Gerçekten, bir b"lgenin "tek partili" hale gelmesi sadece ülke geneli için değil, o b"lge için de ciddi sorunlar yaratır; "tek partili" rejimlerin yarattığı sorunlar: iletişimsizlik, içe kapanma, ekonomik soyutlanma, kalkınamama, bir tür kabileleşme...Siyaset bilimci Michael Maffasoli, "yeni kabilecilik" diyor. (Ed. John Hutchinson, Nationalism, sf. 317)Anthony Birch "etnik tuzak" terimini kullanıyor: Yani kendi içine kapanma tuzağı! (Nationalism and National Integration, sf. 55 - 56)Askerlerin şu g"rüşü de doğrudur: "Ter"rle mücadelede güvenlik kurumlarının sağladığı başarı, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda sağlanmazsa, ter"r tehdidi devam edecek... yeni sorunlar yaşanacaktır..."* * *AMA Bask, İspanya'nın en zengin b"lgesidir! Genelde, durgun k"ylülükten ve ekmeğe razı fukaralıktan kurtulup belli bir ekonomik düzeye ulaşınca talepler, beklentiler 'kimliğe' y"nelmektedir! (Mikulas Teich, The National Question in Europe, sf. 132 - 136)Din ve mezhep kimlikleri de "yle...HADEP'in y"netim kademeleri hakkında sosyolojik bir araştırma yapılsa, mutlaka Cumhuriyet eğitimine sahip okumuşlar ve iktisaden orta ve alt orta kesimler, "zellikle serbest meslek erbabı çoğunlukta çıkar!Demek ki, mesele çok karmaşık... Fakat, g"sterdiğim kaynakların İngilizce olması, bu en "nemli sorunumuz hakkında bizde yeterli akademik çalışmanın yaptırılmadığını g"sterir!Dr. Alev Erkilet Başer din sosyolojisine ilişkin akademik tezinden dolayı üniversiteden kovulmadı mı? Araştırmaya kimde mecal kalır?* * * SOSYOLOG Weber'in g"sterdiği gibi, din ve mezhep hareketleri, ekonomik gelişme ve eğitim sürecinde hem yükseliyorlar hem sekülerleşiyorlar, yani rasyonelleşiyorlar ve dünyevileşiyorlar. Onun için, "İrticai sermaye", lafı saçmadır!Ama etnik hareketler ekonominin gelişmesiyle genelde daha da radikalleşiyorlar, belli şartlarda ılımlılaşıyorlar.Dennis Austin'in belirttiği gibi, aynı İspanya'da Bask milliyetçiliği radikal ve ayrılıkçıdır... Katalan milliyetçiliği ise ılımlıdır ve İspanyol kimliğini üst kimlik olarak kabul etmektedir...Etnik hareketlerin ılımlılaşmasında en "nemli etkenlerden biri, etnik bireylerin aynı zamanda değişik kimliklere, din, mezhep, tarikat, meslek, sosyal sınıf ve siyasi partilere aidiyet duymalarıdır. (Denis Austin, Democracy and Cultural Diversity, "zellikle sf. 184)Milli partilerin orada k"k salmaları için sadece ekonomik beklentilere değil, bu tür değişik aidiyetlere cazip gelmesi, etnik kimliğe de saygılı davranması gerekir; elbette üniter devlet ilkesi dahilinde... ™zal'ın kendini Kürtlere sevdirmesi gibi...Ekonomik fakt"r, b"lge ile ülke genelinin ticari ve endüstriyel ilişkilerini güçlendirdiği oranda kaynaştırıcı olur, bunun için de piyasa ekonomisi lazımdır...MGK bir de bu açılardan bakmalı. t.akyol@milliyet.com.tr FİKRET Bila'nın dünkü haberi çok "nemliydi: MGK, Güneydoğu'da HADEP dışındaki partilerin de halkla yakın ilişkiler kurmasını istiyormuş... Bugünkü toplantısında bu konuyu g"rüşecekmiş.