Ödemeler dengesi tahminler yönünde gelişiyor

     Önceki gün Merkez Bankası ödemeler dengesi rakamlarını açıkladı. Ocak - nisan döneminde cari işlemler, yani ülkenin döviz gelir - gider hesabı, 2.96 milyar dolar açık vermiş. Oysa ilk üç ayda bu açık 2.1 milyar dolardı. Cari açık geçen yıl aynı dönemde 1.2 milyar dolar olduğuna göre neredeyse üçe katlanmış. Rakamlar cari işlemler açığının büyüdüğünü ve büyüyeceğini gösteriyor.
Önce ithalat performansına bakalım. Nisanda ithalat mart ayından düşük kalmış. Bazı meslektaşlarımız ithalattaki patlamayı savaş öncesi öne alınan istifleme olarak niteliyordu. Nisan ayındaki ithalat azalışı ilk bakışta bu görüşü desteklese de, nisan ithalatı ocak ayından yüzde 17, şubat ayından da yüzde 25 daha fazla. Demek ki, savaş öncesi ithalatın bir an önce gerçekleştirilmesi tezi doğru değil. Geçen yıl aynı dört aylık dönemine göre ithalattaki artış ise yüzde 33.
İhracatta ise çok farklı bir yapı var. Nisan ayında ihracat performansında bir yorulma gözleniyor; marta göre yüzde 8 daha az. Ancak yine de ocak ayına göre yüzde 7, şubat ayına göre de yüzde 22 fazla. Yani ihracattaki başarılı performans şimdilik sürüyor. Geçen yılın aynı dönemine göre artış yüzde 33. Demek ki, ihracattaki ve ithalattaki artış oranları aynı. Fakat, ithalat hacmi daha büyük olduğuna göre dış ticaret açığı da büyüyor. Nisan ayındaki ihracat yorgunlaşması kur ve pariteden kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle mayıs verileri çok önemli.
Gelelim sermaye hesaplarına. IMF'nin kullandığı yeni ödemeler dengesi şablonu gerçekten yorum yapabilmeyi kolaylaştırıyor. Doğrudan yatırımlarda önemli bir gelişme gözlenmiyor. Ancak yurtdışına sermaye kaçışı sürüyor. Yılbaşından bu yana 143 milyon dolar gitmiş.
Portföy yatırımlarında da ilginç gelişmeler gözleniyor. Geçen yıl ilk dört ayda 1.1 milyar dolarlık yurtdışında yatırım yapılmış. Bu yıl ise yurtdışında yatırımlar durmuş. Ocak ve nisan aylarında yurtdışına para giderken, şubat ve mart aylarında bu olmamış.
Bu yıl portföy yatırımı olarak ocak ayında 1.3 milyar dolar para girmiş. Fakat savaşa doğru dengeler değişmiş ve şubatta 494, martta 978 ve nisanda da 163 milyon dolar çıkış yapmış. Yabancılar daha çok bono piyasasında aktif olmuşlar. Hisse senedi piyasasında ise pek gözlenmemişler. Ancak hemen ekleyelim, bu rakamlar büyük ölçüde "bıyıklılardan" oluşuyor.
Bankalar ocak ayında 1.7 milyar dolar, şubatta 525 milyon dolar, martta 1.3 milyar dolarlık para girişi sağlamışlardı. Bunlar muhabirden çekilen paralardı. Nisan ayında ise 264 milyon doları geriye koymuşlar.
Öte yandan, bankalar yurtdışından borçlanma stratejilerini bu yıl değiştirmiş görünüyor. Geçen yıl aynı dönemde bankalar 1.9 milyar dolarlık dış ödemede bulunmuşlardı. Bu yıl ise 1.4 milyar dolar çekmişler. Kısacası, geçen yıl 1.9 milyar dolar fazlalık veren sermaye hesabı bu yıl 3.6 milyar dolarlık fazlalık vermiş. Ancak bu artış, cari işlemlerdeki artıştan küçük. Özetle döviz dengeleri biraz keyif kaçırıyor.