Milliyetçilik

Bostancı g"steriyor ki, milliyetçilik, kendi bilincini çok eski tarihlere uzatsa da, modern çağda ortaya çıkmıştır. Feodalite, aşiret, k"y gibi kapalı küçük birimler yerine, eğitim, iletişim, şehirleşme gibi süreçler sebebiyle, daha büyük bir topluma aidiyet duygusunun oluşmasıdır. (Sf. 28 - 29)Nesiller boyu k"yünde, aşiretinde doğup "len, bunun dışını 'yabancı' sayan insanı düşünün... "Milliyetçilikteki 'vatan' fikri, siyasi sınırlar içindeki her yere insani bir yakınlık kazandırmış ve artık nereye gidilirse gidilsin ve nerde "lünürse "lünsün, vatan kavramının yankılandığı ebedi tanışıklık duygusu insanı her yerde takip etmeye başlamıştır. Bunun arkasında derin bir mistisizm vardır." (Sf. 30)Türkiyeli bir Kürd'ün kendini Kuzey Irak'ta değil, Türkiye'nin herhangi bir kentinde daha bir "ebedi tanışıklık" içinde hissetmesini çok iyi anlamalıyız ve değerini bilmeliyiz. ™zellikle de devlet anlamalı bunu.* * * MİLLET ve milli devlet kavramlarını inceleyen Bostancı, Ortadoğu devletlerinin milliyetçilik iddialarına rağmen neden baskıcı ve otarşik devletler olduğunu da çok güzel anlatıyor. (Sf. 43 - 44) "Milliyetçiliğin gerilim ve çatışma kaynağı olmasını" eleştiren Prof. Bostancı, "ancak milliyetçliğin muadili olabilecek daha barışçı bir başka siyasi etnisite biçimi üretilememiştir" diyor.Toplumda "gerilim ve çatışmayı" "nlemek ve "birey" i geliştirmek amacıyla "devletin ideolojik nosyonlarından soyutlanmasını", toplumun temel ihtiyaçlarını karşılayan "teknik bir organizasyona d"nüştürülmesini" savunuyor. Toplum ise, "zgür olmalı, farklı ideolojiler "serbest iletişim" içinde bulunmalıdır. Çünkü toplumsal bütünleşme, devletin bir ideolojiyi dayatmasıyla değil, toplumsal alanda "'"teki'lerle kurulacak gerçek bir diyalog" la gerçekleşir. (Sf. 57 - 58)* * * KšRT meselesi konusunda Prof. Bostancı, hem teorik çalışmalara, hem kendisinin saha araştırmalarına dayanıyor. Kitabın "zellikle bu b"lümü son derece "nemli ve orijinaldir. "Yasaklama çoğu zaman bunu uygulayan otoritenin arzusu hilafına bir durum yarat potansiyeli taşımaktadır." (Sf. 96)Türkiye'de Kürt kimliğini savunanlar bir bütün değildir, siyaseten çok çelişik tasavvurlara sahiptir. (Sf. 97)Kürtlerde aşiret yapısı uzun sürdüğü, burjuvazi (orta sınıf) gelişmediği için etnik bilinçlenme de gecikmiştir. (Sf. 106 vd.)Ancak, Kürtlerde 'burjuvazi' geliştikçe, gelir düzeyi arttıkça etnik bilinçlenme olmakla birlikte, ayrılıkçı ve federasyoncu eğilimler zayıflamakta, "sistem içinde ç"züm" fikri güçlenmektedir. (Sf. 125) "HADEP siyaseti" sosyolojik bakımdan bir "kısır d"ngü" içindedir. (Sf. 114)Türkiye etnik sorunu olan ama sosyolojik entegrasyon düzeyi yüksek bir toplumdur. (Sf. 133 vd.)Zihinlerimizi dürten Bostancı'yı kutluyorum. t.akyol@milliyet.com.tr KENDİSİ de milliyetçi olan ama duygusal değil sosyal bilim verileriyle düşünen Prof. Naci Bostancı'nın "Bir Kollektif Bilinç Olarak Milliyetçilik" adlı "nemli eseri... (Doğan Kitapçılık, Hürriyet Medya Towers, 34544 Güneşli İstanbul.)