Sivaslı "Merdiven" Ankara’da

Sivaslı "Merdiven" Ankara’da
Sivas Devlet Tiyatrosu yapımı "Merdiven", bahçeli bir ev düşü kuran Hamdi Bey ve eşi Sacide’nin, "önlenemez düşüşü"nü öykülüyor.
TÜREL EZİCİ

Devlet Tiyatrosu’nun, bölgelerden Ankara’ya gelen konuk yapımcıları heyecan veriyor. Heyecanımız mesnetsiz bir duygusallıktan kaynaklanmıyor. Seyrettiğimiz oyunların hemen hepsi, zorlama akla uydurmalarla savunulan esnafça hesapları değil, mesleğin ön koşulu ciddiyet, içtenlik ve tazelik kokan amatörlük ruhunu koruyan sanatçıların, emek - yürek birliğini yansıtıyor.
Konuk oyunlardan biri, Sivas Devlet Tiyatrosu yapımı, Nazım Kurşunlu’nun "Merdiven"iydi (1964). Kurşunlu, 1950’li yıllardan ölümüne kadar (1980) pek çok eser veren üretken bir yazar. Hemen aklımıza gelen oyunları: "Dumanlı’da Telaki Var", "Yatık Emine", "Branda Bezi". Oyunları genelde, Türkiye’de 1950 sonrasında "evlere şenlik" biçimde sistemleşen demokrasimizin kişiler ve toplum üzerindeki ekonomik, kültürel, ahlaksal yansımalarını ele alıyor. "Merdiven", çizgili pijamasıyla, kiracı olduğu evde gözü gibi baktığı çiçeklerini sularken, bahçeli bir ev düşü kuran onurlu - emekli memur Hamdi Bey ve eşi Sacide’nin, "önlenemez düşüşü"nü öykülüyor. Oldukça yalın bir anlatımla, ağırbaşlı bir tevazu içinde.
Oyunun yönetmeni, Devlet Tiyatrosu’nun 42 yıllık, bol ödüllü, saygın sanatçısı Maral Üner. 12 yıl aralıksız oynadığı "Hüzzamödaki başarısını unutmaya imkân var mı? "Merdiven", Üner için, aynı zamanda bir nostalji oyunu. Sanatçı, 1964’te, Altındağ Tiyatrosu’nun ilk açılış oyunu olarak sahnelendiğinde, Sacide rolünü yorumlamış. 38 yıl sonra oyunu, Sivas’ın başarılı, genç oyuncu kadrosu ile sahnelemesi, oyunun Altındağ Sahnesi’nin konuğu olarak çevre seyircisiyle buluşması, hayli ilginç. Bölgelere hizmet ve sanat götürmenin, çoğu sanatçı için "yaşamsal külfet" algılandığı günümüzde böylesi bir idealizm, insanı hem şaşırtıyor hem de buruk bir sevinç yaratıyor. Bu bağlamda, Sivas Devlet Tiyatrosu müdürü Tomris Çetinel’i de anmamak haksızlık olur.
Maral Üner oyunun ilk sahneleniş biçimine, müziğine varıncaya kadar sadık kalmış. Başlangıçta metin - yönetim olarak biraz "eski" bir yapım ile karşı karşıya olduğunuz düşüncesine kapılıyorsunuz. Fakat Altındağlı seyircinin kimi zaman neşeli, kimi zaman sessiz, bazen öfkeli ama hep saf ve koşulsuz tepkisine tanık olduğunuzda; dahası, Sivaslıların diğer oyunlar gibi "Merdiven"i de ilgiyle kucakladığını işittiğinizde, ölçümünüz değişiyor. Başını sokacak bir ev sahipliği düşü, bu uğurda verilen canhıraş çaba, değişmez bir kadermişcesine bugün de Türkiye halkının çoğunun ortak problemi değil mi? Gecekondularını kaybetme çaresizliğini yaşayan insanların medyadaki görüntüleri bunun en canlı kanıtı. O halde tiyatroyu dolduran seyircinin, sağır - dilsiz düzenin yok saydığı kendi gerçekleriyle "sanat" aracılığıyla yüzleşmeyi, "tiyatroda sağalma"yı seçişinden; o gece, oyun devam ederken yanıbaşımda oturan yaşlı kadının, başını öndeki koltuğun arkalığına dayayarak usulca "yatsı namazını" eda edişinden çıkarılacak birçok ders birçok çözüm var. Yeter ki "gerçek sanat" amacını aşan bir iddiaya teslim olmayıp, Sivas Devlet Tiyatrosu’nun yapımındaki gibi halkının elinden, "gönül indirerek", sevgiyle tutsun...

Sivas Devlet Tiyatrosu
(0346) 225 79 94
"Merdiven".
• Yazan: Nazım Kurşunlu.
• Rejisör: Maral Üner.
• Dekor: Sertel Çetiner.
• Giysi: Funda Karasaç.
• Işık: Mehmet Yaşayan.
• Oyuncular: Arif Yavuz, Ulviye Bursa, Bülent Çiftçi, Serdar Seçkin, Selma Bayraktargil, Akın Erozan, Devrim Akkaya, Koray Karaca, Özkan Gezgin.





KÜLTÜR & SANAT