Tolga ŞARDAN - ANKARA

TÜRKİYE Kızılay Derneği'nin kayıtlarında yapılan incelemede, kurumun 650 bin dolar (yaklaşık 78 milyar lira) zarara uğratıldığı saptandı. Soruşturma sonrasında aralarında Kızılay Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şahin'in de bulunduğu beş üst düzey yönetici hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu.
İçişleri Bakanlığı'nın 8 Ocak 1997 tarihli onayıyla Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Dairesi'ne bağlı Dernekler Özel Denetleme Grubu'nca Türkiye Kızılay Derneği'nin kayıtlarında inceleme başlatıldı.
Dernek ödeme defterlerindeki üç haftalık incelemeden sonra derneğin Eylül 1995'te yapılan ihale sonrasında Japonya'dan özel röntgen filmlerinin ithalatı sırasında sahte belgelerle 78 milyar lira zarara uğratıldığı belirlendi.
İncelemelerde, Kızılay Derneği'nce açılan ihaleyi kazanan Japonya'nın önde gelen kuruluşlarından Mitsui And. Co. Ltd. firmasından 240 bin kutu röntgen filminin alımı yapıldı. Kurumun Türkiye çapındaki sağlık hizmetlerinde kullanılması için alınan özel (X) ışınlı filmlerin tesliminin İstanbul üzerinden yapılması için üretici firmayla anlaşma sağlandı.
Japonya'dan partiler halinde yapılan ithal işlemleri sırasında, röntgen filmlerinin Mersin, İzmit, Gebze ve Atatürk Havalimanı'ndaki gümrük birimleri üzerinden yapıldığı belirlenirken, teslimler sırasında gümrük giriş müsaadelerine dernek tarafından verilen beyannamelerle dernek kayıtlarında yer alan beyanname suretleri arasında bildirim farklılıklarının bulunduğu ortaya çıktı.
Denetimi yapan uzmanları hayrete düşüren yolsuzluk sırasında dernek kayıtlarıyla gümrük müdürlükleri ve saymanlıklardaki belgelerin karşılaştırılmasında, gümrük saymanlıklarına yatırılması gereken ek vergi ve katma değer vergisinin farklı olduğu saptandı.
İncelemeler sonrasında beş Kızılay yöneticisinin ayrı belgeyle kurumda yolsuzluk yaptıkları ortaya çıkarıldı. Kayıtlardaki belgelerin karşılaştırılması sırasında uzmanlar şu bilgilere ulaştı:
* Atatürk Havalimanı Gümrük Saymanlığı'na 55597 sayılı beyannameyle yatırılan ek vergi ve KDV tutarı 258 milyon 825 bin lira olarak, dernek kayıtlarında ise sahte beyanname ve vezne alındısıyla bir milyar 615 milyon 425 bin lira olarak gösterildi.
* Gebze Gümrük Saymanlığı'na 3445 sayılı beyannameyle yatırılen ek vergi ve KDV tutarı 10 milyar 467 milyon 492 bin lira olarak, dernek kayıtlarında ise sahte belgelerle 15 milyar 695 milyon 206 bin lira olarak gösterildi.
* Gebze Gümrük Saymanlığı'na 6302, 6303, 6304 sayılı beyannamelere karşılıklı bir vezne alındısıyla yatırılan ek vergi ve KDV tutarı 2 milyar 922 milyon 765 bin lira olarak, dernek kayıtlarında ise üç aynı sahte belgeyle toplam 29 milyar 945 milyon 327 bin lira olarak gösterildi.
* Mersin Gümrük Saymanlığı'na 4439 sayılı beyannameyle yatırılan ek vergi ve KDV tutarı 38 milyar 236 milyon lira olarak, dernek kayıtlarında ise bu miktar yine sahte belgelerle 81 milyar 450 milyon lira olarak gösterildi.
* İzmir Gümrük Saymanlığı'na 18774 sayılı beyannameyle yatırılan ek vergi ve KDV tutarı bir milyar 787 milyon lira olarak, dernek kayıtlarında ise 3 milyar 410 milyon 550 bin lira olarak gösterildi.

Dernek yöneticilerince düzenlenen sahte belgelerle beş kez yapılan yolsuzluklarda Türkiye Kızılay Derneği toplam 78 milyar 444 milyon 426 bin lira olarak zarara uğratılmış oldu.
Uzmanların dernek hakkında hazırladıkları "bilirkişi raporu"nun ardından İçişleri Bakanlığı, işlemlerin yürütülmesinde yetkili ve görevli olan dernek Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şahin, Alım Satım Müdürü Hayati Kalkanoğlu, Alım Satım Müdür Yardımcısı Hüseyin Çatana, aynı birimde şef Yıldırım Yalçın ve halen cezaevinde bulunan gümrük memuru Ahmet Çil hakkında elde edilen bilgilerde imzaları bulundukları gerekçesiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu.
Bir hafta önce Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilen dosyada, sanıklar hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 235. maddesi gereği işlem yapılması istendi.