Türban yasağı Ata'nın emri

Atatürk'ün imzasını taşıyan 5 Eylül 1925 tarihli kararnamede, 'Devlet memurunun kıyafeti, medeni milletlerle ortak ve aynıdır' diyor


TBMM Kanunlar ve Kararlar Müdürlüğü'nce hazırlanan, Meclis'e türbanla girilip girilemeyeceğine ilişkin bilgi notunda, bu konudaki düzenlemelerin, Atatürk'ün imzasıyla yayınlanan kararnamede yer aldığı belirtildi.
Devlet memurlarının kılık kıyafetleri konusunda düzenlenen ve bizzat Atatürk'ün imzasını taşıyan 5 Eylül 1341 (1925) tarihli Bakanlar Kurulu kararnamesinde, "devlet memurlarının kıyafetlerinin dünya üzerindeki medeni milletlerle müşterek ve umumi kıyafetlerin aynı olacağı" görüşü yer aldı. Bu Kararnamenin Resmi Gazete'nin 168 sayılı baskısında 2413 numarasıyla yayımlandığı vurgulandı.
"İnkılap Kanunları" arasında bulunan 28.5.1925 tarihli Şapka Kanunu'nda "giyim ile dinsel inançlar arasında ilişki kurulmaması gerektiği" ve 1934 tarihli "Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun" ile de "mabet ve ayinler dışında dini kisve giyilmesinin yasaklandığı" belirtilen bilgi notunda, Devlet Memurları Kılık - Kıyafet Yönetmeliği'ndeki türban takılamayacağı ilkesine de dikkat çekildi.
YÖK'ün türban yasağı ve Anayasa Mahkemesi'nde aynı yönde alınan üç ayrı yasak kararı bulunduğu belirtilen, mahkeme kararlarının bağlayıcılığını düzenleyen Anayasa'nın 153. maddesine dikkat çekilen bilgi notunda, Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'nunda türban yasağıyla ilgili başvuruları reddettiği vurgulandı.
Bilgi notunun son bölümünde, dört sayfalık metinde sayılan düzenlemelerin bağlayıcı olduğu, kamu kurum ve kuruluşlarıyla yüksekokullarda aksine davranılması halinde yaptırım uygulandığı, eylemin ceza hukuku yönünden suç sayıldığı belirtildi.

'Binalarda başı açık bulunmak kaidedir'

Bina içlerinde başın açık olacağını zorunlu kılan "5 Eylül 1341" (1925) tarihli kararnamenin altında Atatürk'ün imzası "Türkiye Reis - i Cumhuru Gazi Mustafa Kemal" olarak yer alıyor.
"Bilumum devlet memurlarının kıyafetleri hakkındaki kararname" başlığıyla Türkçeleştirilen kararnamenin yeni metni aynen şöyle:
1- Ordu ve donanma mensuplarile ilmiye sınıfına mensup olanlardan ve hükkam gibi kıyafetleri devletçe süreti mahsusada tayin edilmiş bulunanlardan maada bilumum devlet memurlarının kıyafetleri dünya yüzündeki medeni milletlerin müşterek ve umumi kıyafetlerinin aynidir. Yani gündüz ve gecenin muhtelif vaziyetlerine ve resmi merasime göre giyilmek üzere muhtelif elbiseler ve şapkalardır.
2- Binalar dahilinde başı açık bulunmak kaidedir. Selam teatisi baş işaretile olur.
3- Binalar haricinde selam teatisi şapka ile olur.
4- Alelumum halk, ordu ve donanma ve ilmiye sınıfına mahsus veya hükkam için olduğu gibi kanunu mahsus ile tayin edilmiş elbiseleri giyemezler. Fakat devlet memurlarının kıyafetleri bilumum sunuf halk tarafından aynen veya hali mesailerine mutabık surette kabul olunabilir.