Tarlada bahçede işler makineye

DUYGU ERDOĞAN- Tarım alanları ve hayvancılıkta azalan işçi oranı, pek çok alanda makineleşmeyi artırıyor. Mekanizasyon uygulamaları çeşitli süreçlerde çiftçiler için kurtarıcı oluyor. Ancak tarımın genellikle küçük ve orta ölçekli aile işletmeleri tarafından yapıldığı Türkiye’de tek tek makine alımı sermaye gücü de istiyor. Bu nedenle ya üretici bölgelerde makineye özel birlikler oluşturulması ya da mevcut ziraat odalarının kontrolünde makine parkları kurulması öneriliyor. 

Pek çok üründe yeni hasat dönemi geliyor. Daha önce soğan hasadında olduğu gibi yeni yeni başlayan kiraz ve artacak olan kayısı hasadında da toplayacak işçi aranıyor. Çay hasadı için de benzer bir endişe var. Bu kaygılar son yıllarda büyük gelişme kaydeden tarımsal mekanizasyonun daha fazla tercih edilmesini sağlıyor. Bazı ürünler için tam mekanizasyon sistemleri kullanılamasa da çeşitli süreçlerde makineler uygulamaya alınıyor. 

Minimum işçilik

Konya Ovası, üreticilerin yeni sistemleri en çok denediği alanlardan. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, tarımda çalışacak işçi bulma sorunu ve artan işçilik maliyetlerinin mekanizasyon kullanımını artırdığını söyledi. Soylu, çiftçilerin bu nedenlerle işçiliği en az olan ve mekanizasyonla halledebileceği bitki gruplarına yoğunlaştığını anlatırken, “Mesela şeker pancarında çapa yapmadan ilaçlı mücadele yapılan ürün, patateste kendi hasat makineleri, mısır ve ay çiçeği gibi ürünlerde damla sulama gibi sistemler kullanılıyor. Minimum işçilik gerektiren toprak işleme ve hasat sürecine yoğunlaşılıyor” dedi.

Ortak kullanım önerisi

Tarımsal üretimde özellikle işçi temini konusunda yaşanan zorluklar ve maliyetlerin artmasının işletmelerdeki profesyonelleşme eğilimini artırdığını belirten Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murad Çanakcı, teknolojik düzeylere bağlı olarak tarımsal işletmelerde tam veya yarı mekanizasyon sistemlerinin uygulanmakta olduğunu ifade etti. Çanakcı, mevcut durumda Türkiye’de tarla bitkileri üretiminde ekimden hasada kadar yapılan işlemlerin büyük ölçüde mekanize olduğunu belirtti. Son yıllarda hayvansal üretimde sağım, yem karma, yem dağıtımı, ahır temizliği, çiftlik gübrelerinin uygulanması gibi işlemlerde mekanizasyon araçları kullanımında artış görüldüğünü belirten Çanakcı, ayrıca meyve yetiştiriciliğinde bahçe traktörleri kullanımının yanında budama, budama artıklarının değerlendirilmesi, sulama, hasat vb. işlemlerdeki mekanizasyon düzeyinin artışına dikkat çekti. Murad Çanakcı, tarım makinelerinde yerli üretim konusunda da Türk üreticilerin önemli çalışmalar yaptıklarını dile getirdi.

Çanakcı, mekanizasyon kullanımının işletmeler için ek bir maliyet getireceğini vurgularken, bu nedenle küçük ölçekli işletmelerin makine satın almaları yerine ortak makine kullanım yöntemlerini tercih etmelerinin daha ekonomik olacağını dile getirdi. Ortak makine kullanımının ise çeşitli kullanım yöntemleri olabileceğini anlatan Çanakcı, bazı yörelerde uygulanan makine müteahhitliği, bazılarında ise ziraat odası gibi birlikler organizasyonuyla sürecin yürütüldüğünü ifade etti.

Kirazda fiyat düşük, maliyet yüksek

Türkiye’nin erkenci kiraz üretim merkezi İzmir Kemalpaşa’da hasat başladı. Bölge Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, işçi maliyetinin günlük 30 lirayı aştığını, en iyi kirazın ise 40 liradan satıldığını söyledi. Oray, “Soğuk hava ve yağmur bazı ürünlerde çatlama da yaptı. Pek çok üretici maliyetini çıkarmaya çalışıyor. Manise ilçeleri ve İzmir ilçelerinden gelen işçiler toplama yapıyor. Çok dikkatli işçilik isteyen bir alan. İşçi bulmak da maliyetini karşılamak da bizler için büyük sorun. 86 bin dekar alanda ekim var. Yüzde 20’ye yakın kayıp olabilir” dedi.