Geleceği düşünmek

ÇAĞIMIZIN önde gelen stratejist ve düşünürlerinden Zbigniev Brzezinski’nin öngörü ve tavsiyelerini Bush da hatırlıyor mu acaba?
Önce, Brzezinski niye önemli?
Başkan Carter’ın milli güvenlik danışmanıydı, yani işin pratiğini de biliyor. İkincisi, gerçekten kuvvetli öngörüleri vardır. 1970’te yayımladığı "İki Çağ Arasında" adlı kitabında Sovyetler’in "birkaç on yılda" çökeceğini öngörmüştü.
Sovyetlerin çökeceğini söyleyen çok kişi olmuştur: Bunlara göre, Sovyet imparatorluğu milliyetçi veya özgürlükçü ayaklanmalarla çökecekti.
Brzezinski ise uzayda dolaşan Sovyetler’in teknolojik gerilik yüzünden çökeceğini söylüyordu!
Sovyet sosyalizminde bilim ve teknolojiyi fildişi kulelerden ekonomiye aktaracak "piyasa" mekanizması olmadığı için, sistem rekabet edemeyecek ve çökecekti! Öyle de oldu.
Bilimsel anlamda "öngörü" budur: Soyut bir kehanet değil, işlemekte olan süreçlerin varacağı yeri tahmin etmek!
***
BRZEZİNSKİ bugünkü dünyanın nereye gitmekte olduğunu araştırırken üç olgudan hareket ediyor:
1)Amerika, en büyük askeri ve ekonomik güçtür: Görünür gelecekte de öyle olmaya devam edecektir.
2) Ama küçük grupların teröre başvurma kapasiteleri daha da güçlenecektir: Artık güç, devletlerin tekelinde değil, küçük grupların terör yeteneği artacaktır!
3) Milletler arasında eşitsizlik uçurumu büyüyor: Hem ekonomik, hem bilimsel uçurumu... Amerika’da ‘terapotik klonlama’ gündemde, Afrika’da AİDS’ten milyonlar ölüyor!
Amerikalıların "neden bizden nefret ediyorlar?" sorusunun da cevabıdır bu üç olgu!
Amerika’nın müthiş gücünün yarattığı tepkiler ve eşitsizliğin yarattığı öfkeler dün Che’yi, Ho’yu çıkarıyordu, bugün Bin Ladin ve Saddam’ı!.. Tepkinin şiddetinin arttığı, öfkenin çılgınlaştığı belli...
***
ÖYLEYSE ne yapmalı? Brzezinski’nin vurguladığı gibi, elbette terörle çok ciddi bir mücadele için "ulus devletler ittifak etmeli", ama yetmez:
"Terörle mücadele daha iyi bir gelecek için yapılacak çağrıya bağlanmalıdır. Terör sadece kuvvet zoruyla yenilemez, onu besleyen sosyal ve siyasi problemlerle de başa çıkmak gerekir..." (NPQ, 2002, sayı 2)
Filistin sorunu çözülmeden Arap dünyasındaki derin tepki ve mağduriyet duygusunun şiddetli patlamalar yapması sırf tanklarla, füzelerle önlenebilir mi?! Batı’nın ve ABD’nin petrol hegemonyasından başka insani bir Ortadoğu projesi var mı?!
Çözüm için Brzezinski bir hatırlatma yapıyor: Amerika’daki ırk eşitsizliği 1970’lerde militan "Kara Panterler" hareketine yol açmıştı; zenci terörü ABD’yi mahvedebilirdi! Ama bu militanizmi besleyen yaralar hem "sivil haklar" hareketiyle, hem sosyal programlarla tedavi edildi, "Kara Panterler" bitti.
Milletlerarası çapta, yoksul milletler için neler yapmak gerektiğinin reçetesi...
Türkiye için, terör potansiyelini kurutmak ve iç barışımızı ekonomik ve sosyal entegrasyonlarla güçlendirmek için ne yapmak gerektiğinin reçetesi...