Cem Kılıç

Pandemide 3 milyondan fazla kişiye kısa çalışma ödeneği ödenerek, bu kişilerin iş ilişkisinin devamı sağlandı. 30 Haziran’da biten “kısa çalışma”dan faydalananlar yeniden işsizlik maaşı hak etmeden önce her ne nedenle işten ayrılırlarsa ayrılsınlar işsizlik maaşı alabilirler.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartları normal başvuru halinde işsizlik maaşı alma şartları ile aynıydı. Ancak koronavirüs nedeniyle şartlar kolaylaştırıldı. Son 3 yılda en az 450 gün işsizlik sigortası primi olan ve son 60 gün iş sözleşmesi var olan çalışanlar kısa çalışma ödeneği alabilirdiler.

Dolayısıyla bazı çalışanlar (son 3 yılda en az 600 gün primi olup 120 gündür iş sözleşmesi bulunanlar) aynı zamanda işsizlik sigortasından maaş alma hakkına da sahip olarak kısa çalışma ödeneği aldılar, bazı çalışanlar ise (son 3 yılda 600 gün primi olmayıp 450 gün primi olan ya da son 120 gündür iş sözleşmesi olmayıp son 60 gündür iş sözleşmesi bulunanlar) işsizlik maaşı hakkı yokken kısa çalışma ödeneği alabildiler.

Mahsu

Son dönemde çalışma yaşamında, koronavirüs salgını nedeniyle hayata geçirilen bazı uygulamalardan kıdem tazminatı tavanına kadar değişen bir dizi düzenleme ve parametre var. Gelin bu değişiklikleri birlikte inceleyelim...

Çalışma hayatının taraflarınca gerek mevzuat değişiklikleri, gerekse çalışma hayatını yakından ilgilendiren parametrelerdeki değişiklikleri takip etmek büyük önem taşıyor. İşveren açısından özellikle idari para cezası veya diğer hukuki yaptırımlar ile karşı karşıya kalmamak için önemli olan bu değişiklikler işçi bakımından da haklarını bilmek ve korumak açısından ön plana çıkıyor. Bugünkü yazımda son dönemde çalışma hayatı açısından önemli olan yeni düzenlemeler ile değişen parametreleri ele alacağım.

1) Salgın teşviklerinden hangileri sona erdi?

Koronavirüs salgını nedeniyle hayata geçirilen ve 30 Haziran 2021 tarihi itibarıyla sona eren olan uygulama ve teşvikler şu şekilde:

- Kolaylaştırılmış kısa çalışma uygulaması,

- Fesih yasağı,

- İşverence tek taraflı uygulanan ücretsiz izin ve ücretsiz iz

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü ile Kurban Bayramını birleştirenler 11 günlük tatil yapabilecek. Arada kalan 16 Temmuz ve 19 Temmuz’da izinli sayılmanın iki yolu bulunuyor, birincisi telafi çalışması, ikincisi ise yıllık izin

Yarın 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü, haftaya ise Kurban Bayramı. Ulusal bayram ve genel tatil günü olmayan günlerin tamamlanması ile birlikte uzun bir tatile ulaşılabiliyor. Kimi sektörlerde ulusal bayram ve genel tatil günleri yoğunluğun arttığı, daha fazla çalışılan günler olmakla birlikte, kimi sektörlerde yoğunluk azaldığı için blok tatiller yapılabiliyor. Arada kalan günlerde izinli sayılmanın ise temelde iki yolu bulunuyor. Bunlardan biri telafi çalışması diğeri ise yıllık izin kullanımı.

Telafi çalışması

Bayramda tatil yapan işçiler, bayram tatillerinin önlerinde veya sonlarında bulunan günleri de tatillerine eklemek ve bayramı uzun bir dinlenme dönemine çevirmek istemekteler. Telafi çalışmasında işveren ulusal bayram ile hafta tatili arasındaki yarım, bir, bir buçuk

Engellilerin emekliliğinde belki en kritik nokta engellilik oranlarının tespit edilmesi. Engellilik oranına göre emeklilik koşulu değişiyor. İşte ayrıntılar...

Engelliler diğer sigortalılardan farklı olarak yaş şartına tabi olmaksızın emekli olabilirler. Bunun için ilk olarak engellilerin engellilik oranlarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu oran engellilerin emekliliğinde kritik noktadır. Engellilik oranına göre emeklilik koşulları farklılık göstermektedir.

Engellilerden bir işverene bağlı olarak çalışanlar, yani 4/a’lılar, engellilik oranı ve ilk kez sigortalı oldukları tarihe göre emeklilikte farklı koşullara tabidirler.

İlk kez 1 Ekim 2008 ve sonrasında sigortalı olan engelliler, SGK’dan alacakları sevk ile yetkili hastanelerden aldıkları sağlık raporları uyarınca çalışma gücündeki kayıp oranına göre emekli olurlar. Buna göre; sağlık kurulu raporuna göre çalışma gücü kaybı;

Yüzde 50 ila yüzde 59 arası sigortalılar 16 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3.700 gün,

Yüzde 40 ila yüzde 49 arası olanlar ise 18 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4.100

İşçinin çalıştığı sürenin yarısından fazlası, saat 20.00’de başlayıp 06.00’da biten zaman dilimine denk geliyorsa buna ‘gece çalışması’ adı verilir. Mevzuata göre işçilerin gece 7.5 saatten fazla çalıştırılmaları yasaktır.

Gece döneminde çalışma, işçilerin sağlığını etkileyebilecek bir durum olduğundan, bu dönemde yapılacak çalışmalar ayrı hükümlerle düzenlenmiştir. Genellikle vardiyalı çalışma düzeninde karşımıza çıkan gece çalışması, vardiyalı olmadan işin niteliği olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Vardiyalı çalışmada işin kesintisiz devam etmesi nedeniyle işyerinin sürekli faaliyet göstermesi söz konusu iken, bazı işler niteliği gereği sadece gece yapılmaktadır. Gece çalışması ister vardiyalı çalışma düzeninden kaynaklansın, isterse işin niteliği gece çalışılmasını gerektirsin İş Kanunu’nun gece çalışmasına ilişkin 69. maddesine tabi olacaktır.

İş Kanunu’na göre gece en geç 20.00’de başlayıp, en erken 06.00’da biten dönemi ifade

Göçmen işçiler küresel işgücünün yaklaşık yüzde 5’ini oluşturuyor ve bu oran giderek artıyor. ILO’nun son raporuna göre salgın başta kadınlar olmak üzere göçmen işçilerin karşı karşıya oldukları riskleri daha da artırdı.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından geçtiğimiz hafta açıklanan veriler, 2017 - 2019 yılları arasında uluslararası göçmen işçi sayısının 164 milyondan 169 milyona yükseldiğini gösteriyor. Bununla birlikte, 15 - 24 yaş grubundaki genç göçmen işçilerin payı da 2017’den bu yana 3.2 milyon (yaklaşık yüzde 2) artarak, 2019’da 16.8 milyona ulaşmış durumda.

ILO tarafından yayınlanan ‘Küresel Uluslararası Göçmen İşçi Tahminleri: Sonuçlar ve Metodoloji’ başlıklı rapor, 2019 yılında uluslararası göçmen işçilerin küresel işgücünün yaklaşık yüzde 5’ini oluşturduğunu ortaya koyuyor. Dolayısıyla, göçmen işçilerin küresel ekonominin ayrılmaz parçası olduğunu

Çalışanların genel sağlık sigortası primlerini işverenleri ödüyor. İşsiz kalanlar ise kendi primlerini ödemek veya gelir testi yaptırmak durumunda. İşte tüm ayrıntılar

Genel sağlık sigortası hayata geçtikten sonra Türkiye’de ikamet eden herkes genel sağlık sigortalısı olmuştu. 2012’den bu yana uygulanan genel sağlık sigortası, sağlık hizmetlerinin kapsamını nüfusun tamamına yaydı. Çalışanların genel sağlık sigortası primleri işverenleri tarafından ödeniyor.

Gelirde sınır ne?

Emekliler ve SGK’dan malullük, dul ve yetim aylığı alanlar ise prim ödemeden sağlık hizmetlerinden faydalanıyorlar. Bunun dışında işten ayrılanlar ve eşleri üzerinden sağlık hizmeti alanlar eşlerinin ölümü sonrası bir müddet sağlıktan ücretsiz yararlanma hakkına sahip.

Genel sağlık sigortası primi sabitlenince gelir testi yalnızca primin kim tarafından ödeneceğini belirlemek için yapılmaya başlandı.

Kişinin sosyal güvencesi yoksa ve 2021 yılı için yaşadığı hanede kişi başı gelir 1192.5 TL’nin altındaysa bu kişinin primini devlet ödüyor. Eğer gelir bunun

Yaz ayları sadece tatil değil, birçok öğrenci için staj dönemi. Salgında ara verilen stajlar normalleşmeyle birlikte yeniden başlıyor. Staj hakkında detaylar bu yazıda...

Yaz dönemi öğrenciler açısından sadece tatil anlamına gelmiyor, aynı zamanda çok sayıda öğrenci için staj başvuru zamanı. Geçen dönem salgın stajlar üzerinde de etkili oldu. Öyle ki, yayılma hızının yüksek olduğu dönemlerde stajlara ara verildi, uzaktan eğitim şeklinde gerçekleştirilmesi gündeme geldi veya ancak ailelerin izni ve işyerinin gerekli önlemleri alması koşuluyla sınırlı şekilde işyerinde yapılabildi. Kontrollü normalleşmeye geçilmesi, kısıtlama tedbirleri ve aşılamanın hızlanmasıya  vaka sayılarının düşmesine bağlı olarak ‘işbaşında’ stajlar da başladı.

Stajın önemi

Yaz döneminde pek çok ortaöğretim ve yükseköğretim öğrencisi, gerek öğrencisi olduğu program çerçevesinde getirilen zorunluluk gereği, gerekse iş tecrübesi kazanmak ve özgeçmişini güçlendirmek amacıyla staj