Cem Kılıç

Emekli olmak için temelde yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını sağlamak gerekiyor. Bir kişinin emekli olabilmesi için sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş şartının sağlanması gerekiyor.

EYT ile ilk kez 8.9.1999 ve öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırıldı. Ancak prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartları devam ediyor. Dolayısıyla gününü doldurmayan emekli olamıyor. Ancak bu konuda kadın sigortalılara sağlanan büyük bir hak söz konusu. Doğum yapmak nedeniyle çalışamayan kadınlar belirli şartlar söz konusuysa doğum borçlanması ile prim gün sayılarını artırıp emekli olabiliyorlar.

Kadın çalışanlar doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalırlar. Bu nedenle de emekli olmak için gerekli gün sayısı şartını doldurmakta zorlanırlar. İşte bu yüzden doğum borçlanması düzenlemesiyle doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadın çalışanlara doğum borçlanması hakkı tanınır. 

Staj yapan kadın sigortalıların doğum borçlanmasıyla emeklilik yaşını öne çekme ihtimali

İşçilerin herhangi bir suçtan gözaltına alınması veya tutuklanması halinde iş sözleşmesinin akıbetinin ne olacağı, işçinin işsiz kalmasına sebep olup olmayacağı tarafıma en sık sorulan soruların başında geliyor. Özellikle aile bireylerinin endişeli bekleyişlerine, işsizlik korkusu da ekleniyor.

İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması iş sözleşmesini doğrudan sona erdiren bir durum değil. Kanunkoyucu tarafından bu durumun geçici olabileceği düşünülerek, iş sözleşmesini doğrudan sona erdirmesi düzenlenmemiş, işverene fesih hakkı da ancak belirli şartlarla tanınmıştır. Gözaltı veya tutukluluk iş sözleşmesini askıya alan bir durumdur. Bununla birlikte iş sözleşmesi askıya alındığından işverenin bu dönemde ücret ödeme borcu da ortadan kalkmaktadır.

Yargıtay İş Kanunu’nun 40. maddesinde yer alan zorlayıcı nedende askı süresinin ilk haftası için öngörülen yarım ücret kuralının gözaltı ve tutukluluk halinde uygulanmayacağını belirtmiştir. Buna göre, işçiye gözaltına alındığı veya tutuklandığı sürenin ilk

Ramazan’da 3.000 TL olarak ödenen emeklilere bayram ikramiyesi, bir değişiklik olmazsa Kurban Bayramı’nda da 3.000 TL olarak ödenecek. Emeklilerle birlikte dul ve yetim aylığı alanlara da bayram ikramiyesi ödeniyor. Emekliler ile dul ve yetim aylığı alanlara ödenen ikramiye rakamı ise farklı.

Bayram ikramiyesi her yıl Ramazan ve Kurban Bayramının içinde bulunduğu ay itibarıyla SGK’dan gelir veya aylık alanlara ödeniyor. Dolayısıyla emekliler, dul ve yetim aylığı alanlar, malulen emekliler yılda iki kez bayram ikramiyesi alıyorlar. Bayram ikramiyesi alabilmek için bayramın içinde bulunduğu ayda SGK’dan aylık ve gelir almak gerekiyor. Bu yıl Kurban Bayramı’nın ilk günü 16 Haziran Pazar. Dolayısıyla haziran ayı itibarıyla SGK’dan gelir ve aylık almaya hak kazanmış ve talepte bulunmuş kişiler Kurban Bayramı’nda bayram ikramiyesi alabilecekler.

Bayram ikramiyesinden yalnızca emekliler değil, SGK’dan gelir ve aylık alan bütün kişiler yararlanabiliyor. Bunlar emekliler, maluller, dul ve yetim aylığı alan kişiler, iş kazası sonrası sürekli iş göremezlik geliri alan

Türkiye’de çalışma hayatının önde gelen temsilcileri, beş yıl sonra yeniden toplanan 13. Çalışma Meclisi’nde önemli konuları masaya yatırdı. Bu yılki teması Türkiye Yüzyılında Çalışma Hayatı: Emeğin, Sendikal Örgütlenmenin ve İstihdamın Geleceği olarak belirlenen Çalışma Meclisi’nde, geniş bir katılımın söz konusu olduğu panellerde ele alınan konular itibarıyla çalışma hayatının sadece mevcut sorunlarına odaklanılmadığı, aynı zamanda geleceğe ilişkin zorluk ve fırsatları tartışmak üzere bir zemin oluşturulduğu da görülüyor. Meclisin kapanışında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde düzenlenen yemekte, mecliste müzakere edilen konu başlıklarından, görüş, talep, beklenti ve önerilerden çıkacak sonuçların, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve hükümet tarafından dikkate alınacağı da bizzat Erdoğan tarafından vurgulandı. Bugünkü yazımda, panelist olarak yer aldığım ve iki gün boyunca takip ettiğim Çalışma Meclisi’nde öne çıkan hususları aktarmaya

Aynı anda veya çalışma sürelerini bölerek farklı işverenlere yönelik çalışma giderek yaygınlaştı. Çoğunlukla ekonomik gerekçelerle olsa da kişilerin farklı uzmanlık alanlarında faaliyet gösterme isteği de bunda etkili oluyor. Fakat bu tür aynı anda yapılan işlerde hem işlerin niteliği, hem de diğer işverene zarar verici hareketler konusunda dikkatli olmak gerekiyor.

İşçilerin aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak çalışmaları anayasal çalışma özgürlüğünün bir uzantısı olarak yasaklanabilir bir durum değildir. Bu nedenle işverenlerin başka işte çalışmayı yasaklayan hükümleri kural olarak geçersizdir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin yakın tarihli verdiği bir kararda da bu durum, “iş sözleşmesindeki düzenlemenin usul ve yasaya hukukun genel prensiplerine uygun olup olmadığının değerlendirilmesinin gerektiği, işçinin yasal sınırlar içinde iş ilişkisine girmesine engelleyen sözleşme hükümlerinin kural olarak Anayasa’nın çalışma hakkı ve özgürlüğünü düzenleyen

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından birkaç gün önce yayımlanan İklim Değişirken İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanması başlıklı rapora göre, dünya çapındaki işçilerin yüzde 70’i iklim değişikliği kaynaklı iç içe geçmiş ciddi sağlık tehlikeleriyle karşı karşıya.

ILO raporuna göre, küresel düzeyde her on işçiden yedisi, iklim değişikliğine bağlı sağlık tehlikelerine maruz kalma riski altında. Dahası, mevcut iş sağlığı ve güvenliği (İSG) önlemlerinin bu yeni risklere karşı koruma sağlamakta yetersiz kalıyor.

ILO tahminlerine göre, dünya çapındaki toplam 3.4 milyar işçiden 2.4 milyardan fazlası çalışırken bir noktada aşırı sıcağa maruz kalabiliyor. Aşırı sıcaklığa maruz kalma riski taşıyan küresel işgücü oranının 2000 yılından bu yana yüzde 65.5’ten yüzde 70.9’a yükseldiği görülüyor.

Küresel İSG korumaları, iklim değişikliğinden kaynaklanan gelişen risklere ayak uydurmakta zorlanıyor ve bu da ne yazık ki işçi ölümleri ve hastalıklarıyla

Sigortalı olarak çalışan bir kişinin ölümü sonrası geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Ölüm aylığı bağlanması için sigortalının belirli bir süre prim ödemiş olması gerekir. Ölen eşten dolayı maaş alan dul eş yeniden evleninceye kadar aylık almaya devam edebilir. Ancak bir eş iki eşinden birden ölüm aylığı alamaz.

Sigortalı bir kişinin vefatı halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için en temel şart prim ödeme süresidir. Buna göre vefat eden kişi adına ölüm tarihi itibarıyla en az 5 yıl prim ödenmiş ise geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. 5 yıldan az primi olan kişinin vefatı halinde ise geride kalanlara aylık bağlanmaz. Diğer yandan vefat eden kişi 4/a’lı yani eski adıyla SSK’lı ise, bu durumda borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı olup toplam 900 gün uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiş olması halinde de geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilir.

Kimler alabilir?

Ölüm aylığı geride kalan eş, çocuk, anne babaya bağlanabilir. Ancak bu kişilerin

Çalışma hayatında bazı iş kolları için, çalışma koşulları ve hakları cephesinden bakıldığında farklı uygulamalar geçerli oluyor. Denizcilikte yer alan gemiadamları da bu sınıfta yer alıyor. Deniz İş Kanunu kapsamında olan gemi adamlarının iş sözleşmelerinin sona ermesi halinde birikmiş yıllık izin haklarının ücretlerini alıp alamayacakları yakın zamana kadar tartışma konusu idi. Anayasa Mahkemesi’nin verdiği bir kararlar tartışma doğuran hüküm iptal edildi.

Aşçı garson, hemşire…

Kaptan, zabit ve tayfalara “gemiadamı” deniyor. Ve Yargıtay’a göre; “Gemiadamının mutlaka geminin işletilmesi veya teknik sevk ve idaresinde yer alması şart değildir. Aşçı, garson, doktor ve hemşire gibi gemide çalışan diğer kimseler ise mürettebat niteliği taşımayan gemiadamlarıdır. Bu kimselere gemiadamı sıfatı kazandıran husus iş sözleşmesi ile gemide istihdam edilmiş olmalarıdır.”

Birikmiş izin konusu

Gemiadamlarının da kural olarak birikmiş yıllık izin haklarına ait ücretleri, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde talep etme hakları vardı. Fakat Kanundaki ilgili