeyecek. Tahkikat dosyası dışında hiçbir yere konulmayacak. Bütün bu hükümler tertiplendi. Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu'nda bu konular yer alıyor."

TÜRK Ceza Yasası ön tasarısında yer alan özel hayatın korunmasıyla ilgili 11 hüküm şöyle:
* Resim çekici veya kaydedici bir aletle özel hayatın mahrem alanına giren bir özel hayat olayını, ilgilinin rızası olmadan tespit eden kimseye altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
* Böyle elde edilen kayıtlardan yarar sağlayanlar, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 200 milyondan bir milyar liraya kadar para cezasıyla cezalandırılır.
* Ne suretle olursa olsun rızası olmaksızın bir kişinin sözleri veya resimleri kullanılarak gerçekleştirilen montajların yayınlanması halinde faile, bir yıla kadar hapis ve 300 milyondan iki milyar liraya kadar para cezası uygulanır.
* Yayının bir montaj teşkil ettiğinin açıkça belli olduğu veya yayında montaj olduğunun belirtildiği hallerde ceza verilmez.
* Suç, süreli basın veya radyo veya televizyon aracılığıyla işlendiğinde hükmolunan ceza üçte bir oranında artırılır.
* Uzaktan söyleşileri tespit edebilen araçları, merciince izin verilmeden imal ve ithal eden veya bulunduran kişi, üç yıla kadar hapis ve para cezasına çarptırılır.
* Rızaları olmaksızın veya kanunlara uyulmaksızın kişisel verileri bilişim sistemlerine yerleştiren kimseye, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
* Kanuna uygun olarak bilişim sistemlerine işlenen kişisel verilerin başkalarının ellerine geçmesine veya zarar görmesine neden olan kimseye bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir.
* Kanunun öngördüğü haller hariç, kişilerin ahlaki niteliklerini, veya cinsel yaşamlarını kişisel veri olarak sisteme yerleştiren veya işleyen kimseye, bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
* Kişisel verileri yetkisiz kişilere veren ve şahsi maksatlarla kullananlara iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Kanunların tayin ettiği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmeyenlere ....... (polis bile olsa ceza süresi henüz belirlenmedi) ceza verilir.
* Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları taraflardan habersiz dinleme aletiyle izleyen veya kaydeden kimseye, iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir."