Bedelli askerlikten kimler, nasıl yararlanacak?

TBMM Milli Savunma Komisyonu'nda bedelli askerlik ve sözleşmeli er başvurularına ilişkin kanun teklifi Meclis'ten geçti. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, "28 yaşından gün alanlar 18 bin lira bedeli 2 ay içinde ödemek kaydıyla temel askerlik eğitimine tabi tutulmadan askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacaktır" dedi.

Askerlik Kanunu ile Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Milli Savunma Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Komisyona Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz da katıldı. Kanun teklifine önerge veren CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, geliri 12 bin TL’den az olan ve sosyal güvencesi olmayanların bedelliden faydalanmasını istediklerini belirterek, şöyle dedi:

"Bu kanun teklifinde geliri olmayanlar konusunda açıklayıcı bir ifade yok. Parası olanlar faydalanacak, geliri olmayanlar için böyle bir şey söz konusu değil. Öncelikle bu ayırımın yapılmaması gerekiyor. Bizim teklifimizde yıllık geliri 12 bin liradan az olanların herhangi bir ödeme yapmadan bedelli askerlikten faydalanmalarını istiyoruz. 12 bin liradan fazla 25 bin liradan az geliri olanların 10 bin lira ödemesini öngörüyoruz. 25 bin liradan fazla 60 bin liradan az geliri olanların 15 bin lira, 60 bin liradan fazla olanların ise 25 bin lira ödemesini uygun olduğunu düşünüyoruz. Öncelikle de altını çiziyorum yıllık geliri 12 bin liradan az olanların, geliri olmayanların şuan bir bedel ödemeden aynı yaş grupları gibi yararlanmaları gerekir. Yaş konusunda da yüksek tutulmuş. 26-28 yaş arazında bekleyen binlerce insan var. Yaşında daha alta çekilmesi gerekiyor. Yasada bir taksitlendirme ön görülmemiş, bir taksitlendirmede eklenmeli."

Teklif hakkında bilgilendirme yapan Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, yoklama kaçakları ile bakaya sayısının her geçen yıl artığını bu birikimin engellenmesi amacıyla teklif ile 28 yaşından gün alanlar 18 bin lira bedeli 2 ay içinde ödemek kaydıyla temel askerlik eğitimine tabi tutulmadan askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacaktır. Haklarında saklı, yoklama kaçağı ve bakayadan dolayı idari ve adli soruşturma ve kovuşturma yapılmayacak, başlatılmış olanlarda sona erdirilecektir. Bu uygulama ile elde edilecek gelir savunma sanayinin finansmanında kullanılacaktır. Böylelikle silahlı kuvvetlerimizin teknolojik yönden üstün olması sağlanacaktır" diye konuştu.

Sözleşmeli Erbaş ve Er alımıyla ilgili de bilgi veren Bakan Yılmaz, bir diğer düzenlemenin sözleşmeli erbaş ve er kaynak ve teminine ilişkin olduğunu anlattı. Bakan Yılmaz, sözleşmeli erbaş ve er kadrosunun Kara Kuvvetleri Komutanlığı için kadronun 62 bin 585, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için 4 bin 251, Hava Kuvvetleri Komutanlığı için 5 bin 75 ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için 144 olmak üzere 72 bin 55 olarak belirlendiğini açıkladı. Bakan Yılmaz, şöyle konuştu:

"Şu ana kadar 4 bin 628 sözleşmeli er temin edilmiştir. Teklif ile temin faaliyetinde arzu edilen seviyeyi ulaşmak maksadıyla sözleşmeli erbaş ve erliğe başvuruda ortaöğretim mezunları için başvuru yaşının 20’ye indirilmesi ve askerlik yapma şartının kaldırılması, askerlik öncesi sözleşmeli erbaş ve erliğe müracaat edenlerin sevk teyil işlemleri ile erbaş ve er olarak yapılan hizmetlerin 3/1 inin askerlik hükmünden sayılması amaçlanmaktadır."

Çarşamba günü TBMM Genel Kurulu’nda bütçe görüşmesi olduğunu hatırlatan Bakan Yılmaz, halkın da bu konuda beklentisinin bulunduğunu ifade ederken, "Herkes bir sonraki sevke giderken acaba bu yaş, bedel değişir mi diye kendisini askerlik hizmetine gitmekten alıkoyacak. Bunu önlemek ve sürüncemeye yol açmamak için bugün komisyondan geçirip, yarın da Genel Kurul’a gelir ve yasalaşır diye düşünüyorum" dedi.

Bedelli askerlik uygulamasından kimler, nasıl yararlanacak?

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte fiili askerlik hizmetine başlamamış 1 Ocak 1988 tarihi de dahil önce doğan yükümlüler yararlanabilecek. Bedelli uygulamasından yararlanmak isteyen yükümlüler kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde askerlik şubelerine veya yurtdışı temsilciliklerine başvurmaları ve 18 bin TL veya Merkez Bankası döviz satış kuruna göre ödeme tarihindeki karşılığı kadar yabancı ülke parasını defaten ödemeleri şartıyla temel askerlik eğitimine tabi tutulmaksızın askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacaklar.

Kaç yükümlünün yararlanması bekleniyor?

Uygulamadan yararlanabilme şartını taşıyan yaklaşık 640 bin askerlik yükümlüsü bulunuyor. Önceki bedelli uygulamaları göz önünde bulundurulduğunda, 100 binin biraz üzerinde yükümlünün uygulamadan yararlanmak için başvurması bekleniyor. Ancak ücretin önceki uygulamalara göre daha cazip olması nedeniyle, uygulamaya başvuracak yükümlü sayısının 200 bine yaklaşabileceğine yönelik hükümet çevrelerinde bir beklenti bulunuyor.

Elde edilecek gelir nereye harcanacak?

Uygulama kapsamında elde edilecek gelir, Savunma Sanayi Destekleme Fonu adına T.C. Ziraat Bankası, T. Halk Bankası ve T. Vakıflar Bankası’nda açılacak hesaba yatırılacak. Başvurma koşullarına haiz tüm yükümlülerin yararlanması durumunda 11 milyar TL’ye yakın bir gelir elde edilecek. Kulislerde elde edilecek 3 milyar TL’yi bulması öngörülüyor. Elde edilecek gelir, halen yürürlükte savunma sanayi projelerine aktarılacak. Son yasal düzenleme ile MİT’in de ilgili fondan yararlanma hakkı bulunması nedeniyle, fonun bir kısmının istihbari amaçla kullanılabileceği belirtiliyor.