Cem Kılıç

Çalışma yaşamında değişiklikler yapacak torba yasa tasarısı Meclis’te tatışılmaya başlandı. Tasarıda taşerondan gündelikçilerin sigortalılığına, tüp bebekte SGK’nın karşılayacağı deneme sayısının artırılmasından doğum borçlanmasında 3. çocuk hakkına kadar pek çok yeni düzenleme var. Bu düzenlemeler içerisinde kamuoyunun dikkatini en çok vergi ve prim borçlarına getirilen yeniden yapılandırma çekiyor. Nerdeyse Cumhuriyet tarihinin en büyük vergi ve prim düzenlemesinin geliyor olduğunu söyleyebiliriz.
Son yıllarda toplumun önemli bir kesiminde “yine af çıkıyor, o zaman niye borcumuzu zamanında ödüyoruz” duygusu oluştu. Neredeyse her 5 yılda bir vergi ve prim borçlarına ilişkin bir düzenleme yapılıyor. Böyle olunca da, borçlarını zamanında ödeyenlerin mağdur olması söz konusu. Borcunu zamanında ödeyerek nakit parasını buraya bağlayan bir işveren ile borcunu ödemeyen ve faizinden kurtularak taksitlendiren işveren arasında haksız rekabet ortaya çıkıyor.
Maliye’nin bu konuda yeni bir adım atarak borcunu zamanında ödeyenlere indirim ve kolaylıklar sağlayacak olması bu açıdan önemli.

Gelir testi yaptırmak
Prim borçlarının yeniden yapılandırılacağı ilk grup, gelir testi

Soru: Apartman altında yer alan işletmelerde yangın, patlama olayları sık sık yaşanıyor. En son Zeytinburnu olayı... Acaba iş güvenliği yasaları buna engel değil mi?
Cevap: Zeytinburnu’nda yaşanan son olayda, plastik gibi yanıcı ve tutuşması çok kolay olan bir malzemenin apartman altında üretildiği ve satıldığını, ambalajlama yapıldığını öğrendik. Plastik ve benzeri malzeme üretim ve satışına ilişkin işlerin yapıldığı işyerleri İş sağlığı ve Güvenliği Yasası’na göre çok tehlikeli işyeri sayılmaktadır. Bu işyerlerinin alması gereken çok sayıda önlem bulunmaktadır.
Çok tehlikeli işyerleri, iş sağlığı ve güvenliği açısından farklı bir muameleye tabidirler. Bu işyerlerinde, daha uzun sürelerle iş güvenliği uzmanı çalıştırılmakta, mesleki eğitim almayan personel çalıştırılamamaktadır. Anlaşılan o ki, elde edilen bilgi ve haberlere göre, kazanın yaşandığı iş yerinde bu yükümlülüklerin hiç biri yerine getirilmemiş.
Diğer yandan, meskenlerle işyerlerinin belirli bir mesafede olması konusu, ‘İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte’ yer almaktadır. Oysa ki işyerlerinin meskenlere yakınlığı konusunda İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasında madde olması gerekirdi. Bu

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 2013 yılı faaliyet raporunu yayımladı. Raporda dikkati çeken en önemli husus, çocuk hizmetleri ve çocuk refahının artırılması için yürütülen faaliyetlere hız verilmiş olması.
Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2013 yılı kesinleşmiş rakamlarına göre, Bakanlık içerisinde Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden sonra en çok para harcayan ve bu kapsamda hizmetlerini genişleten birim olmuş. Genel Müdürlük, Bakanlık bütçesi dışında Maliye Bakanlığı tarafından kendisine tahsis edilen bütçeden de harcamalar yaparak çocukların hayatını daha yaşanabilir kılmaya çalışıyor.

Ne kadar aylık ödeniyor?

Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, yoksulluk nedeniyle çocuklarına yeterli desteği sağlayamayan ailelere, aileyi bir arada tutmak amacıyla nakit yardım yapıyor. Bu program kapsamında yoksul ailelere yapılan yardımlar çocukların eğitim durumlarına göre değişiyor. Çocuğun devam ettiği eğitim düzeyi yükseldikçe aileye yapılan sosyal yardımın miktarı da artıyor. Diğer yandan çocukların okula gönderilmesini teşvik etmek amacıyla eğitime devam eden çocuklar için ailelere daha yüksek miktarda sosyal yardım yapılıyor.
Örneğin ortaöğretim seviyesinde

Eve gelen temizlikçilerin sigortalanmasıyla ilgili düzenlemenin Torba Yasada yer bulmasının ardından Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gündelikçilerin sigortalanması konusunda yol haritasını belirledi. Yeni düzenleme 2015’te başlayacak.
Yasanın bu ay sonunda Meclis’ten geçmesi bekleniyor. Ev sahiplerinin büyük bölümü maliyetine rağmen evlerine gelen çalışanları sigortaya bildirmek istiyorlar. Ancak mevcut koşullarda sigortalılık işlemlerini başlatmak ve devam ettirmek özellikle çoğu yaşlı ev sahipleri için neredeyse imkansız. Firmalar bile sigorta işlemlerini yaparken zorlanırken, daha önce bu işlemleri hiç yapmamış ev sahiplerinin sigorta işlemlerini yapması çok zor.

10 günden az çalışana kupon
Son bir kaç ayda SGK 3 bin ev sahibine para cezası kesti. 3 büyük kentte 15 milyon TL’ye yakın idari para cezası uygulandı. Dolayısıyla eve temizliğe veya bakıma gelen kişilerin sigortalanması meselesi çok büyüdü ve ev sahiplerini tedirgin etmeye başladı. Ev sahiplerini tedirgin eden bir başka konu da, gündelikçilerin karşılaşabileceği iş kazası riski. Ev sahipleri oldukça herhangi bir kaza olursa ne yaparız diye çok korkuyorlar. Çözümün bir an önce devreye sokulması önemli.
SGK’nı

Soru: Torba Yasa konusunda sürekli yazıyorsunuz, peki iş güvenliği konusunda yasa görüşmeleri sırasında değişiklik oldu mu?
Cevap: Alt komisyondan geçerek Meclis Genel Kurulu’na gelen torba yasa tasarısı önemli ölçüde değişikliğe uğradı. Taşeron ve madencilere sağlanacak yeni haklar konusunda ciddi değişiklikler yapıldı. Torba yasaya komisyonda iş sağlığı ve güvenliği konusunda önemli değişiklikler öngören eklemeler yapıldı. Daha önceki halinde bulunmayan bu düzenlemeler iş sağlığı ve güvenliği konusunda önemli değişiklikler içeriyor.

Deniz, hava kapsam dışı
İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan en önemli değişiklik deniz yolu ve havayolu taşımacılığı yapan araçların İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun kapsamı dışına çıkartılması oldu.
Buna göre 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu deniz ve hava taşımacılığını uluslararası alanda yapan gemi ve uçaklar için uygulanmayacak.
Bu düzenlemenin arkasında ülkemizdeki girişimcilerin uluslararası rekabette geri kalmamasının hedeflendiği ifade edilmiş. Ancak ne yazık ki, iş kazası ihracat yapan, yapmayan şirket gibi bir ayrım yapmıyor. Aynı şekilde uluslararası rekabette yer alan şirkette iş kazası olmuyor gibi bir

30 yıldan bu yana Avrupa’nın rekabet gücü üzerine çalışmalar yürüten Dünya Ekonomik Forumu, Avrupa 2020 Rekabet Edebilirlik Raporu’nda bir rekabet edebilirlik endeksi oluşturmuş ve üye ülkeleri, aday ülkeleri, AB üyesi olmayan gelişmiş ekonomileri ve yükselen ekonomileri (BRIC) rekabet gücü skorlarına göre sıralamış.
Bununla birlikte, rekabet edebilirlik endeksinde ayrıntılı bir rekabet ölçüsü oluşturmak yerine Avrupa 2020 Stratejisi’nin temelini oluşturan “güçlü, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ekonomi” yaratmak için gerekli olan üç önceliğin analizine yönelmiş.
Endekste “güçlü ekonomi”nin bileşenleri, kurumsal çevre, dijital gündem, yenilikçi Avrupa ile eğitim ve öğretim; “kapsayıcı ekonomi”nin bileşenleri, işgücü piyasası ve istihdam ile sosyal içerme; “sürdürülebilir ekonomi”nin bileşeni ise çevresel sürdürülebilirlik olarak belirlenmiş.

Fatura gençlere çıkıyor
Raporda, kapsayıcı büyüme açısından Avrupa’nın düşük düzeyde kalan puanının arka planında küresel ekonomik krizin kalıcı ve güçlü izleri ile Avrupa ülkelerinde nispeten katı olan iş gücü piyasalarının bulunduğu belirtiliyor.

Asgari ücrette 1 Temmuz’dan itibaren sağlanan artış ile asgari ücrete bağlı olan birçok parametre değişti.
İşverenlerin çalıştırdıkları bir kişiyi SGK’ya bildirebileceği en düşük prime esas kazanç tutarı asgari ücretle birlikte yükseldi. Çünkü asgari ücretin altında kimsenin çalıştırılması mümkün değil. Buna göre 1 Temmuz’dan itibaren prime esas kazancın alt limiti günlük olarak 37.8 TL’ye, aylık olarak 1.134 TL’ye yükseldi. Diğer yandan prime esas kazancın üst limiti de asgari ücrete endeksli. Yani bir kişi ne kadar maaş alıyor olursa olsun, sigorta primine esas kazancını gösterebileceği bir üst limit bulunuyor. Bu limit prime esas kazanç alt sınırının 6.5 katı. Dolayısıyla 1 Temmuz’dan itibaren bu limit de yükseldi. Prime esas günlük kazanç üst limiti günlük 245.7 TL, aylık olarak 7.371 TL olarak uygulanacak. Bir kişi 10.000 TL maaş alıyorsa bile SGK’ya en fazla 7.371 TL üzerinden bildirilebilecek.

İsteğe bağlı sigortalılar
Prime esas kazanç sınırının değişmesi, isteğe bağlı sigortalıları da etkiliyor. İkili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelere gönderilen işçiler eğer isterlerse uzun vadeli sigorta kolları için isteğe bağlı sigortalı olabiliyor. Kısa vadeli

Soru: Sigortaya gireli yaklaşık iki ay oldu. Daha çok yeni olduğu için ben de sağlıktan diğer sigortalılar gibi yararlanabilir miyim? Önümüzdeki ay ameliyat olacağım. Yoksa ameliyatın parasını cepten mi ödeyeceğim?
Aslan Tahiroğlu

Cevap: Sigortalıların sağlıktan yararlanmalarında temel koşul, sağlık hizmet sunucusuna yani hastaneye başvurmadan önceki son bir yılda toplam 30 gün primlerinin yatmış olmasıdır. 60 gündür çalıştığınız düşünülürse, işvereninizin sizin için bu süre kadar sigortaya prim ödemesi yapmış olması gerekir ki, siz de bu sebeple sağlıktan yararlanabilirsiniz.
İşte tam da bu aşamada, kayıt içinde çalışmanın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor. Eğer kayıt dışı yani sigortalı çalışmıyorsanız, hiçbir şekilde sağlıktan yararlanamazsınız. Ülkemizde maalesef çok sayıda çalışan, işvereninin kendisi için sigorta yaptırıp yaptırmadığını bilmiyor. Herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında sigortalı olmadığını öğrenmiş olsa bile iş işten geçiyor. Bu nedenle her çalışanın kendisine ait sigorta işlemlerini sorgulaması, takip etmesi gerekiyor.

Kendi şirketiniz üzerinden sigortalı gösterilemezsiniz
Soru: Kendimize ait şirketimizde 15 yıldır sigortalıyım. Bu