Zeynep Aktaş

Borsa İstanbul yatay bir seyirde zayıf hareket ederken ana pazar, alt pazar, yakın izleme pazarı hisseleri hareketli. Hisselerdeki yüksek getirilere dikkat edilmeli

Borsa İstanbul’da yatay bir bant içerisinde dalgalı seyir yaşanıyor. Yaşanan bu dönemler sancılıdır. Beklemekten sıkılanlar hisselerde dolaşarak kazanç sağlamaya çalışır. Bu süreçte kararsızlık yüksektir. Aşağı ve yukarı yönde senaryolar fazladır. Spekülasyona daha açık bir dönemlerdir.

Risk almak istemeyenler, nakitte kalarak, hareketli hisselerin çıkışını bekler. Güçlü hisselerde pozisyon azaltılıp daha alttan alma isteği satışları tetikler. Dalgalı bu ruh hali hisselerdeki fiyatta da kendisini gösterir. Yatırımcılar ise böylesi dönemlerde düşük sermaye girişleri ile daha hızlı hareketlenme imkânı bulan nispeten dar hacimli hisselere daha fazla ilgi gösterebilmekte.

İçinde bulunduğumuz bu süreçte de benzer bir durum söz konusu. Son bir haftada 24 hisse yüzde 10 prim yaparken söz konusu hisseler ağırlıklı olarak Ana Pazar, Alt Pazar ve Yakın İzleme

Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin sıralandığı Fortune 500 Türkiye Araştırması açıklandı. 500 şirket toplam 1.9 trilyonluk satış gerçekleştirdi, 66 milyarlık kâr açıkladı. Kâr marjları yüzde 3.4 oldu. 500 şirket Türkiye’nin toplam GSYİH’nın yüzde 38.4’ünü oluşturuyor.

Fortune Türkiye Dergisi Yayın Yönetmeni Şule Laleli, pandemiye rağmen 500 şirketin 407’sinin kâr açıkladığını, 93 şirketin 2020 yılını zararla tamamladığını kâr açıklayanların oranının toplamın yüzde 81 olduğunu ve bunun önemli olduğunu belirtti.

Birinci değişti

Listede uzun süredir ilk sırada yer alan TÜPRAŞ’tan, birinciliği Enerji Piyasaları İşletme AŞ aldı. 105.8 milyarlık net satış gelirleri itibariyle zirveye çıkan EPİAŞ, 78.5 milyon TL Faiz ve Vergi Öncesi Kâr (FVÖK) ile kâr sıralamasında listede 316’ncı sırada yer alabildi.

Listede EPİAŞ’tan sonra ilk 10’da yer alan şirketler şöyle:

İkinci sırada Tüpraş geliyor. 2020’de bir önceki yıla göre net satış gelirleri yüzde 29.4

Likit şirketler yatırımcıların takibinde. Borsada piyasa değeri ve işlem hacmi yüksek firmalar likit şirket olarak değerlendirilir. Bu firmaların performansını daha iyi gözlemlemek için Borsa İstanbul, 2019’da iki endeks oluşturdu; biri BIST Likit Banka Endeksi, diğeri BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksi.

Borsada işlem yapan kurumsal yatırımcıların ilk tercihi likit şirketler olmakta.

Likit şirketlerin piyasa değerleri ve işlem hacimlerinin yüksek olması piyasa genelini temsil etmesi açısından da önemli bir veri olarak değerlendirilebilir.

Kârlar ve getiriler

Son beş yılda Banka Dışı Likit 10 Endeksi hisselerinden sadece Emlak Konut GMYO hissesi kaybettirdi. Hisse geçen süre zarfında yüzde 22.8 geriledi. Endeks kapsamındaki diğer dokuz hisse ise kazandırdı. Kazandıranlar arasında yer alan Gübre Fabrikaları son beş yılda yüzde 874 prim yaptı. Koza Altın’ın çıkışı da yüzde 802 seviyesinde gerçekleşti.

Banka Dışı Likit 10 Endeksi kapsamında yer alan şirketler 2018’deki kur krizinden sonra kârlarını sürekli geriletti. Endeks şirketlerinin toplam kârın zayıf kalmasında

Borsa İstanbul’un temettüyle ilgili 2 endeksi bulunuyor. Bunlardan ilki BIST Temettü Endeksi. Bu endeks Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören ve son 3 yılda nakit temettü dağıtan şirketleri bünyesinde barındırıyor. İşlemlerinde özellikle temettüyü ölçü olarak görenler açısından bu endeksi önemli bir veri olarak gözlenebilir.

BIST Temettü 25 Endeksi ise Temettü Endeksi’nde yer alıp da temettü verimlerine göre sıralamada ilk üçte ikiye giren ve fiili dolaşımdaki piyasa değeri en büyük 25 hisseden oluşuyor. Daha kısa bir ifade ile temettü verimliliği ve işlem hacmi yüksek 25 hissenin yer aldığı bir endeks...

Fiyat kazanç oranı

Son 5 yılda BIST Temettü 25 Endeksi’nde yer alan ve dolar bazında yüzde 100 getiri sağlayan hisseler şunlar: İş Y. Men. Değ., Alkim Kimya, Vestel Beyaz Eşya, İskenderun Demir Çelik, Ereğli Demir Çelik, Ford Otosan, Ege Endüstri, Nuh Çimento, Aksigorta.

Bu hisselerden ikisi demir çelik sektöründe yer alırken diğerleri farklı sektörlere

Borsa İstanbul’da temeli olmayan beklentiler cep yakabiliyor. Yatırımcıların spekülatif beklentilerle aldığı hisselerde kazançlar kâğıt üzerinde kalırken kayıplar reel oluyor

Borsa İstanbul’da 45 hisse senedi son bir yıl içerisinde gördüğü zirvenin yüzde 60 altına gerilemiş durumda. Borsadaki toplam hisse adeti 434 olduğu nazara alındığında bu sayı borsanın yüzde 10’una denk geliyor. Söz konusu hisselerin ortak özelliği ise çok hızlı çıkış gerçekleştirip sonra aynı hızla geri çekilmiş olmaları. Yatırımcıların büyük beklentiyle aldığı bu hisseler kâğıt üzerinde gerçekleşen kazançların hepsini geri verdi.

Sanal umut

Hisselerdeki ortak özellik daha da yükseleceğine yönelik beklenti. Maddi bir temeli olmadığı halde sosyal medya hesapları Twitter, Facebook, Telegram, Instagram üzerinden yapılan paylaşımlar hisselere yönelik beklentiyi körüklerken sanal bir umut beklentisi de körüklenebilmekte. Haksız kazancın gerçekleştirildiği manipülatif yönlendirmeler kadar temelsiz spekülatif

En yüksek ihracatı gerçekleştiren borsadaki 10 sanayi şirketinden 6’sının hissesi hem yılbaşından bu yana hem de son bir yılda yüksek kazanç sağladı

Döviz kurlarındaki artış, pandemi sonrası ihracat pazarlarında beklenen büyüme potansiyeli gözlerin ihracatçı şirketlere dönmesine yol açtı. Son 1 yıl içinde pandemi ile birlikte metal eşya sektöründe faaliyet yürüten şirketlerde gözlenen büyüme dikkat çekerken fiyatlar da paralel şekilde arttı.

En fazla ihracatı gerçekleştiren Ford Otosan, geçtiğimiz yıl 34.6 milyar TL yurtdışı satışında bulundu. Şirketin ihracat oranı yüzde 67.9 seviyesinde oldu. Ford Otosan, son bir yılda yüzde 150 değer kazanırken yılbaşından bu yana gerçekleşen yükseliş ise yüzde 41.3. Firmanın istikrarlı büyümesi ve yatırımlarını devam ettirmesi aynı zamanda ortaklara ödediği düzenli temettü payı ile yatırımcı dostu olarak değerlendirilmesine olanak veriyor.

Yüksek performans

Borsada yüksek ihracat ve yüksek performansı ile dikkat çeken 6 şirket bulunuyor. Bunlar:

FED’in şahin üslubu ve Çin’in kripto kısıtlama çağrısı piyasalarda sert dalgalanmaya yol açıyor. Riskler arttı. Bu süreçte krediyle yapılacak işlemler gereksiz riski artıracaktır

FED’in şahin üslubu, beklenenden önce adım atacağı yönündeki izlenim piyasalardaki pozisyonların gözden geçirilmesine neden oldu. Kripto varlıklarda ve değerli metallerde satışlar görülürken dolar güçleniyor.  Piyasalarda robot işlemler ve geçişkenlikler oynaklığı artırıyor. Bir piyasada artan kayıplar, aynı kişilerin farklı pozisyonlarının olması nedeniyle diğer piyasaları da etkileyebiliyor. Bu da sert satışlara yol açmakta.

Kriptoda kayıp

Kripto varlıklarda hızlı getiriler sağlandığı gibi kayıplar da aynı sertlikte yaşanıyor. Çin’de Bitcoin işlemleri ve madenciliğine yönelik kısıtlama çağrısı ve İngiltere’de bankaların aldıkları önlemler satışları artırıyor. Kurumsal talep de sürüyor. MicroStrategy, yaklaşık 13 bin Bitcoin alımı yaptı. Şirketten yapılan açıklamaya göre en büyük halka açık ticari

Piyasalar olası FED faiz artışını, küresel bazda kırılganlıkları ve emtia rallisinin tersine dönme ihtimalini fiyatlıyor. En fazla etkilenenler borsa ve emtialar. Dolar kuru 8.73 TL’ye çıktı. Altının onsu 1.764 dolar

Yurtdışı ve yurtiçinde artan riskler piyasalarda sert dalgalanmaların yaşanmasına yol açıyor. BIST 100 Endeksi, içerisinde sıkıştığı bandı aşağı kırdı. Emtialarda değer kayıplarının artacağı beklentisi altın ile altın bazlı hisseler ve demir çelik sektörü hisselerinde satışları getirdi. BIST 100 Endeksi’nin 1.445 seviyesinin üzerinde kalma çabası başarılı olamadı. Endeks son iki hafta içerisinde ağırlıklı olarak 1.432-1460 bandından hareket etti. 1.445’in aşağı kırılmasıyla satışlar attı. Endeks, haftayı 1.391’den kapatırken yukarı çıkma enerjisinin zayıf kaldığını gösterdi.

BIST 100 Endeksi, 18 milyar TL hacimle geriledi. Haziran ayının geride kalan üç haftasında,

İşlem hacmi en düşük 17.5 milyar TL en yüksek 22.9 milyar TL’yi gördü,

 Haftalık bazda yüksek ve düşük hacmin gerçekleştiği