Kırmızı ve yeşil

       EVET, "kırmızı pasaport".. Dün anlattık: Yılmaz hükümetinin giderayak yasalaştırmayı gerekli gördüğü 12 yasa konusundan biri bu.
       Meclis şu sırada zaten o 12 konudan başkasını görüşemiyor İçtüzüğe göre.. Yeni hükümetin kurulup güvenoyu almasına kadar, sadece, şimdiki hükümetin "görüşülsün" diye öncelik verdiği konuları görüşebiliyor.
       Bu "kırmızı pasaport" konusunun ilk bölümünü dün verdik.
       Özeti şuydu:
       Meclis'in İçişleri Komisyonu, geçen yılın mart ayında "Valilere de diplomatik pasaport verilsin" diye bir öneriyi kabul ederken, buna küçük bir ek daha yapıvermişti. Demişti ki: "Eski milletvekillerine de verilsin."
       Şimdiki duruma göre, milletvekilleri diplomatik "kırmızı pasaport"u görevleri süresince taşıyorlardı. Milletvekillikleri sona erdikten sonra o imkanı kullanamıyorlardı. "Yeşil pasaport" diye bilinen özel pasaportları alabiliyorlardı. İçişleri Komisyonu'nda yapılan değişiklik o "yeşil"leri "kırmızı"ya terfi ettirmeyi öngörüyordu.
       * * *
       "BİRİNCİ bölüm"ün özeti bu. Şimdi ikinci bölüme gelelim:
       Öneri, 28 Mart 1997 günü İçişleri Komisyonu'ndan bu şekilde çıkmış ve genel kurulda görüşülmek üzere gündeme girmişti. Orada görüşülme sırasını bekliyordu. Fakat mayıs ayında şöyle bir şey oldu: Hem bu yasa önerisinin sahibi, hem de o sıradaki komisyon başkanı olan DYP'li Necati Çetinkaya Meclis Başkanlığı'na başvurdu. Gündemde sırasını bekleyen öneriyi - bazı eklemeler yapmak üzere - geri istedi.
       Bu talep İçtüzüğe göre yerine getirildi. Komisyon 12 Haziran 1997'de yeniden toplandı ve diplomatik pasaport alabileceklerin listesine her rütbedeki generallerle amiralleri de ekledi.
       Şimdiki durumda diplomatik pasaportun devamlı olarak verileceği subaylar, Genelkurmay, Birinci ve İkinci başkanlarıyla, tüm orgeneraller ve oramirallerdi. Ötekiler, bu imkanı görevle gittikleri zaman kullanıyorlardı. Yapılan eklemeyle devamlılılık kapsamına onlar da alındı. Ayrıca, orgeneral ve oramirallerin de, diplomatik pasaport kullanmalarını - milletvekilleri gibi - emekli olduktan sonra da sürdürmeleri kabul edildi.
       Böylece, komisyondaki bu ikinci tur görüşmelerde son şeklini alan öneri, 12 Haziran 1997 günü yazılan raporla birlikte, yeniden genel kurul gündemine girdi. (Öneriye CHP'li ve DSP'li üyelerle Refahlı üyelerden biri muhalif kalmışlardı. Raporu imzalarken bunu belirttiler).
       * * *
       YILMAZ hükümetinin "öncelikli" 12 yasa konusu arasına sokarak Meclis'ten süratle çıkarılmasını istediği yasa önerisi, işte budur. Bunun içeriği de elbette çok tartışılabilir. Ama şimdi onu bırakalım. Buradaki sorumuz şudur:
       Yılmaz hükümetinin, gündemde bulunan 288 yasa tasarısıyla önerisinin içinden, diğer 11'iyle birlikte bunu da seçmesinin sebebi nedir?
       Bununla, şimdi milletvekili olup da önümüzdeki dönemde olmayacak politikacılara ve/veya yüksek rütbeli subaylara bir avantaj sunmuş olacağını mı düşünüyor? Bu sunuşu kendi hükümeti dönemine rastlatmak için mi bu kadar acele ediyor?
       Eğer hesap buysa, bizce yanlıştır.
       Kırmızı pasaportlu olmanın da, yeşil pasaportlu olmanın da "avantaj" sayılması eskidendi. Başka ülkelerin sınır kapısında pasaportunuzu kontrol edenler size gerçekten itibar ederlerdi. Hele kırmızı pasaport taşıyorsanız, resmi bir selam bile verirlerdi. Şimdi ise o pasaportları görünce, normal pasaporttan daha büyük bir dikkatle inceleme gereğini duyuyorlar. Gerçi bunlarla, bazı ülkelere giriş için vize muafiyeti ediniyorsunuz. Ama ona karşılık, şüpheli şahıs muamelesi görmeniz ihtimali artıyor.
       Fransız sınırında uyuşturucu kaçakçılığından yakalanan eski senatörden başlayıp Susurluk'a, sonra da Çakıcı'ya kadar uzanan bol ve çeşitli kırmızı - yeşil pasaport olaylarından sonra, bunun şaşılacak tarafı yok. (En son haber: Yeşil de yeşil pasaportla dolaşıyormuş).
       Bugünkü iletişim dünyasında, her sınır kapısındaki pasaport memuru, hangi ülkenin hangi çeşit pasaportuna ne ölçüde güven duyulacağını (veya duyulamayacağını) biliyor.
       Yılmaz hükümeti bizce, kırmızı - yeşil pasaporlunun sayısını artırmaktan önce bu konudaki "yasadışılıklar"ı ortadan kaldırıp, o pasaportlara güven duyulmasını sağlayacak önlemlere öncelik vermeliydi.




Yazara E-Posta: a.oymen@milliyet.com.tr