Vitrin Görünüşü müthiş

Görünüşü müthiş

11.04.1998 - 00:00 | Son Güncellenme:

Görünüşü müthiş

Görünüşü müthiş
11 Nisan 1998
Murat PİLEVNELİ

Kimi ilkbahar bitkileri havanın iyi gitmesiyle mart ayında erken açtılar. Forsythia da bu ılık günlere aldananlardan birisiydi. Aşırı yağmur, soğuk o canım sarı çiçekleri etkiledi, ama forsythia yılmadı, kalan çiçeklerini açmayı sürdürüyor. Bitki sarının tüm tonları, limondan bal rengine kadar 3 santimlik ufak minik noktalardan kocaman bir bukete dönüştü.
Anavatanı Japonya, Çin olan, 3 metreye kadar gelişebilen bu çalı bitkisi, doğada sonradan üretilmiş iki - üç değişik türüyle karşımıza çıkmaktadır. Genelde bilineni F. İntermedia'dır. İlkbaharda tek tük yaşlı odunları hariç en cılız dallarında bile çiçek açabilir. Gelişmesi dikine giden düz dallar şeklindedir. Çiçekler geçtikten sonra yemyeşil yapraklar ortaya çıkar. İşte bu dönem forsythia'nın budanma vaktidir. Yaşlı odunları (2 - 3 senelik) kökten çıkış noktalarından 3 santim üzerinden budayın. Yeni çıkan filizli genç dalları da biraz kısaltın. Böylece seneye daha şekilli, bol çiçekli bir çalınız olabilir.
F. İntermedia'nın sonradan üretilmiş, sonbaharda yaprakları kızaran iri çiçekli, Karl Sax isimli bir türü de vardır. (Forsythia doğal olarak sonbaharda asla renklenmez.) Forsythia'nın sonradan üretilmiş bir başka türü de F. Suspensa'dır. Dikine giden dalların yerine daha yayılıcı, sarkan, söğüt gibi bir yapıdadır. İthal bitki satan seralarda ararsanız belki bulabilirsiniz (Kış yaseminine benzer).
Forsythia bol güneşli, yaz sonuna doğru hafif gölgeli alelade topraklarda yetişebilir. Aşırı killi topraklar, kireçli topraklar, hava kirliliği, gölge alanlarda bitki gelişimini etkilemez. Anlayacağınız pek sorun çıkartmaz. Fazla hastalanmaz. Bahçenizde bu bitkiyi katırtırnaklarına yakın dikin. Tam birinin çiçeği geçince öbürü devam edebilir. Bir de forsythia'yı bahçenizde daimi yeşil bir arka fonun önüne mesela çamların önüne dikebilirsiniz. Ardıçlar, yurdumuzun esas bitkisi olan cüce muscariler mavi üzümsü görünümleriyle forsythia'lara ayrı bir hava katabilirler. Muscari hem soğanlı oluşu hem de başka bitki köklerinde yaşayabildiği için rengiyle de tamamlayıcı olduğundan, diplere bolca dikilmelidir. Forsythia'dan yan yana dikildiğinde muntazam çiçekli çit yapılabilir. Yalnız unutmayın çit çiçeklerden sonra budanır. Yaz sonuna doğru fazla gelişmiş sapları varsa onları da kısaltın, ama unutmayın sonradan kestiğiniz her dal, ideal boy çit için 1 - 2 metredir. Bitki yazın ve sonbaharda alınan çeliklerle üretilebilir. Sarkan türü doğada çok arsız şekilde toprağa değdiği yerden bile filizlenir. Türkiye'de pek görmedim ama duvara desteklenmiş, aralarına clematisler sarmış olanlar mükemmel çiçek açar.
Forsythia'lar müthiş oluyor. Piyasada 750 bin liradan satılan fideleri bulabilirsiniz. İthal olanları hakkında bir bilgim yok.