Kazakistan'da olaylar büyüyor

Kazakistan, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarına zam yapılmasıyla sokaklara dökülen protestocuların hükümet binalarını basıp ateşe vermesinin ardından son yılların en büyük krizini yaşıyor. Protesto gösterileri bir anda ülkenin tüm bölgelerine yayıldı.

Olağanüstü hal uygulamasının yürürlükte olduğu ülkede güvenlik güçlerinin şiddet olaylarını bastırmaya yönelik başlattığı operasyonlar sürüyor. Polis, Almatı'da gece yarısı emniyet müdürlüğü ve bazı karakollar ile çeşitli devlet dairelerine girmeye çalışan onlarca kişinin öldürüldüğünü açıkladı. Polis Sözcüsü Saltanat Azirbek, "Onlarca saldırgan etkisiz hale getirildi" dedi. Kazakistan İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, ülkenin eski başkenti ve en büyük ikinci kenti Almatı'da 2 bin kişi gözaltına alındı. Yerel basın çatışmaların şiddetlendiğini ve göstericilerin polis ve güvenlik güçlerinden ele geçirdikleri ağır silahları kullandığını yazdı. Bakanlığa göre Almatı'daki protestolara katılanlarla çıkan çatışmalarda hayatını kaybeden kolluk kuvvetlerinin sayısı da 13'e ulaştı. Sağlık Bakanlığı da gösterilerde 1000'den fazla kişinin yaralandığını; bu kişilerin 400'ünün hastanelerde olduğunu; 62 kişinin de yoğun bakım ünitesinde tedavi gördüğünü açıkladı.

Rus askeri geldi

Olayların devam etmesi üzerine Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Tokayev, dün bir dizi talimat verdi. Eylemlerin nedenini belirlemek ve sorumlularını bulmak için özel bir soruşturma grubu oluşturulduğu ifade edildi. Kazakistan Cumhurbaşkanı tarafından verilen acil talimatlar arasında, İçişleri Bakanlığı ve Başsavcılığın da bulunduğu bir soruşturma grubu kurulması yer aldı. Tokayev'in verdiği talimatlar arasında protestolarda ortaya çıkan hasarı tespit edecek komisyonların kurulması ve olaylarda hasar gören bölge idari binalarının tamiratının yapılması yer aldı.

Öte yandan Tokayev'in dünkü çağrısı üzerine Rusya liderliğindeki barış gücü ülkeye konuşlandırıldı. Tokayev'in, Rusya'nın liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nden (KGAÖ) yardım istemesine olumlu yanıt geldi.  Rusya'dan Perşembe sabahı yapılan açıklamada da barış gücünün göreve başladığı ifade edildi.

Göstericiler ne diyor?

LPG zammıyla başlayan protestoların aslında ülkede ‘bardağı taşıran son damla olduğu’ ifade ediliyor. Hükümet binaları çevresinde toplanan protestocular, (Nursultan Nazarbayev’in görev yaptığı süreyi ima ederek) ‘30 yıldır sabrettiklerini, ancak artık bunun sonuna gelindiğini’ ifade ediyor. 81 yaşındaki Nazarbayev devlet başkanlığından ayrılmasına rağmen ülke yönetiminde hâlâ etkin. Ülkede özellikle 2015 sonrasında başlayan ekonomik sıkıntıların son yıllarda iyice büyüdüğü ve protestoların ana sebebinin bu olduğu belirtiliyor.

 ‘Kardeş Kazak halkına güveniyoruz’

Türk Devletleri Teşkilatı, üyeleri arasında bulunan Kazakistan’da yaşanan son gelişmelere ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, “Kazakistan’da barış ve istikrara verdiğimiz önemi vurguluyor ve üye ülkemiz Kazakistan’la güçlü dayanışmamızı ifade ediyoruz. Kardeş Kazak halkının sağduyusuna ve normale dönüş konusundaki arzusuna güveniyoruz” denildi. Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Heyeti Başkanı Binali Yıldırım da, “ülkede hayatın normale dönmesi hususunda her türlü katkıyı yapmaya hazır olduklarını” bildirdi. TBMM Başkanı Mustafa Şentop da, “Dost ve kardeş ülke Kazakistan’da yaşanan olayları üzüntüyle ve yakından takip ediyoruz. Türkiye daima Kazakistan’ın yanındadır” ifadelerine yer verdi.

Erdoğan’dan Kazakistan diplomasisi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türk Devletleri Teşkilatı" dönem başkanı olarak Kazakistan’daki gelişmeler hakkında teşkilat üyesi ülkelerin liderleriyle ayrı ayrı telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev başta olmak üzere, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile gerçekleştirdiği telefon görüşmelerinde Kazakistan’daki son gelişmeler üzerine fikir teatisinde bulundu.
Erdoğan, Tokayev ile yaptığı görüşmede, dost ve kardeş Kazakistan'da yaşanan gelişmeleri yakından takip ettiğini belirterek, olaylarda hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralananlara şifa temennisinde bulundu.

Türkiye'nin Kazakistan’la dayanışma içinde olduğunu ifade eden Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı'nın da yaptığı açıklamada Kazakistan'a desteğin altını çizdiğini belirtti.

Kazakistan’da yeni hükümetin bir an önce kurulmasını ve gerginliğin kısa sürede sona ermesini temenni ettiğini dile getiren Erdoğan, Kazakistan halkının karşılıklı güven ve diyalog çerçevesinde sorunları aşacağına inandığını söyledi. Erdoğan, gerek duyulması halinde Türkiye'nin her türlü teknik bilgi ve tecrübe paylaşımını gerçekleştirmeye hazır olduğunu kaydetti.

Erdoğan, Aliyev, Caparov ve Mirziyoyev ile görüşmelerinde de Kazakistan'ın istikrarı ve güvenliğinin komşuları başta olmak üzere tüm bölge için mühim olduğunu vurgulayarak, kardeş Kazakistan’ın diyalog yoluyla bu sorunu aşacağına emin olduğunu ifade etti. l ANKARA Milliyet