Cem Kılıç

ILO, deprem felaketi sonrası dönemde işgücü talebindeki ani değişiklikleri ve temel beceri ihtiyaçlarını saptamak için Kahramanmaraş ve Hatay’ı kapsayan, tarım ve inşaat sektörlerine odaklanan bir araştırma yaptı. İşte bulgular...

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından deprem bölgesine yönelik gerçekleştirilen güncel bir araştırmadan elde edilen sonuçlar, etkilenen bölgedeki akut işgücü sıkıntısının giderilmesi için aktif istihdam politikalarının önemine dikkat çekiyor. ILO’nun Kahramanmaraş ve Hatay illerini kapsayan, tarım ve inşaat sektörlerine odaklanan araştırmasının amacının afet sonrası dönemde işgücü talebindeki ani değişiklikleri ve temel beceri ihtiyaçlarını araştırmak olduğu görülüyor. Bu kapsamda, kamu kurumlarından, işveren örgütlerinden ve işçi sendikalarından uzmanlar ile sivil toplum kuruluşlarının (STK’ların) temsilcileri ile görüşülmüş. Saha ziyareti, mülakatlar ve odak grup görüşmeleri 43 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiş. Bölgenin işgücü piyasası

Emekli aylıklarının ne şekilde artırılacağını, oranın ne olacağını, taban aylıklarda seyyanen artış olup olmayacağını, geçtiğimiz temmuz ayında yapılan artışlar sonrasında, hep konuşur olduk. Temmuz ayında yapılan artışlardan taban aylığın altında aylık alanların yararlanamaması konuyu hep sıcak tuttu. Enflasyonda görülen artış ise tümden emekli aylıklarının artması konusunda emeklileri beklentiye sevk etti.

Önceki gün yapılan Kabine Toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, emeklilerimize bir defaya mahsus olmak üzere 5000 TL seyyanen artış yapılacağını açıkladı. Bu düzenlemeden emekli olup, çalışmakta olanlar yararlanamayacak. Bu tutar emeklilerin hesabına kasım ayının ilk yarısında yatacak. Düzenlemeden yaklaşık 12.2 milyon emekli faydalanacak. 

Emeklilerimizin beklediği zam, normal düzende ocak ayında belirlenecek. Ocakta son 6 aylık enflasyona göre SSK ve Bağ-Kur Emeklilerinin aylıkları belirlenecek. Memur emeklileri ise toplu sözleşmeden gelen yüzde 15 zam ve enflasyon farkını alacaklar.

Emekli aylıkları konusunda yılbaşı zamlarının dışında yapılan düzenlemeler genellikle

Performans düşüklüğü gerekçesiyle işten çıkarmada fesih uygulanmadan önce savunma alma zorunluluğu var. İşverenin kendisini makul neden olmadan işten çıkardığını düşünen çalışan önce arabulucuya başvurmalı, anlaşamazsa işe iade davası açmalı.

Performans düşüklüğü, işverenlerin genellikle şikâyet ettiği bir durum. Ne var ki çoğunlukla buna yönelik doğru düzgün bir takip sistemi de kurmamaktalar. Kişi bazlı şikâyetler arttığında ise takip sistemi olmadığı ve gerekli önlem ile uyarılar yapılmadığı için yaptırım uygulanması mümkün olmamakta. Bununla birlikte performans gerekçesinin kötüye kullanılma ihtimalini öngören yargımız olabildiğince objektifliği sağlamaya yönelik birçok kriter belirlemiştir. Kurgulanacak takip sisteminin bu kriterlere uygun olması temel değerlendirme noktası olmalı.

İşverenin kendisini işten çıkarmasının makul bir nedeni olmadığını düşünen çalışanın öncelikle arabulucuya başvurması, anlaşamazlarsa işe iade davası açması gerekiyor.

Vefat eden kişi içinen az 5 yıl prim ödenmiş ise geride kalan eş, çocuk, anne, babaya ölüm aylığı bağlanabilir. Vefat eden eşinden dolayı ölüm aylığı alan eş, çalışırsa aylığını kaybetmez. Ancak yeniden evlenirse ölüm aylığı kesilir. Gerekli şartları sağlayanlar 5 yıl geriye dönük ölüm aylığı da talep edilebilir.

Sigortalı olarak çalışan bir kişinin ölümü sonrası geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Ölüm aylığı bağlanması için sigortalının belirli bir süre prim ödemiş olması gerekir. Ölen eşten dolayı maaş alan dul eş yeniden evleninceye kadar aylık almaya devam edebilir. Ancak bir eş iki eşinden birden ölüm aylığı alamaz.

Ölüm aylığı şartları nelerdir?

Sigortalı bir kişinin vefatı halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için en temel şart prim ödeme süresidir. Buna göre vefat eden kişi adına ölüm tarihi itibarıyla en az 5 yıl prim ödenmiş ise geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. 5 yıldan az primi olan kişinin vefatı halinde ise geride kalanlara aylık

Mesleki eğitim işgücünün yeşil ve dijital dönüşümü için, erken çocukluk eğitimi de kadın istihdamı için kilit rol oynuyor. Gelin bu önemli konuya bir OECD raporu ışığında yakından bakalım...

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) tarafından her yıl düzenli olarak yayınlanan Bir Bakışta Eğitim raporunun 2023 yılı versiyonuna göre, mesleki eğitim, nitelikli çalışanlara yönelik artan talebin karşılanmasında ve değişen işgücü piyasasına uyum sağlanmasında kilit rol oynamaktadır.

Dahası, mesleki eğitime erişimin artırılması, işgücünün yeşil ve dijital dönüşümlerin yol açtığı köklü değişikliklere uyum sağlayıp bunlardan faydalanabilmesi için büyük önem taşımaktadır.

Bir Bakışta Eğitim 2023 Raporuna göre, OECD genelinde tüm lise öğrencilerinin yüzde 44’ü mesleki eğitim ve öğretime kayıtlıdır. Raporda dikkat çekilen önemli bir husus, bu yüksek orana rağmen, mesleki programların pek çok ülkede hala son çare olarak görülmesi.

Oysa mesleki eğitim,

İşten çıkış kodu, işçinin işsizlik ödeneği alması dahil pek çok konuda etkili. Olması gerekenden farklı kodla iş akdi feshedilen işçiler, işverene açtıkları davaları kazanırlarsa SGK’dan kodun değişmesini talep edebiliyor.

İş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçilerin işsizlik ödeneğinden yararlanıp yararlanamayacakları işverenin SGK’ya bildirdiği işten çıkış koduna göre belirleniyor. Ayrıca bu kodlar hukuka aykırı olsa da işçinin takip eden iş hayatında diğer işverenler tarafından talep edilebiliyor ve bir değerlendirme kriteri olarak kullanılıyor. Bu nedenle yanlış bildirilen kodlar işçinin hem maddi kayıp yaşamasına hem de itibarının zedelenmesine sebep olabiliyor. Buna bağlı olarak da giderek daha sık şekilde işten çıkış kodlarının değiştirilmesine yönelik davalarla karşılaşmaya başladık.

En sık kullanılan ‘istifa’

Kanuna göre işsizlik sigortası, “Bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara işsiz kalmaları

“İşsizlik sigortası primi ödememiş kimseler işsizlik parası alamıyorlar. Yeni bir düzenleme getirilerek, mezun olmuş ve gelir seviyesi düşük olan kişilere belirli şartlar dahilinde işsizlik parası verilerek daha iyi iş aramaları sağlanabilir.”

İşsizlik maaşı işsizlik sigortasından sağlanan en önemli yardım. Ancak işsizlik sigortasında yalnızca işsizlik maaşı yok. Bunun dışında belki de en önemli yardım işsizlik maaşı alan kişi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi. Bu sayede işsizler maaş aldıkları süre boyunca sağlık hizmetlerinden prim ödemeksizin yararlanabiliyorlar.

İşsizlik parası almaya başlayan kişinin genel sağlık sigortası primleri İŞKUR tarafından ödenir. Örneğin 10 ay boyunca işsizlik parası alan kişi 10 ay boyunca İŞKUR tarafından ödenen genel sağlık sigortası primleri sayesinde sağlık hizmeti alabilir. Diğer yandan işsizlik parası alan kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler, yani eşi ve yaş sınırını geçmeyen çocukları bu süre boyunca sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. Dolayısıyla işsizlik parası alan

ILO’nun raporuna göre yapay zeka çalışma hayatı için tehdit değil, fırsat. ILO, “Kimi alanlarda yapay zeka insan işgücünün yerini alacak ama bunu yaparken istihdamı artırma potansiyeli de çok büyük” diyor.

Son yıllarda teknoloji dünyasında yaşanan büyük gelişmeler, iş dünyasını da kökten değiştirmiş durumda. Bu değişimlerin en önemlilerinden biri de yapay zekâ teknolojisinin hızla yayılması ve gelişmesidir. Peki, yapay zekâ istihdamı nasıl artırabilir? Bu soruyu yanıtlamadan önce, yapay zekanın iş dünyasındaki rolünü anlamamız gerekiyor.

Yapay zekâ, verileri analiz etme, öğrenme ve kararlar alabilme yeteneğiyle bilgisayar sistemlerine insan benzeri zeka özellikleri kazandırmayı hedefler. Bu nedenle birçok kişi, yapay zekanın insan işgücünün yerini alacağını düşünüyor. Ancak yapay zekanın istihdamı artırma potansiyeli de oldukça büyük.

İşin niteliği değişecek

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan yeni bir çalışma da üretken yapay zekanın