Bugün enflasyon rakamları açıklanacak. Olasılıkla da rakamlar makul düzeylerde kalacak. Böylece enflasyondaki düşüş giderek kalıcı bir yapıya girecek. Gerçekten son aylarda açıklanan enflasyon oranları sevindirici düzeyler gösteriyor. Enflasyonun nasıl düştüğü sorusuna en doğru yanıt herhalde bekleyişlerin düşmesi. Bekleyişlerin nasıl gerilediği ise durgunluk ve döviz kurundaki istikrar olarak yanıtlanabilir.
Enflasyon rakamlarının bu düzeye düşmesi faiz oranlarında daha büyük indirimlerin gelmesini sağlar mı? Bizce sağlamaz. Daha doğrusu sağlamamalı. Çünkü elde edilen bu düşük oranlı enflasyon oranları henüz hayli kırılgan bir yapıda. Ekonomi tekrar canlanmaya başladığında tekrar fırlayabilir. Bu nedenle itina gerekiyor. Nitekim, canlanma yönünde kıpırtılar gözlenmeye başladı. Tüketimde güvenin sağlanmaya başlaması ve harcamalarda belli artışlar gözleniyor. Bu nedenle faizleri yavaş yavaş indirmek ve bekleyişlerdeki olumlu gelişmeyi kalıcı hale getirmek gerekiyor. Merkez Bankası’nın dikkati de buradan kaynaklanıyor.
Merkez Bankası uzun süredir bekleyişleri ölçmeye çalışıyor. Bunun için her ay iki defa anket düzenleyerek hem reel sektörde, hem de mali kesimdeki uzmanlara tahminleri soruluyor. Aşağıdaki grafikte de bu yanıtlar, yani 2002 yıl sonu TÜFE endeksi beklentileri, sergileniyor... Ancak burada önemli bir farklılığı belirtmekte yarar var: Anket ekonomistler tarafından yanıtlanıyor. Yani halkın beklentileri farklı olabilir.
Dikkat edilirse, ağustos ayında bekleyişler yüzde 64 civarındaymış. Eylül faciası bunun 69’a kadar çıkmasına, daha sonra da 73’e kadar yükselmesine neden olmuş. Demek ki, eylül saldırısının dünya ve Türk ekonomisi üzerindeki olası etkiler hesap edilmemiş ve rakamlar büyümüş.
Ancak yıl sonuna doğru bir miktar daha yükselen bekleyişler ocak ayında birdenbire 48’e düşmüş... Çarpıcı bir gelişme. 2002 yılı hedef enflasyonu açıklanınca piyasadaki profesyonellerin tahminleri değişivermiş. Demek ki, finans piyasalarının ekonomi yönetimine müthiş bir güveni var. Üstelik geçtiğimiz dört ayda enflasyonun giderek daha olumlu bir noktaya doğru hareket ettiği kanısına varıyorlar. Dört ay önce enflasyon bekleyişleri aylık yüzde 4 kadarken, şimdi yüzde 2’lere düşmüş durumda. Yıllık bazda ise 11 puanlık müthiş bir düşüş gözleniyor. Ekonomi yönetiminin hedefi yüzde 35. Daha nisan ayında bile bekleyişler yüzde 37’ye inmiş durumda.
Bekleyişlerdeki bu gelişmeler elbette çok sevindirici. Çünkü bekleyişler ne denli çabuk tersine dönerse, faizler de o denli hızlı düşer. Böylece durgunluğa dayalı bir anti - enflasyonist politikadan da o kadar çabuk kurtulunur. Demek ki, gerçekleşen değil, önemli olan beklenen enflasyon. Ancak merak ediyoruz MB şu anda uyguladığı üstü kapalı enflasyon hedeflemesini açık açık uygulasa bekleyişler daha hızlı düşmez mi? Ocakta yıllık hedef açıklandığında bekleyişler hızla düştüğüne göre MB daha ne bekliyor? Yoksa halkın enflasyon beklentileri hâlâ yüksek mi?