Şükrü Andaç

Kale Grubu’nun CEO’su Zeynep Bodur Okyay, “Piri Reis” temalı sanat çıkarması yaptığı son İtalya seyahatinde, iş ve yatırım tarafında önemli görüşmelerin altına imza attı.
İtalya’ya yurtdışından yatırımcı çekmek, özellikle kriz döneminde sıkıntı yaşayan sanayi şirketleri ve geçmişi olan markaları düştüğü durumdan çıkarmak için harekete geçen “Invitalia” (Türkiye’de Başbakanlığa bağlı Yatırım Ajansı benzeri bir oluşum) yöneticileriyle Roma’da masaya oturan Okyay, bu temaslarla ilgili önemli bilgiler veriyor:
“Bundan 2-3 yıl öncesine kadar, bir Türk firmasının, seramiğin ve tasarımın başkenti İtalya’da bir markayı satın alması hayal gibi görünürdü. Ama biz 2011’de bu hayali gerçeğe dönüştürdük. Krizdeki İtalyan şirketler Türkiye’den yatırım bekliyor. Burada (İtalya) sanayi zora düştü. Satın alma çağrısı yapıyorlar. İtalya’da marka var, bizde markalaşma isteği. Her ne kadar krizde olsalar da ‘Made in Italy’ hâlâ önemli bir marka. Fırsatları değerlendirebiliriz.”
Bu sözlerin ardından sürpriz bilgi geliyor: “Invitalia yönetimi şu sıralar Türkiye için özel bir satın alma listesi hazırlığı yapıyor. Burada tekstil, beyaz eşya, seramik ve deri sektöründen markalar öne çıkıyor.”

Belçikalı çikolata devi Godiva’nın 2008 krizi döneminde Murat Ülker’in hamlesiyle Yıldız Holding’in portföyüne sürpriz transferinin üzerinden beş yıl geçti.
Hiç unutmam, bu öylesine bir sürprizdi ki alımın gazetelere yansıdığı gün bir büyüğümüz “Godiva mı Ülker’i almış?” demişti...
850 milyon dolarlık fiyat üzerinden yapılan anlaşmada kullanılan teşvikler sonrası Ülker grubu bir dünya markasını 750 milyon dolara kasaya attı. Ardından yatırım hamlesi başladı.
Yeni ürünler, yeni ülkeler derken 400 milyon dolarlardaki yıllık ciro rakamı 700 milyonlu seviyelere yükseldi. Şirketin piyasa değeri de 1 milyar dolar sınırını aşarak 1.2 milyar dolara kadar çıktı.

İki ülkede üretim yapıyor
Son beş yılda önemli çıkışa imza atan Godiva, biri Belçika’da diğeri ABD’de olmak üzere iki fabrikasında üretim yapıyor.

Baby Dior, Çinli zenginlerin en popüler markalarından biri.

Murat Ülker’le birlikte olduğumuz Şanghay seyahatinde ana konu Godiva’ydı. Ama Godiva’nın performansı kadar bizi etkileyen bir konu daha vardı, o da Çin.
Uzaktan hızlı çıkışına şahit olduğumuz Çin’in Şanghay kentindeki New York tarzı yükseliş açıkça gösteriyor ki ‘büyük potansiyel’ denildiğinde Çin uzun bir süre sahnede yerini almaya devam edecek.
Şimdilerde Türkiye nüfusu kadar -70 milyon- ‘creme dela creme’i bulunan Çin’de bu kesime hitap etmek için lüks markalar Şanghay’da büyük savaş veriyor.
Sağlı sollu caddelerin kenarlarındaki dev AVM’lerin ön cephelerinde Gucci, Chanel, Cartier, Prada, Louis Vuitton, Tiffany eksik olmuyor. Godiva da bu çıkıştan payını almak adına 2009’da girdiği pazarda 51 mağazaya koşuyor. 2014’de 20 yeni mağaza yolda.

ŞangHay

Yıldız Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, grup şirketlerinden Godiva’nın hızlı büyüdüğü ülkelerin en başında gelen Çin’de kazandıkları deneyimi bir fabrika yatırımıyla Ülker tarafına kaydırma adına çalışma başlattı.
Bunun ilk adımında Ülker, Çin ofisini açıyor. Grup Çin’de fabrika almak için de masaya oturacak. Ülker, Endonezya’da da yatırım sinyali veriyor.
Godiva alımının 5. yılı için düzenlenen Şanghay etkinliğinde bir araya geldiğimiz Murat Ülker, “Yeni kararımız var. Çin’de Yıldız Holding ofis açıyor. Yatırım yapmak için. Ülker mamulleri ifabrika almak veya fabrika kurmak yönünde bir karar” diyor.
“Çin’de fabrika alımı mı, yeni kurulum mu daha cazip?” denildiğinde Ülker, “Çinli bir markayı almak iyi olur” diye yanıt veriyor.

Ustamız Çetin Altan’ın geleceğe ve çağdaşlaşmaya olan güvene işaret eden “Enseyi karartmayalım” sözü, bu kez Türkiye ekonomisinin yüzde 10’unu teşkil eden Koç Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç’a ilham kaynağı oluyor.
Önceki gün Koç Holding’in Nakkaştepe’deki boğaza hakim merkezindeyiz. Öğle yemeğinde bir araya geldiğimiz Mustafa Koç, Turgay Durak (CEO) ve Oya Ünlü Kızıl’la (Direktör) sohbette ilgi çeken konuların başında başta Türkiye ekonomisi olmak üzere FED, Suriye ve Gezi olayları geliyor.

Önce Türkiye ekonomisi...
Bu konuda “Mayısın ortasına kadar Türkiye’de her şey hakikaten gıpta edilecek durumdaydı” diyen Koç, söze şöyle devam ediyor: “Sonra FED’in açıklamalarına gelişmekte olan ülke ekonomilerinin neredeyse hepsi bir nebze kırılganlık gösterdiler. Ama rakamlara baktığımız zaman bizim kırılganlık oranımız diğerlerine nazaran çok daha fazla. Ben Türkiye’nin potansiyeline inanıyorum. Hıçkırık mı diyeyim artık; yolda bir taşa mı takıldık, öyle değerlendirmek gerekiyor. Hıçkırık veya öksürük tuttu. O bakımdan bunu çok iyi değerlendirmemiz gerekiyor ve hem siyasi, hem özel sektör hem de devlet olarak ona göre de yönetmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Bundan üç yıl önce bir gemiyle başladığı operasyonu kısa sürede 21 gemilik filoya taşıyan Densa Denizcilik, portföy değerinde 1 milyar dolar sınırını aştı. Halka açılmayı da planlayan Densa’nın gönlünde New York borsası yatıyorSEUL

İşadamı Ömer Sabancı ile kız kardeşi Demet Sabancı Çetindoğan’ın yüzde 50’şer ortaklıkla 2008 krizi bitiminde gemicilik piyasasında fırsat görerek kurduğu denizcilik şirketi Densa, 2010 sonrasında attığı hızlı adımlarla filosunu 21 gemiye çıkardı. Son gemi alımıyla birlikte operasyonunun büyüklüğünü 1 milyar dolar seviyesine taşıdı.
Gemi yapımı konusunda Japonlarla kıyasıyla rekabet eden Güney Koreli Hyundai Heavy Industries (HHI) şirketinin en büyük tersanelerinden birinin yer aldığı Gunsan’daki gemi teslim törenine katılan Densa ailesi bu alanda büyümeye devam edeceklerinin sinyalini verdi.

23 için zor tutuyorlar!
Tören için Seul’dan Gunsan’a yapılan 3 saatlik otobüs yolculuğundayız. Otobüste Türkiye’nin Seul Büyükelçisi Mustafa Naci Sarıbaş, Densa Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Sabancı ile eşi Arzu Sabancı, Densa Holding Başkan Yardımcısı Hacı Sabancı, Densa Denizcilik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Demet Sabancı

Şekerbank’ın Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Basri Göktan, geçen haftaki görüşmemizde devletin yüzde 25’lik katkı payıyla teşvik ettiği ‘Bireysel Emeklilik Sistemi’ni (BES) Türkiye adına reform projesi olarak gördüğünü söylemiş, grup olarak bir emeklilik şirketine sıcak baktıklarını ifade etmişti.
Bunun ardından sigortacılık sektöründen birkaç üst düzey isimle yaptığım görüşmeden Şekerbank’ın bu işe sıcak bakmakla kalmayıp yakında bir emeklilik şirketi kurmak adına girişim başlatabileceği yönünde mesajlar alıyorum.
Şekerbank, SBN Sigorta markasıyla iş yapıyor, bir emeklilik şirketi ise yok. Ancak sektörde getirilen yeni kurallar (yasa) gereği munzam vakıflarda (çalışanların maaşlarından tasarruf amaçlı yapılan kesintilerle oluşturulan havuz) toplanan paraların BES şirketlerine aktarımında süre uzatıldı ve daha önemlisi devlet katkısı gibi güçlü bir teşvik geldi.
Bu yüzden İsdemir munzamdaki parasının aktarımını Avivasa’ya, Noterler Birliği ise Anadolu-Avivasa ikilisine devretti. Munzam cephesinde BES şirketlerinin peşinde olduğu en büyük kurum olan Merkez Bankası’nın munzam vakfındaki yaklaşık 1.5 milyar liranın da yakında devredilme ihtimali sözkonusu. Burada da

Bundan 1.5 yıl öncesinde Beşiktaş’ın bir maçında yaptığımız loca sohbetinde Türkiye ekonomisi adına en ciddi riskin “Suriye” olduğunun altını çizen, sonraki dönemlerde bölgedeki olası bir sıcak çatışmanın taşıdığı tehlikelere vurgu yapan İş Bankası’nın Genel Müdürü Adnan Bali, şu anki riskin “döviz” üzerinde oluştuğu uyarısında bulunuyor.
Suriye’ye müdahale konusunda diğer ülkelerin yaptığı hazırlıklara bakıldığında Türkiye’nin bu alanda tekil riskinin azaldığına dikkat çeken Adnan Bali, “Suriye konusunda çok taraflı bir eylem olacak gibi görünüyor. Türkiye adına tekil risklerin olma ihtimali zayıf” diyor.

Farklı dozda geliniyor
Bu seferki görüşmemizde Türk ekonomisi adına kritik tespitlerde bulunan Bali, önümüzdeki döneme ilişkin önemli ipuçları içeriyor.
“Türkiye’nin üzerine çok farklı bir dozla gelindiğini görüyoruz. Bu da Türkiye’nin önceki dönemlere nazaran son yıllarda bölgede taraflı, aktif, farklı bir politika izlemesinden kaynaklanıyor” diyen Adnan Bali, bu konuda şunları ifade ediyor: “Tabii tüm bunlar öngörülmeyecek bir sorun değil. Politika cephesi adına olumsuzluk da atfediyor değilim. Bu konularda tarafsız bir politika izlesek de bu durum bizi