Göstergeler iyi beklenti pozitif

Reel sektörde dönüm noktası

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) temmuzda Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyeye geldi. 

Koronavirüs salgını nedeniyle sektörde yaşanan daralmanın ardından haziranda başlayan toparlanma temmuzda hızlandı. İstanbul Sanayi Odası (İSO) için IHS Markit tarafından derlenen endeks, mart - mayıs döneminde sektörün sert şekilde daraldıktan sonra temmuzda Şubat 2011’den bu yana en yüksek büyümeyi kaydettiğini gösterdi.

Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, haziranda 53.9 değerini alan manşet PMI, temmuzda 56.9 oldu. PMI üzerindeki belirleyici göstergelerden üretim ve yeni siparişler keskin büyüme gösterirken şirketler yeni işe alımlarla kapasite sınırlamalarını aşmaya çalıştıklarına işaret ettiler.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabından endeksteki yükselişe dikkati çekerek, şu açıklamayı yaptı:

“Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) temmuz ayında 56.9 seviyesinde gerçekleşti. Bu tarihi bir dönüm noktası: Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviye. Böylece yılın ikinci yarısına ilişkin pozitif beklentilerimiz güçleniyor.”

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Twitter hesabından PMI verisine ilişkin, “Reel sektör temmuzda hız kazandı. Ekonomik güven ve kapasite kullanımından sonra, İSO İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi de yükseldi. Şubat 2011’den bu yana endekste en yüksek seviyeyi görerek pek çok ülkeden pozitif ayrıştık. Üretim cephesinde beklentiler olumlu” dedi.

Toparlanma güçleniyor

IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, yılın ikinci yarısının başlangıcına ilişkin PMI verilerinin, Kovid-19 kaynaklı daralmanın ardından toparlanmanın güçlendiği yönünde iyimserlik sağladığını belirterek, şunları kaydetti:

“Faaliyet koşullarının kademeli olarak normale dönmesiyle üretim ve yeni siparişlerde güçlü artışlar gözlendi ve hatta kapasite baskılarının oluştuğu yönünde sinyaller ortaya çıktı. PMI verileri, Türk imalat sektörünün birçok alanda gözle görülür bir toparlanma içinde olduğuna işaret etti.”

Bu yılın en iyi ihracat rakamı

Türkiye’nin ihracatı temmuzda 15 milyar doları aştı. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası ihracattaki toparlanma temmuzda da hızlanarak sürdü. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, temmuz ihracatının hazirana göre yüzde 11.5 artışla 15 milyar 12 milyon dolar olduğunu bildirdi.

İhracatın Kovid-19 salgını öncesi seviyelerini de aşarak 2020 yılının en yüksek değerine ulaştığına dikkat çeken Pekcan bugüne kadarki en yüksek ikinci temmuz ayı rakamının gerçekleştiğini hatırlattı.

İhracatın geçen yıla göre ise Temmuz 2019’daki yüksek baz, çalışma günü eksikliği ve Kovid-19 salgını etkisiyle yüzde 5.8 azaldığını belirten Pekcan, ithalatın ise temmuzda yıllık yüzde 7.66 düşüşle 17.7 milyar dolar olduğunu belirtetek şunları kaydetti:

“İhracatın ithalatı karşılama oranı haziranda yüzde 82.6 iken temmuzda 84.5’e ulaştı. Altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 93.9’a yükseldi. Böylelikle temmuzda hem 15 milyar 12 milyon dolarlık ihracatla 2020’nin en yüksek ihracat değerine hem de toplamda yüzde 84.5, altın hariç ise yüzde 93.9 ile yılın en yüksek ihracatın ithalatı karşılama oranına ulaştık.”

İlk sırada oto

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ise, “Türk ihracatçısı oyunun yönünü çok kısa bir süre içinde kendisine çevirmeyi bildi. Pandemide kenetlendik, şimdi kanatlanma zamanı” dedi. Temmuzda otomotiv 2.2 milyar dolarla en fazla ihracat yapan sektör oldu. Otoyu, 1.8 milyar dolarla hazırgiyim ve konfeksiyon, 1.5 milyar dolarla kimya sektörü izledi.

Cari denge iyi olacak

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, cari dengenin yılın ikinci yarısında beklentilerden iyi gerçekleşeceğini belirterek, “Türkiye temmuz ayında 15 milyar dolar ihracata ulaştı. Bu, 2020’nin en yüksek seviyesi oldu” ifadesini kullandı.

Twitter hesabından cari dengenin yılın ikinci yarısında beklentilerden iyi gerçekleşeceğini vurgulayan Albayrak, “Türkiye temmuz ayında 15 milyar dolar ihracata ulaştı. Bu, 2020’nin en yüksek seviyesi oldu. Altın hariç karşılama oranı da yüzde 93.9 ile en yüksek değere ulaşıldı. Tüm ihracatçılarımızı tebrik ediyoruz” dedi.

Enflasyonda düşüş var

Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) temmuzda beklentilerin altında yüzde 0.58 artış gösterirken yıllık enflasyon da baz etkisinin de desteğiyle yüzde 12.62’den yüzde 11.76’ya geriledi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Yİ-ÜFE temmuzda yüzde 1.02 artarken yıllık artış yüzde 8.33 oldu. Reuters anketinde aylık enflasyonun yüzde 0.9 artış göstermesi beklenirken AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 0.82 olmuştu.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, TÜFE’nin haziranda yıllık yüzde 12.62 iken temmuzda yüzde 11.76’ya gerilediğini belirterek, “Enflasyon konusundaki mücadelemizi, hedefe ulaşma azmimizi ve bu konuda atacağımız yapısal adımları kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz” ifadesini kullandı. Albayrak, Twitter hesabından TÜFE’nin haziranda yıllık yüzde 12.62 iken temmuzda yüzde 11.76’ya gerilediğini vurgulayarak, “Enflasyon konusundaki mücadelemizi, hedefe ulaşma azmimizi ve bu konuda atacağımız yapısal adımları kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz”  dedi.

Turlar fırladı

Tüketici fiyatları bazında temmuzda en yüksek fiyat artışı yüzde 61.86 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda gerçekleşirken, en çok ucuzlayan ürün yüzde 37.78 ile taze fasulye oldu.

TÜİK verilerine göre, temmuzda yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlardaki fiyat artışını yüzde 10.88 yumurta, yüzde 9.4 ile LPG (araba tüpü dolum) ücreti izledi. Temmuzda fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 9.37 ile genç odası takımı, yüzde 7.42 ile yemek odası takımı, yüzde 7.1 ile kıvırcık, yüzde 6.95 ile elma, yüzde 6.78 ile altın yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 37.78 ile taze fasulyede gerçekleşti. Bunu yüzde 35.28 ile kabak, yüzde 30.85 ile patlıcan, yüzde 29.64 ile salatalık, yüzde 24.61 ile kiraz izledi.

Analistler ne diyor?

Ekonomistler, enflasyonun geçen yıla göre gerilemesinde baz etkisi ana faktör olurken, manşet enflasyonda ağustosta da baz etkisi gözleneceği öngörüsünde bulundu.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, “Enflasyonun geçen yıla göre gerilemesinde baz etkisi ana faktör olurken, gıda fiyatlarının geçen yılın düşüşüne yakın olması nötr etkide bulundu. Buna karşılık, kura ve iç talebe hassas bir çok grupta (mobilya, ev aletleri, araç satın alımı, görsel - işitsel sistemler vb) belirgin fiyat artışları gözlendi” dedi.