Mehmet Tezkan

Mehmet Tezkan

mtezkan@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Hayatıma bakıyorum, yarım yüzyıldan biraz fazla olan kişisel tarihimde görmediğim darbe çeşidi kalmadı..
Üç aylıktım..
Darbeyle tanışmam dünyaya gözümü açar açmaz oldu.. Daha kundaktayken askeri darbe ne olduğunu öğrenmeye başladık..
37 subay kritik yerleri ele geçirdi, ordunun üst kademesini derdest ettiler.. Cumhurbaşkanı ile Başbakan’ı tutukladılar..
Tarihe emir komuta zinciri olmadan yapılan darbe olarak geçti.. Başbakan ve iki bakan idam edilerek demokrasiye en büyük darbe vuruldu..
?
İki yaşındaydım..
Ayaklanma oldu.. Harp Okulu Komutanı Talat Aydemir bazı atamaları beğenmedi, ayaklandı.. Ordu içinde iktidar çekişmesiydi, hesaplaşmaydı.. Ayaklananlar radyo vericisini susturdu.. İktidardakiler başka bir vericiyi devreye sokarak yayın yapınca, ayaklanma fosladı..
Kan dökülmemesi için Talat Aydemir’le anlaşıldı.. Aydemir emekli edildi, kimseye ceza verilmedi..
?
Üç yaşındaydım..
Yine ayaklanma oldu.. Emekli Talat Aydemir bir kez daha ayaklandı.. Radyoyu ele geçirerek ihtilal yapmak istedi.. Bildiri okudu ama anında yakalandı.. Darbe girişimi başladığı an bitti.. Talat Aydemir ve Fethi Gürcan idam edildi..
?
On bir yaşındaydım..
Muhtıra verildi.. Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları muhtıra vererek hükümeti devirdi.. Teknokrat hükümeti kurdurdular.. Sokağa çıkma yasakları, gözaltılar, tutuklamalar yaşandı.. Hapishaneler solcularla dolduruldu..
Basınköy’de oturuyorduk.. Gazetecilerin, yazarların çizerlerin yaşadığı mahallede.. Baskılara, aydınları sindirme hareketine tanık oldum..
?
20 yaşındaydım..
Asker yönetime el koydu.. Gazeteciydim, Cumhuriyet gazetesinde çalışıyordum.. Darbe sabahı sokağa çıkma yasağına rağmen gazeteye gittik..
Gerisi uzun hikâye.. Darbeyi anbean yaşadım..
Darbe bu kez emir komuta zinciriyle yapılmıştı.. Hükümet devrildi, Meclis kapatıldı.. Cumhurbaşkanı zaten yoktu (o makam boştu).. Kuvvet komutanları konsey kurarak ülkeyi 1983 yılına kadar fiilen yönetti.. Anayasa’yı ve birçok yasayı değiştirdiler, yeniden yazdılar.. Darbenin lideri kendini Cumhurbaşkanı seçtirerek 1989 yılına kadar ülkenin başında oturdu..
Soldan, sağdan binlerce insan hapse atıldı.. Kürtlerin Kürt olması yasaklandı!..
?
Otuz yedi yaşındaydım..
Postmodern darbe oldu.. Star televizyonunun haber müdürüydüm.. Askerler yönetime el koymadı ama koymuş kadar oldular.. Bu kez sebep irticai faaliyetlerdi.. MGK’da bir dizi karar aldırdılar.. Baskıyla, gözdağıyla (Sincan’dan tankları geçirerek) Başbakan’ı istifaya zorladılar.. Eğitim sistemini değiştirdiler, türban yasağı getirdiler..
?
Kırk yedi yaşındaydım..
Teknolojik muhtıra.. Vatan gazetesinde köşe yazarıydım.. Genelkurmay Başkanı, internet sitesi üzerinden bildiri yayınlayarak hükümeti uyardı.. Hükümet direndi, karşı bildiri yayınladı.. Ülke hızla seçime gitti.. Halk iktidarın yanında yer alınca teknolojik muhtıra sanal ortamda kaldı..
?
Elli altı yaşındayım..
Çetenin darbe girişimi.. Fethullahçı generaller, albaylar, yarbaylar, binbaşılar, başçavuşlar ülkeye ele geçirmeye kalktı.. Kuvvet komutanlarını derdest ettiler.. Meclis’i bombaladılar.. Kritik yerleri ele geçirmeye kalktılar.. Cumhurbaşkanı’nı öldürmek için komanda timi gönderdiler.. Cumhurbaşkanı halkı sokağa çıkmaya davet etti.. Halk sokaklara dökülünce, tankların üzerine çıkınca, Fethullahçı askerler teslim olmak zorunda kaldı..
?
Askerin her türlü müdahalesini gördüm..
Elli altı yıllık hayatıma..
Emir komuta içinde olanı (12 Eylül 1980), olmayanı (27 Mayıs 1960), postmodern çeşidi (28 Şubat 1997), ayaklanmalar (20 Şubat 1962, 20 Mayıs 1963) öğle ajansında okunan muhtıra (12 Mart 1971), internet üzerinden yayınlananı (27 Nisan 2007), çetenin darbe girişimi (15 Temmuz 2016) sığdı..
?
Dilerim başka çeşidi kalmamıştır..