Cem Kılıç

Yüksek nitelikli işgücü tarafından yapılan ve işverenin kârlılık düzeyini önemli ölçüde etkileyen buluşların bedelinin ödenmesi konusu hem işçi hem de işveren açısından önem taşır. Gelin bu konuya yakından bakalım...

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) gün geçtikçe gerek günlük hayatımızda gerekse çalışma yaşamında daha önemli hale gelmesi, ‘yenilik’ ve ‘buluşlara’ biçilen değeri de artırıyor. Bu bakımdan, özellikle yüksek katma değer yaratan BİT ve benzeri sektörlerde yüksek nitelikli işgücü tarafından yapılan ve işverenin kârlılık düzeyini önemli ölçüde etkileyen buluşların bedelinin ödenmesi konusu hem işçi hem de işveren açısından önem taşıyor.

Bugünkü yazımda, konuya açıklık getirmek üzere çalışanların buluş yapmaları durumunda işverenin söz konusu buluşun bedelini ödeyip ödemeyeceği hususunu ele alacağım.

29.09.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren

EYT çalışması sürerken gelişmeleri yakından takip eden EYT’lilerin en fazla merak ettiği konuların başında emekli aylığının nasıl hesaplanacağı geliyor. Bu soruya ve EYT’lilerin akıllarına takılan diğer sorulara yanıt veriyoruz.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT), sorunun çözülmesi için süren çalışmanın tamamlanmasını beklerken bir yandan da emeklilik için hangi işlemleri yapmaları gerektiğini araştırıyor. Biz de bize bu konuda ulaştırılan her soruya yanıt veriyoruz.

- EYT çıktıktan sonra maaş bağlanması için hesaplama nasıl yapılacak? EYT 2000 öncesini kapsadığı için maaşları 2000 yılı öncesi katsayıdan mı hesaplanacak?

 EYT ile ilgili düzenleme sonrası emekli aylığı hesabında bir değişiklik olmayacak. Emekli aylıkları 1999 öncesi gösterge hesabına göre 1999 – 2008 arası güncellenmiş kazanç ve aylık bağlama oranı yine 2008 sonrası ise güncellenmiş günlük kazanç ve aylık bağlama oranına göre hesaplanıyor. Her üç dönem için SGK’ya bildirilen kazançlar üzerinden hesaplanan

Hastalık işi etkileyen, zaman zaman işçinin çalışmasını tamamen engelleyen hayat içinde hepimizin karşılaştığı bir durumdur. Kural olarak hastalık nedeniyle işe gidemeyen işçiye işverenin ücret ödeme yükümlülüğü geçici süre ile ortadan kalktığı için, sosyal güvenlik sistemi bu duruma özel koruyucu düzenlemeler getirmiştir.

Sistemin işleyişini de doktorların verdikleri sağlık raporlarına bağlamıştır. Bu nedenle işçinin rapor alması işverenin kontrolüne tabi olmayan, doktorların tıbbi değerlendirmesine bağlı bir haktır. Bununla birlikte kanunumuz ve yargı uygulaması işverene sağlık nedenlerine bağlı bazı durumlarda fesih hakkı tanımıştır.

İş Kanunu’na göre işçinin sağlığının bozulması eğer işçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşantısından yahut içkiye düşkünlüğünden ise, bu durumda işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Böyle bir fesih için, kişinin anılan nedenlere dayalı olarak devamsızlığının ardı ardına 3 iş günü veya 1 ayda 5 işgününden fazla sürmesi

ILO’nun küresel ücretlerle ilgili son raporuna göre, pandemiyle başlayan, Rusya- Ukrayna savaşı ve küresel enerji krizi ile tetiklenen küresel yavaşlama ile birlikte, yüksek enflasyon, pek çok ülkede reel aylık ücretlerde çarpıcı düşüşlere yol açıyor.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından geçtiğimiz hafta yayınlanan “2022-2023 Küresel Ücret Raporu: Enflasyon ve Kovid-19’un Ücretler ve Alım Gücü Üzerindeki Etkileri” başlıklı raporunda yer alan tahminlere göre, 2022 yılının ilk yarısında küresel aylık ücretler reel olarak - yüzde 0,9’a düştü. Bu bakımdan, reel küresel ücret artışının bu yüzyılda ilk kez negatif olduğunu söylemek mümkün.

Gelişmiş G20 ülkelerinde, 2022’nin ilk yarısında reel ücretlerin yüzde 2,2’ye düştüğü, yükselen G20 ülkelerinde ise reel ücretlerin yüzde 0,8 arttığı tahmin ediliyor. Ancak söz konusu artış, Kovid-19 küresel salgını öncesini yansıtan 2019 yılındakinden

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemenin bu ay içinde Meclis’e gelmesi bekleniyor. Prof. Dr. Cem Kılıç, Milliyet okurlarının EYT hakkındaki sorularını yanıtlıyor...

1-Merhaba, askerliğimi 1996’da yaptım. 2000 yılı mayıs ayında da sigorta girişim var. Ben askerlik borçlanmamı yapıp EYT’li olabilir miyim? Bakan borçlanma ile EYT’li olunamayacağını söyledi. Bizim bu haklarımız yok mu olacak? Hangi borçlanmalar primi hangi borçlanmalar giriş tarihini öne çekiyor?

SSK’lılar için askerlik borçlanması, ilk kez sigortalı olunan tarihi geri çeker. Sizin durumunuzda da önce askerlik sonra sigorta girişi olduğu için sigorta girişiniz geri gidecektir. Eğer askerliğinizi 9 ay ve üzerinde yapmışsanız borçlandığınız gün sayısı kadar sigorta girişiniz geri gider ve 8.9.1999 öncesine gelir. Böylelikle de EYT için yapılacak düzenlemenin kapsamına girebilirsiniz.

2- Eşimin işe başlama tarihi 10.10.1996. Prim ödeme gün sayısı 5300. SGK’nın sisteminde 5750 gün ile emekli olur yazıyor. Doğum

Çalışan üst düzey yönetici olsa da işyerinde çalışma süresini kontrol eden bir yöneticisi olduğu durumda fazla çalışma ücreti talep edebilecektir...

Üst düzey çalışanların fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanmayacakları birçok yargı kararına konu oldu. Bütün işçiler açısından sözleşmede kararlaştırılabilen fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olduğu çalışma biçiminden farklı olarak yargı kendi çalışma süresini kendi belirleyebilen üst düzey çalışanların fazla çalışma süresini ve çalışma düzenini kendisi belirlediği için fazla çalışma ücretine hak kazanamayacağına hükmetmektedir. Fakat bu durum bütün fazla çalışmaları kapsıyor mu, hukuka aykırı çalışma süreleri de üst düzey çalışanın kontrolüne bırakılabilir mi?

Fazla çalışma tespiti

İş Kanunu, fazla çalışmayı haftada 45 saat üzerinde yapılan çalışmalar olarak tanımlıyor. Buna göre kişi haftada 45 saatin üzerinde

Taşeron işçisiyken KHK ile kamuda kadrolu olan ve şu anda EYT’li konumda bulunanlar, EYT yasası çıktığında zorunlu olarak emekli edilecekleri kaygısı taşıyorlar. Zira ilgili düzenlemede buna ilişkin ifade var

1- Bizler 696 sayılı KHK ile taşerondan kadroya geçen işçileriz. EYT çıkınca zorunlu olarak emeklilik bizim için uygulanacakmış. Tedirginiz, emekli olmak istemiyoruz. Ne yapılabilir?

24 Aralık 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kanun hükmünde kararname (KHK) ile kamuya ait işyerlerinde sayıları yaklaşık 1 milyonu bulan özel sektör taşeron çalışanları kadrolarına kavuştular. Bu düzenleme ile çalışma yaşamında var olan önemli bir sorun da giderilmiş oldu. İşçilerin kadroya geçirilmeleri uzun bir mücadelenin sonunda gerçekleşti. Bu konuda ilk olarak karayollarında taşeron işçisi olarak çalışanlar adına YOL - İŞ Sendikası’nın açtığı davaların kabul edilmesiyle hukuken kapı aralanmış oldu. Ancak davalar kazanılmasına rağmen bu sefer de kadrolar tahsis edilmedi, YOL - İş Sendikası ve özellikle Başkan Ramazan

Emeklilik şartlarını yerine getirdiği halde emekli olmayarak çalışmayı tercih eden kişileri, işveren işten çıkmaya zorlayabilir mi? Hayır. Emeklilik kişinin kendi iradesine dayanır. Kişi, ister emekli olur, isterse de olmaz.

1 1996 yılında sigorta başlangıcım var. 5350 prim günüm var. Üç çocuk sahibiyim. Doğum sonrası 4’er aylık raporlarım haricinde çalıştım. EYT’den yararlanmak için ben doğum borçlanması yapabilir miyim?

Bugüne kadar yapılan açıklamalardan EYT kapsamında olduğunuz anlaşılıyor. Prim günü konusunda şu an hakim görüş, 8 Eylül 1999 öncesi için geçerli olan 5000 prim gününün tamamlanması. Eğer yasa bu şeklide çıkarsa borçlanma yapmadan da emekli olabilirsiniz. Prim gününüz yeterli olmasaydı, doğum borçlanması yoluyla prim günü kazanıp, eksik prim günlerini tamamlamanız doğrusu olurdu. Unutmayalım; doğum borçlanması kadın sigortalılara sadece prim günü kazandırır, sigorta başlangıcını öne çekmez.

2 EYT kapsamında emeklilik şartlarını yerine