Yeniden Yekta Kara... Tepkiler... Çelişkiler...

İzliyorsunuz: Kültür Bakanı İstemihan Talay’ın İstanbul Devlet Opera ve Balesi Müdürü Yekta Kara’yı görevden alması ardından tepkiler durulmak bilmiyor. Bu arada Yekta Kara’nın avukatı bir açıklama yaparak hem yürütmeyi durdurma davası, hem de Bakanlığın Anadolu Ajansı aracılığıyla 17 Haziran 2000 tarihinde yaptığı bir basın açıklaması nedeniyle hakaret davası olmak üzere yarın (Pazartesi) iki dava açacağını bildirdi.
İkincisi ceza davası, 480. madde: “Her kim başkasına bir olay isnat ederek halkın hakaret ve husumetine maruz bırakırsa veya haysiyetine saldırırsa ve bunu herhangi bir yazı ile işlerse..."
Tepkiler ve yasal işlemler sürerken ben konuyla ilgili çelişkileri ve tutarsızlıkları aklımda büyütmeyi sürdürüyorum. Özetle ve madde madde yazmaya çalışacağım.
- 1996’da Yekta Kara’ya sanata katkıları için ama aynı zamanda “Lirik Tarih Gösterisi" gibi bir başarıya imza attığı için Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü verildi. Aynı gösteri nedeniyle Kültür Bakanlığı kendisini haksız kazanç sağlamakla suçladı.
- Haksız kazanç sağladığı söylenen bu gösterilerin “işvereni" Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, Devlet Bakanlığı gibi kurumlardı ve hesaplar onların denetiminden geçti.
- Bu gösterilere katılan İstanbul Devlet Opera ve Bale sanatçıları için izin alınmadı deniliyor. Oysa her seferinde izin alındığı açıklanıyor.
- Yekta Kara ve Ali Taygun’un ortak birikimini, yaratıcılığını taşıyan bu özgün eserin prodüksiyonu ve gösterim hakları neden bir özel şirkete, Protel’e verildi de kurum içinde gerçekleştirilmedi suçlaması var. Yanıtı açık: Devlet Opera ve Bale Müdürlüğü Yönetmeliği’ne göre bu “kurum yalnızca opera, operet, bale temsil ve konserleri verebilir" diyor. İbrahim Tatlıses’ten Ajda Pekkan’a, Pulathane Folklor Grubu’ndan Yahudi Sarafim İlahi Korosu’na birçok kişiyi klasik devlet memurluğu, ihale, harcama kuralları ve mevzuat yapısı içinde uzun süre bir araya getiremezsiniz.
- Kültür Bakanlığı görevden alma gerekçesinde Lirik Tarih Gösterisi’nde sanatçılara az para verildiğini de gerekçe olarak gösteriyor. Bunu hiç aklım almadı. Sanatçılarla önceden mukavele yapılıyor, alan memnun, veren memnun... Bakanın bu hassasiyeti sanatçılar adına beni çok sevindirdi ama bu hassasiyeti sergilediği alan yanlış.
- Kültür Bakanlığı “Lirik Tarih Gösterisi" özgün bir eser değildir, benzerini, kopyalarını yapıp adını değiştirip ben de yaparım diyor. Bu doğru değil. Ama bu başlıbaşına bir yazı konusu olacağından şimdilik geçiyorum. (İleride bu konuda da “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunuöna dayanılarak davalar açılacak.)
- Yekta Kara hakkında daha soruşturma açılmadan önce, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne getirilen Rahmi Dilligil’in, İstanbul AKM ve İstanbul operası kulislerinde “bu genel müdür gidiyor", “Yekta Kara gidici" diye dolaştığı biliniyor.
- Devlet Tiyatroları ile Devlet Opera ve Balesi’ni, eskiden olduğu gibi aynı Genel Müdürlüğe bağlama hevesi 99’un son aylarından itibaren sürüyor. 2000’de Rahmi Dilligil adı şaibelere karışınca, Tamer Levent adı geçiyor, operacılar isyan ediyor. Rivayet o ki, Kültür Bakanı, daha o zamandan Yekta Kara’yı Müdürlük görevinden almayı aklına koymuştur. İş, buna bir kılıf bulmaya kalmıştır.
- Burada benim aklıma bir soru takılıyor: Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Rahmi Dilligil hakkında ağır bir suçlamayla “eser hırsızlığı" suçlamasıyla Cumhuriyet Savcılığı tarafından dava açılmış durumda. (İlk duruşma 17 Ekim 2000’de). Davanın sağlıklı yürümesi için (çünkü tanıklık edebileceklerin çoğu Devlet Tiyatrosunda çalışıyor) Rahmi Dilligil’in görevden alınması düşünülmüyor mu?
- Yekta Kara hakkında soruşturma tamamlanmadan, görevden alınacağı açıklandı. Hatta 21 Temmuz tarihli Hürriyet’te Yalçın Bayer köşesinde müfettiş raporundan şu alıntıyı verdi: “... Opera ve bale arasındaki koordinasyonun gereğince sağlanabilmesi için Yekta Kara’nın müdürlük görevinin üzerinden alınmasının yerinde olacağı..." İki sorum var: 1. Soruşturma tamamlanmadan rapor nasıl ve neden basına sızdırılır? Hele ahlaki etik her şeyden önemli diyen bir bakan döneminde... 2. Yekta Kara’nın suçlandığı, “haksız kazançöla, şu yukarıdaki gerekçe arasında ne ilgi var, anlayan beri gelsin.
- Bale deyince... Benim anladığım tek şey, opera ve bale camiasında çok yagyın olan bir söylentinin gerçek olduğu... O söylenti de şöyle: “Türkiye Cumhuriyeti tarihinde imzasız mektupların etkisinde kalarak başarılı bir müdürü görevinden alan ilk Kültür Bakanı İstemihan Talay oldu.


Yazara E-Posta: zoral@milliyet.com.tr