Cem Kılıç

Soru: Yaklaşık 10 yıldır aynı kamu kurumunda çalışıyoruz. Fakat bu süre içinde 8 kez çalıştığımız şirket değişti. Bunun dışında şirket bazı aylar işe giriş çıkışlarımızı yapıyor. Emekli olmama çok az bir süre kaldı. Emekli olurken kıdem tazminatımı nasıl alabilirim? Tek tek şirketlerden kıdem tazminatımı almam mümkün değil. Taşeron işçileri olarak bu sorunlarımızı çözen bir düzenleme torba yasada yer alacak mı?
Hasan Uysal

Cevap: Torba Yasa Tasarısı Meclis’e gelmeden önce, sadece devlette çalışan taşeron işçilerinin kıdem tazminatlarının devlet garantisinde olacağını söylemiştik. Hatta bu konuda sadece kamuda çalışanlara ait olmak üzere “kıdem tazminatı fonu” gibi bir uygulamanın devreye girebileceğini de ifade etmiştik. Nitekim dediğimiz oldu ve alt işvereni değişse de, yani çalıştığı taşeron işveren değişmiş olsa da, aynı kamu kurum ve kuruluşunda çalışan taşeron işçisinin kıdem tazminatının çalıştığı bütün süreler birlikte hesap edilerek en son çalıştığı kamu kurumu tarafından ödeneceği tasarıda yer aldı.
Devlette çalışan taşeron çalışanı kıdem tazminatını taşeron şirketten değil, devletten alacak. Yine aynı taşerona bağlı olarak fakat farklı kamu kurum ve

ILO’nun çalışma dünyasına ilişkin en önemli raporu olarak kabul edilen ‘World of Work 2014’ 27 Mayıs’ta yayınlandı. 2014 yılı Çalışma Dünyası Raporu, yükselen ve gelişmekte olan 140 ekonomi için derinlemesine bir analizi içeriyor. Raporun ana teması; ekonomik büyümenin sağlanabilmesi için mutlaka kaliteli işler yaratılmasının gerektiği.
Rapora göre; 2000’li yılların başından itibaren kaliteli işler yaratmak üzere yola çıkan ülkeler, diğer yükselen ve gelişmekte olan ekonomilere oranla 2007 yılından bu yana her yıl yaklaşık bir puan daha hızlı büyüdü. Bu durum, söz konusu ülkelerde 2008’de patlak veren küresel ekonomik krizin olumsuz etkilerinin de daha az hissedilmesini sağladı.
Raporda, kaliteli işler yaratılması, kırılgan istihdamın azaltılması ve çalışan yoksulluğuyla mücadele edilmesi yoluyla daha yüksek ekonomik büyümeye ulaşılabileceği gerçeği ilk kez ortaya konuyor. ILO’ya göre yüksek kaliteli işlere yatırım yapmak, aynı zamanda daha az gelir eşitsizliği anlamına geliyor. ILO Genel Müdürü Guy Ryder’ın vurguladığı gibi, kadınlar ve erkekler için daha fazla insana yakışır iş imkânı, şüphesiz yoksulluğu azaltacak ve sosyo- ekonomik kalkınmayı harekete geçirecektir.

Pe

Meclis gündemine gelen ve taşeron çalıştırma ile ilgili esasları düzenleyen kanun tasarısı hakkında daha önce eleştirilerimizi iletmiştik. Özellikle asıl işin bölünerek taşerona verilmesini mümkün kılacak bir düzenlemenin hayata geçmesi ve taşeron kullanımının yaygınlaşması temel endişemizdi. Ayrıca asıl işte çalışmaması gereken taşeron işçilerinin haklarının kısıtlanmasının ciddi sorunlara yol açabileceğini ifade etmiştik. 28 Mayıs’ta “Taşeron depremi” manşetini atarak bu iki noktaya dikkat çekmeye çalışmıştık.
Bu iki konu işçi sendikalarının da merceği altındaydı. Son bir haftadır kanun tasarısı hakkında görüşmelerde bulunan işçi sendikaları ve hükümet temsilcileri bu sorunların önüne geçecek bir düzenleme konusunda uzlaşmaya yakınlar.
İşçileri temsilen Türk-İş, Hak-İş, DİSK’in hükümeti temsilen de Başbakan’ın talimatıyla Salih Kapusuz ve Nurettin Canikli’nin katılımıyla oluşturulan komisyon 5 maddelik düzenleme konusunda görüşmelerini tamamlamak üzere.

Sendikalar söz sahibi
Üç konfederasyonun kanun tasarısının değiştirilmesi gereken maddeleri konusunda ortak önerileri var. Uzlaşma sonrası kamuda taşeron kullanımı konusunda hangi işlerin yardımcı iş olduğunu

Soru: Torba yasa tasarısı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlarının hangilerini affediyor. Bu af kapsamında hangi borçları taksitlendirerek ödeyebileceğiz?
Arif Kardeş

Cevap: Torba yasa tasarısına SGK’ya yönelik prim borçlarının tamamını kapsayan bir af düzenlemesi ekleniyor. Hükümet bu yeni tasarıyla bugüne kadar sigorta primlerini ödeyememiş işçi ve esnafa, ödeyemediği tutarlar için “yapılandırma” getirecek. Yapılandırmada esas alınan yöntem, ana borca uygulanan faiz ve gecikme zamlarının silinerek, yeni bir hesaplamayla borçların taksitlendirilmesi olacak. Bu yolla SGK bugüne kadar toplayamadığı yaklaşık 90 milyar TL prim borcunu tahsil etmeye çalışacak.
Daha öncede çeşitli kereler yapılan bu yapılandırma en son 2011 yılında yapılmış ve önemli miktarda prim toplanmıştı. Hükümet şimdi de aynı yöntemle SGK’nın prim gelirlerini arttırmayı hedefliyor.
Şu an için 4/a yani SSK kapsamında sigortalı olarak borçlu olanların SGK’ya toplam borcu yaklaşık 37 milyar TL civarında. Esnafın yani 4/b’lilerin borç toplamı da 30 milyar TL’ye yükselmiş durumda. Genel Sağlık Sigortası kapsamında gelir testine hiç girmeyip, böylece borçlu duruma düşenlerin ödeyecekleri

İki gündür değerlendirmeyi sürdürdüğümüz torba yasa tasarısı, taşeron işçiler konusunda pek çok yeni hüküm öngörüyor. Genelinde, özellikle kamuda yasa sonrası taşeron çalıştırmanın bir düzene kavuşacağı söylenebilir. Ancak taslaktaki ibareler, asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi halinde taşeron işçisine sağlanan hakları kısıtladığı gibi, taşeron işçilere kadro değil emsal işçi ücreti ve sosyal haklarının verilmesini öngörüyor. Bu açıdan, taşeron konusunda tatmin edici bir düzenleme yapılamadığı söylenibilir. Tasarı yasalaşmadan bu eksikliklerin de giderilmesi yerinde olacak. Aksi taktirde bu kanayan yaraya sadece pansuman yapılmış olacak.

Yardımcı işler listesi oluşturulacak

Son 10 yılda kamuda taşeron kullanımı hızla arttı. Yardımcı işlerin yanında Karayolları, Sağlık Bakanlığı gibi kurumlarda asıl işlerin de taşerona verildiğini gördük. Tasarıyla bunun belirli ölçüde önüne geçilecek. Kamuda yardımcı işlerin taşerona verilmesi için kamu kurumlarında hem yeterli sayıda ve nitelikte personel olmaması, hem de taşerona verilecek işin yardımcı işler listesinde olması şartı aranacak. Teknolojik uzmanlık gerektiren işlerdeyse yeterli nitelikte ve sayıda personel

Madencileri kapsayan ve çalışma sürelerini azaltan düzenlemeler isabetli. İş Kanunu bütün çalışanları aynı kefeye koyuyordu. Maden gibi çok tehlikeli işyerleri için farklı hükümler geç de olsa olumlu

Dün incelemeye başladığımız torba yasa tasarısında madencilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve Soma’da hayatını kaybeden madencilerimizin yakınlarının daha geniş haklardan yararlanabilmesi için hazırlanmış maddeler de yer alıyor. Özellikle tüm madencileri kapsayan ve çalışma sürelerini azaltan düzenlemelerin isabetli olduğunu söylemek gerekir.
Ancak keşke torba yasada yer alan madencilerle ilgili hükümler Soma’daki elim facia yaşanmadan önce yasalaşsaydı ve madencilerimizle ilgili çalışma koşulları düzenlenmiş olsaydı.
Şunu eklemek gerekir ki, Soma’dan alınan derslerin uygulamaya geçmesi, madencilik sektörünün yeniden düzenlenmesi geç de olsa yerinde. İş Kanunu bütün çalışanları aynı kefeye koyarak düzenlemeler öngörüyor. Bu durumun değiştirilmesi ve maden, tersane gibi çok tehlikeli işyerlerinde ağır şartlarda çalışan işçiler için farklı hükümlerin öngörülmesi geç de olsa olumlu.

Madende çalışma 36 saat
Torba yasa tasarısının madencilerin çalışma koşulları

Cuma günü Meclis gündemine gelen torba yasa tasarısı sosyal güvenlikte uzun süredir beklenen düzenlemeleri hayata geçirecek. Gelir testine girmeyenlerin borçlarının yeniden düzenlenmesi ve mavi kartlılara getirilen borçlanma hakkı da yüzleri güldürecek.
Buna göre, torba yasa tasarısı hayata geçtikten sonra bütün sigortalılar için doğum borçlanması hakkı 3’e çıkacak. Mevcut uygulamada yalnızca SSK’lılar için doğum borçlanması hakkı bulunuyordu ve doğum borçlanması en fazla iki çocuk için yapılabiliyordu. Düzenleme sonrası SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı fark etmeksizin bütün kadın sigortalılar gerekli diğer şartları taşımaları halinde üç çocuk için doğum borçlanması gerçekleştirebilecek. Dolayısıyla pek çok kadının daha erken emekli olması mümkün olacak. Doğum borçlanması prim ödeme gün sayısı yeterli olmayan kadın sigortalılar için önemli bir hak.
Torba yasa tasarısında sigortalılık öncesi doğumların borçlanılabilmesine ilişkin herhangi bir hüküm yer almıyor.

3. tüp bebek denemesi
Torba yasa tasarısı tüp bebek için SGK’nın üçüncü denemeyi de karşılamasını öngörüyor. Şu an ki düzenleme çerçevesinde SGK gerekli şartları sağlayan sigortalılar için en fazla iki denemeyi

Dün Meclis Genel Kurulu’na gelen 60 maddelik kanun tasarısı çalışanların uzun süredir merakla beklediği düzenlemeleri hayata geçirecek.
Bu düzenlemeler içerisinde daha önce bu köşeden duyurduğumuz taşeron çalıştırılması ile ilgili düzenlemelerden doğum borçlanmasına, Soma’da hayatını kaybedenlere sağlanacak hakların genişletilmesinden gelir testine girmeyenlerin prim borçlarının yeniden düzenlenmesine kadar pek çok önemli husus bulunuyor.
Taslaktaki en önemli düzenleme taşeron işçi çalıştırılmasına ilişkin. Taşeron konusunda işçilerin aleyhine olabilecek düzenlemelerin önemli bir kısmının taslakta kendisine yer bulmadığını görüyoruz. Bu durum taşeronun genişlemesini engellemesi açısından çok önemli.

Doğumla emeklilik...
Kanun tasarısının diğer maddeleri genel olarak çalışanlara yeni haklar sağlıyor. Özellikle sosyal güvenlik alanında getirilen iki düzenleme uzunca bir süredir gündemdeydi. Buna göre doğum borçlanması hakkı tüm sigortalılar için 2’den 3’e çıkartılıyor. Bu düzenleme pek çok kadına emeklilik yolunu açacak. İlerleyen dönemde ilgili yönetmelik ve tebliğlerde yapılacak yeni düzenlemeler ile uygulamanın detayları netleşecektir. Kanun tasarısı hayata