Zeynep Aktaş

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ı önümüzdeki 100 günde yoğun bir tempo bekliyor. Piyasalar yeni ekonomi yönetiminin önümüzdeki dönem uygulayacağı politikalara odaklandı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Meclis’te yemin etmesiyle resmen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildi.

Türkiye’yi 5 yıl yönetecek kadro açıklandı. 16 bakandan sadece 4’ü seçilmiş milletvekillerinden oluşurken diğerleri dışarıdan atandı.

Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk ekonomi yönetimi de belli oldu. Birleştirilen Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın başına gelecek isim merakla bekleniyordu. Bu koltuğa Berat Albayrak getirilirken, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan oldu.

Kabinede sürpriz isimlerin yer alması piyasaların ilk tepkisinin negatif olmasına neden oldu. Uluslararası piyasalarda düşük hacimli işlemlerde dolar yüzde 3’ten fazla değer kazanarak 4.58 liradan 4.7484 liraya kadar yükseldi. Gün açılışında borsada düşüş yüzde 2.5’e kadar ulaştı.

24 Temmuz önemli

Önceki günü 99.253 puandan kapanan BIST 100 Endeksi, gün içinde 96.658 puana kadar geriledi. Yeni ekonomi yönetimin politikalarına yönelik belirsizlik bir süre daha fiyatlanabilir.

Borsa İstanbul’da yabancılar son 10 yılda toplam hacimleri içerisinde banka hisselerindeki paylarını azaltarak sanayiye döndü. Yabancının toplam hacminin yüzde 62’si sanayi hisselerinde gerçekleşiyor.

İstanbul borsasında 2006-2013 yıllarının vazgeçilmez hisseleri olan bankalar artık cazibesini kaybetmiş görünüyor. Yabancıların toplam işlem hacminde 2008 krizi sırasında yüzde 56,9’a kadar ulaşan yabancıların banka hisselerindeki payı şimdilerde yüzde 27’lere düştü. 2008 yılında sanayi hisselerinin Borsa İstanbul’daki yabancı yatırımcıların işlemleri içerisindeki payı yüzde 31’lerde iken bugün bu oran yüzde 62,73’lere çıkmış durumda.

Borsada yabancı payı son 10 yılın dip seviyelerine geriledi. 6 Temmuz itibariyle borsadaki yabancı payı yüzde 62,48 seviyesinde bulunuyor. Geçen 10 yıllık süre içinde yabancıların oranı en düşük yüzde 62,08 seviyesini görmüştü.

120 bin görülür mü?

Borsa İstanbul’da yeniden 120 bin seviyelerinin görülmesi için yabancı payının 4 puan artarak yüzde 66 seviyesine çıkması gerekiyor. 145 binlerden bahsedebilmek için bunun yüzde 70’lere doğru hareketini sürdürmesi lazım. Yabancı payında yukarıya doğru bir hareket görülmedikçe borsanın hareketlerinin tepki hareketi

Türkiye dünyanın 18. büyük ekonomisi. Büyüme hızında Hindistan’dan sonra ikinci sırada. Dünyada en büyük 10 ekonomi arasına girebilmesi için performansını artırması gerekiyor.

Türkiye 24 Haziran günü seçimini yaptı ve Erdoğan’a beş yıl için tekrar yetki verdi. Şimdi ekonomi yönetimi ve rota belirlenecek. Dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına girme hedefiyle yol haritası çiziliyor. Veriler bu hedefe ulaşabilmek için ciddi bir çaba sarf edilmesi gerektiğini gösteriyor. Hâlihazırda 858 milyar dolarlık Gayri Safi Yurtiçi Hasılası ile dünyanın en büyük 18. ekonomisi konumunda. Öncelikli hedef üretimi artırabilmek. Bunun yolu ise yatırımdan geçiyor. Yatırım, paranın mali sektöre değil, reel sektöre yönelmesini gerektiriyor. Düşük faiz paranın reel ekonomiye yönelmesini teşvik eden önemli bir unsur. Şirketlerin düşük faizle borçlanabilmesi de yatırımları güçlendiriyor. Yabancı sermayeye olan ihtiyaç handikapa yol açıyor. Cari açığın yüksek seyri, yüksek enflasyon faizlerin de yüksek seyrini beraberinde getiriyor. Yabancı sermayenin güven ortamı ve reel faiz araması bu sorunu akılcı yöntemlerle aşabilmeyi gerektiriyor. Türkiye Hindistan’dan sonra en hızlı büyüyen ülke. Bu olumlu ve iyi bir

Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimden büyük zaferle çıktı. Mecliste çoğunluğu Cumhur İttifakı’nın alması ve seçimin ikinci tura kalmaması piyasaya olumlu yansır.

Seçim belirsizliğinin kalkması ile birlikte piyasaların önü açılıyor. 24 Haziran’da yapılan milletvekili genel seçimleri ve Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrasında piyasalar rahatlayacak. Seçimlerde olası ihtimalleri değerlendiren yatırımcılar seçim öncesinde pozisyon aldı. 15 Haziran haftasında başlayan yabancı alımlarının geçtiğimiz hafta devam ettiğini gördük. Yabancılar 289 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdi.

Nisan ayında erken seçim kararının alınmasının ardından tüm nefesler tutulmuş gözler 24 Haziran’da yapılacak seçime kilitlenmişti. Aynı anda yapılacak milletvekili ve Cumhurbaşkanı seçimi Türkiye için yeni bir sürecin de başladığı anlamına geliyor.

Seçmen, Cumhurbaşkanlığı seçimi ve milletvekili seçimi için pazar günü sandık başına gitti. Sonuçlanan milletvekili seçimine göre Cumhur İttifakı’nın ipi önde göğüslediği görülüyor. Cumhurbaşkanlığı oylamasında herhangi bir adayın tek başına yüzde 50’yi aşamaması halinde 8 Temmuz’da en fazla oyu alan iki aday arasında ikinci tur oylaması yapılacaktı.

Tayyip Erdoğan’ın seçimi

Yabancı yatırımcılar seçim öncesindeki hafta hisse senetlerinde 289 milyon dolarlık alım yaptı. Yabancılar, yüksek faize rağmen tahvilden çıktı. Kur ve faiz artışına yönelik beklentiler sürüyor.

Yabancı yatırımcılar seçim öncesinde hisse senetlerinde pozisyon aldı. Yabancılar 15 Haziran haftasında hisse senetlerinde 289 milyon dolarlık alım yaptı. Bu alım borsanın zirve yaptığı 29 Ocak’tan önce gerçekleşen 287 milyon dolarlık işlemden sonraki en yüksek alım. Hisse senetlerindeki aşırı gerileme alımları da beraberinde getirdi. Ancak bu alımların sürüp sürmeyeceğini önümüzdeki iki hafta içerisinde göreceğiz. Bununla birlikte seçim öncesinde yaşanan güçlü alım hisse senedi piyasasını destekledi.

Yabancı payı yükseldi

BIST 100 Endeksi hafta içerisinde test ettiği 92.268 seviyesinden 95.852’ye yükseldi. Değer artışı yüzde 1,39 oldu. 8 Haziran’da yüzde 63,40’a kadar gerileyen yabancı payı yüzde 63,83’e çıktı. ‘Yabancı’lar endeks üzerinde ağırlığı yüksek hisselerde pozisyon aldı. Bu hisselerin başında Erdemir, Garanti Bankası, Tüpraş, Turkcell, Bim Mağazalar, İş Bankası (C), Aselsan, T. Halk Bankası ve Anadolu Efes geliyor.

Yükselen faize rağmen tahvile ilgi düşük kaldı

Merkez Bankası faizi

Seçim haftasına piyasalar dalgalı giriyor. Borsa İstanbul 95 binin altına geriledi. Dolar 4.73 TL’ye tırmandı. Gösterge faiz 19.12’ye yükseldi. Piyasalar Cumhurbaşkanı’nın kim olacağını değil, Meclis çoğunluğu ihtimallerini fiyatlıyor...

Seçim haftasına girerken piyasalarda dalgalanma arttı. Yurt içi piyasaların kapalı olmasının da etkisiyle dolar/TL kuru hacimsiz olarak 4.73 seviyesine tırmanırken euro/TL 5.49 seviyelerine çıktı.

Gösterge faiz yüzde 19.12’de bulunuyor. 2017’de referandum sürecinde “evet” beklentisini satın alan piyasalar o dönemde yükseliş yaşarken, 24 Haziran seçimlerine girerken diğer gelişmekte olan ülkelerden daha fazla negatif ayrışan bir piyasa görüntüsü sergiliyor.

Bunun nedeni, 24 Haziran seçimlerinde Cumhurbaşkanı’nın kim olacağından ziyade Meclis çoğunluğuna ilişkin olası beklentilerle alakalı. Meclis çoğunluğunu Cumhur İttifakı’nın almayabileceği ihtimali borsada satışları; kur ve faizde yukarı hareketi beraberinde getiriyor. Seçim gününe kadar beklentide değişiklik olmaması halinde benzer ivmenin devam ettiğini göreceğiz.

Dolarda 4.70 TL önemli

Gelişmekte olan ülkelerden bir para çıkışı yaşandığı gözleniyor. Fakat, Türkiye’nin ekonomik verilerindeki

Borsa ilk beş ayda 914 milyon dolarlık yabancı satışıyla 121 binden 95 binlere geriledi. ABD ve Avrupa merkezli fonların portföy değeri azalırken Rusya merkezli altı fon sürpriz atakta.

Borsa İstanbul en dalgalı dönemlerinden birini yaşıyor. Endeks 29 Ocak’ta 121 bin seviyesinden başladığı düşüşünü 95.875 ile geçtiğimiz cuma gününe kadar sürdürdü. Borsada yabancı yatırımcılar Ocak-Mayıs döneminde son 10 yılın en yüksek satışını yaptı. 914 milyon dolarlık satış dalgasına yerli yatırımcılar da katılınca endekste ciddi bir gerileme yaşandı.

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre Aralık 2017- Mayıs 2018 döneminde portföy büyüklüğünde en fazla değer kaybı Amerika ve Avrupa merkezli fonlarda yaşandı. Bu süreçte Rus fonların büyümesi piyasadaki olası daha büyük bir sarsıntıyı önledi.

Özellikle aralık sonrası gelen Rus fonlar piyasayı destekledi. Rusya ile siyasi ilişkilerdeki sıcaklık ekonomiye de yansımış görünüyor.

Rusya merkezli fonların aralık ayında portföy büyüklükleri 3 milyar TL seviyesindeyken geçtiğimiz mart ayında 6 milyar TL’yi geçen büyüklüğe erişse de mayıs ayında 4,4 milyar TL oldu.

‘Cayman’ sürprizi

Londra’daki yatırımcı turunda verilen mesajlar, yüksek gelen enflasyon rakamları ve erken seçim dönemine denk gelen Merkez Bankası’nın kritik Para Politikası Kurulu toplantısında faiz oranı yüzde 17.75’e yükseltildi.

Merkez Bankası, Başkan Murat Çetinkaya’nın Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’le çıktığı yurtdışındaki yatırımcı turu sonrasında Londra piyasalarına verdiği mesaj doğrultusunda hareket etti. Yükselen enflasyon sonrası faiz artışına gitti. Böylece Türkiye, iki aydan kısa bir zaman diliminde üç faiz artışına gitmiş oldu. Merkez Bankası sadeleşme adımı sonrasında Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizi beklentilerin de üzerinde 125 baz puan artırdı. Dolar kuru 4.45 TL’ye düşerken Türkiye’nin kredi risk primi 270’e geriledi. Yeniden yabancı para girişinin önü açıldı. Güvenin tazelenmesiyle birlikte kur düşüşünün hızlanması şaşırtıcı olmayacak.

Merkez Bankası beklentilerin önünü kesecek bir hamle ile öngörülenin de üzerinde bir faiz artışı gerçekleştirdi. Dünkü toplantısında faizi 125 baz puan daha artırarak yüzde 16.50’den yüzde 17.75’e yükseltti. Karar sonrası kur yüzde ikinin de üzerinde değer kaybederek 4.57’den 4.45’e kadar geriledi. Türkiye’nin kredi risk primi