Sandıktan aşiret çıkacak

Mardin'de FP ve HADEP başa güreşiyor; DYP'de liste sıkıntısı var. Partilerin ortak yönü ise politikayı aşiretsiz yapamıyor oluşları

Ertuğrul Pirinççioğlu


Tarih ve kültür mozaiği Mardin'de, bölgenin ikinci Gaziantep'i olma yolunda önemli adımlar atılıyor. Kentte sanayi ve tarım alanlarında gelişmeler dikkat çekerken, Mardinli, artık politikacısını sorguluyor, 3.5 yılın bilançosunu masaya yatırıyor. DYP, FP ve ANAP'ın iktidar dönemlerindeki hizmet yetersizliği gündeme getiriliyor. Aşiretlerin kendi içlerinde bölünmeyle, oyların değişik partilere kanalize olmasının seçim tahminlerini altüst edeceği ifade ediliyor.
Dünyada Venedik'ten sonra ikinci SİT merkezi olarak belirlenen Mardin'in, tarih ve kültür erozyonuna uğatılması düşündürücü. Mardin'in kültür mirasının korunması, adeta seçimlere endekslenmiş.
DSP genç kuşak kadrosu ve hazırladığı SİT projesiyle seçim maratonunda seçmene umut verme gayretinde görülüyor. Tabii ki, geçmişten günümüze SİT için tüm oklar DYP'li Belediye Başkanı Abdülkadir Tutaşı'ya yöneliyor.
Mardin'de aşiretlerin seçim sonuçları üzerinde önemli ağırlığı olduğu ifade ediliyor. Arbeni, Ömerekan, Hate, Ömeryan, Hasaneke, Kiçan, Şüküran, Meşkini, Ganocoi, Hasanya, Haco, Metinan, Rutan, Sorkan, Türkler, Kahraman aşiretleri güçlü. Partililer, HADEP'i seçimlerin favori partisi olarak gösteriyor. HADEP'in seçimlere katılmasıyla önemli sıkıntıların aşıldığı görüşü hakim. HADEP'in liste başında, Genel Başkan Yardımcısı Osman Özçelik, ikinci sıradaysa HEP eski Genel Başkanı Ahmet Türk'ün yeğeni Ferhan Türk yer alıyor.

DYP kaynıyor

Çiller'in hışmına uğrayan Mahmut Duyan liste dışı kalırken, Nusaybin ilçesinden eski bakan Metin Musaoğlu'nun liste başına getirilmesinin, DYP örgütünde güç kaybına neden olduğu ileri sürülüyor. Yaklaşık 10 bin civarında oy potansiyeli olduğu belirtilen Duyan aşiretinden, milletvekili Duyan'ın kardeşi Sinan Duyan seçimlere bağımsız olarak katılıyor. Belediye Başkanı Abdülkadir Tutaşı da, partiyi toparlamak için mücadele veriyor. Başkan Duyan'a da kentin tarih ve kültürüne sahip çıkmadığı, Yenişehir semtini imara planlı olarak açamadığı için tepki gösteriliyor. Mardin'de DYP sıkıntılı, çalkantılı günler yaşıyor.
FP'de ise yıllanmış politikacı Fehim Adak'a iktidar döneminde hizmet vermediği için duyulan kırgınlık dikkati çekiyor. Adak'ın artık yerini genç kuşağa bırakması bekleniyor. FP'nin genç, dinamik başkan adayı Veysi Atay Bakırcı, RP döneminde sorunların, sıkıntıların aşıldığını, FP'nin yeni bir imajla en güçlü parti konumunda olduğunu dile getiriyor.

DSP rüzgarı

DSP, Mardin'de genç ve yetenekli bir ekiple seçimlere katılırken, kentin köklü bir ailesinden gelen Mustafa Tuğmaner, Mardin'in can damarı problemlerini masaya yatırmış. İkinci sıra adayı jeolog Abdülaziz Bilgiç, yöreyi köy köy tarıyor. DSP'nin politikayı dürüstlük ilkeleri doğrultusunda benimsediğini anlatan Tuğmaner, seçimlerde iddialarını kısa sürede artırdıklarını, halkın ilgisinin kendilerini motive ettiğini dile getiriyor. Tuğmaner ailesi, kent merkezinde kadın timleri oluşturmuş, partinin ilkeleri tek tek anlatılıyor. "Tim Komutanlığı"nı üstlenen abla Gülseren Tuğmaner, İstanbul'dan kardeşine destek için koştuğunu anlatıyor. Belediye başkan adayı Clay Falay, ismini Dünya şampiyonu Clay'den aldığını, doğum günü babasının hayranı olduğu Clay'in isimini verdiğini söylüyor.
ANAP'ta ise aşiretlere dayalı güçlü oy potansiyeliyle koordineli bir çalışma dikkati çekiyor. Seçmenler, ANAP'ta iktidar dönemini sorguluyor. ANAP, hükümet olmanın faturasını tabana anlatmaya çalışıyor. Seçim karargahları, büroları ile ANAP'ta da DSP gibi renkli bir atmosfer yaşanıyor. Birinci ve ikinci sırada yer alan Süleyman Çelebi ile Ömer Ertaş, partinin ağır topları. Çelebi, Midyat ve Nusaybin'den Suriye'nin Kamışlı ve Amude bölgelerine kadar yaygın bir güce sahip. Ertaş ise Kızıltepe ilçesinde yedi sekiz bin oyluk aşiretin lideri. İl Başkanı Beşir Abakay, "FP ve DYP'de liste sıkıntıları yaşanırken, ANAP'ın büyük avantaj yakaladığını" vurguluyor.
CHP'nin 20 günlük İl Başkanı Kerim Ağırakçe, partiyi toparlamak için mücadele veriyor. Bir dönemin güçlü CHP'si Mardin'de yeniden hayat bulmaya koşuyor..
35 yıllık restoran işletmecisi İbrahim Nayıroğlu, politikacıların kente hizmet vermediğini dile getirerek, noktayı koyuyor:
"Mardin, tek caddeye mahkum edildi. Planlı bir yerleşim alanı yaratılamadı. Dünyanın sayılı kültür merkezinde ne kültür sarayı ne de beş yıldız oteli bulunuyor. Altyapı yok, su yok, işsizlik had safhada.. Çıkar için politika yapılıyor. HADEP ve FP en güçlü partiler. Kim aday olursa olsun oylar değişmiyor. Kemikleşmiş bir particilik anlayışı var."

MARDİN

İlçeleri: Merkez, Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömerli, Savur, Yeşilli.
Nüfusu: 646.826
Milli Gelirden Aldığı Pay: 1346 USD
1995 ve 1999 Seçmen Sayısı: 219.819 / 274.896
1995'te Seçime Katılma Oranı: %80.28
1995'te Partilerin Aldığı Oy Sayısı ve Oranı: ANAP 37.784 (%22.3), HADEP 37.233 (%22), RP 33.970 (%20), DYP 33.475 (%19.7), MHP 9.213 (%5.4), CHP 7.685 (%4.5), DSP 2.962 (%1.7), YDH 1.362 (%0.8), MP 941 (%0.6), YDP 750 (%0.4), YP 272 (%0.2), İP 267 (%0.2).
1995'te Seçilen Milletvekilleri ve Partileri: Muzaffer Arıkan (DYP), Mahmut Duyan (DYP), Süleyman Çelebi (ANAP), Ömer Ertaş (ANAP), Fehim Adak (RP), Hüseyin Yıldız (RP).
18 Nisan'da Çıkaracağı Milletvekili Sayısı: 6