Aslen Kanadalı olan Galbraith'i ben yıllar önce Amerikalı bir ekonomist ve düşünür olarak tanımış ve ondan etkilenmiştim. Ekonominin işleyişinin özünde güç ilişkilerinin bir yansıması olduğunu ortaya koyan ve yalnızca güçlülerin sözünün geçtiği bir düzene karşı ömür boyu mücadele veren Galbraith, kapitalizmin yarattığı eşitsizliklerin ancak bilinçli devlet müdahalesiyle giderilebileceğini savunuyordu.Galbraith çapında aydınları yetiştirebilen bir toplumun, geçmişteki sabıkalarını göz ardı edip, 21. yüzyılda insanlık adına utanç verici serüvenlere girişebileceğini düşünemediğim için, Amerika'yı kendimce farklı bir yere oturtmuştum. Londra'da yayınlanan The Times gazetesinin "dünyanın en ünlü ve en çok okunan ekonomisti" diye tanımladığı John Kenneth Galbraith'in öldüğünü duyunca, Amerika'nın bugünkü haline neden tahammül edemediğimi daha iyi anladım. Galbraith ile paylaştığımı hissettiğim bir duyguyu, büyük bir düş kırıklığını yansıtan bir tepkiydi benimki. Amerika'nın 11 Eylül sonrasındaki hali ne kadar yanıldığımı gösterdi, Galbraith'e duyduğum saygıyı ise azaltmadı, tersine artırdı. Çünkü, Amerika'nın saygıdeğer birçok aydını gibi Galbraith de George W. Bush yönetimini ülkenin başına gelmiş büyük bir felaket gibi görüyor ve ona karşı çıkıyordu.İki ABD Başkanı'na (John F. Kennedy ve Lyndon B. Johnson) danışmanlık yapan ve önemli kamu görevlerinde bulunan Galbraith, çoğu best- seller olan ve milyonlarca okura ulaşan 33 kitaba imza attı. Bunlar arasında özellikle The Affluent Society (Refah Toplumu), The New Industrial State (Yeni Endüstri Devleti), The Age of Uncertainty (Belirsizlik Çağı) yaygın ilgi gördü.Galbraith'in son kitabı, kendisi 96 yaşındayken 2004'de yayınlandı. Bu küçük ama etkileyici kitabın son bölümü "Son Söz" başlığını taşıyor ve ünlü ekonomistin, uzun ömrünün son deminde duyduğu derin düş kırıklığını yansıtıyor. ABD'nin İngiltere'yi yanına alarak giriştiği Irak macerasına tepki duyan Galbraith şöyle bitiriyor The Economics of Innocent Fraud (Masumane Sahtekarlığın Ekonomisi) adını taşıyan son kitabını: Bush'a karşı "Uygar yaşam denen şey, insanlığın kaydettiği başarıların sembolü olan beyaz bir kuleye benzetilebilir. Ancak bu beyaz kuleyi, sürekli olarak üzerinde duran büyük bir kara bulut gölgeler. İnsanlığın büyük gelişim öyküsü, inanılmaz boyuttaki bir zulmün ve ölümün karanlık gölgesi altında ezilir.""Uygarlık yüzyıllar boyunca bilimde, sanatta, tıpta büyük aşamalar yaptı, herkes için olmasa da, kitlelerin ekonomik koşullarının iyileştirilmesini sağladı. Ancak silahların geliştirilmesine ve savaş gerçeğinin yaşatılmasına da öncelik vermeye devam etti. Savaş ve kitle katliamı uygarlığın nihai başarısı olarak algılanabildi.""İnsanlık, kitlesel yoksulluk ve açlık da dahil olmak üzere, bu kitapta değinilen ekonomik ve sosyal sorunlara çözüm üretebilir. Savaş ise insanlığın en büyük başarısızlığı ve ayıbı olmaya devam ediyor." oulagay@milliyet.com.tr Savaş suçu