Kürt yönetimi ABD'ye nihai kararını bildirdi: "Referandum 25 Eylül'de yapılacak..."

Bölgesel Kürt Hükümeti Başbakanı Neçirvan Barzani, ertelemeye dair bir kararın söz konusu olmadığını belirterek, ABD'ye, "Referandum için doğru zaman" mesajı verildiğini söyledi. Irak Yüksek Mahkemesi, referandumun askıya alınması yönünde kararını açıklarken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la ABD'de bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, New York'ta, Kürt yetkililerle biraraya geldi.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'nin başkanlık ettiği Referandum Yüksek Konseyi'nin, referandumun 25 Eylül'de yapılacağına dair nihai kararı sonrası Türkiye, İran ve Bağdat yönetimi harekete geçti. Irak Başbakanı Haydar el İbadi'nin, "Askeri müdahaleden" sözetmesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ise ABD'ye ziyareti öncesi "Aynı şeyleri düşünüyoruz" açıklaması gelişmeleri boyutlandırdı.

ABD’de ikinci görüşme

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 72. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantıları için New York'ta bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Kürt Yönetimi Dışilişkiler Ofisi Sorumlusu Felah Mustafa ile bir görüşme yaptı. 25 Eylül’de referanduma gidileceğinin açıklanması sonrası ilk görüşme Erbil'de gerçekleşmişti. 23 Ağustos’ta önce Bağdat’a, ardından Erbil’e ziyaret gerçekleştiren Çavuşoğlu, referandumun iptal edilmesini istemişti. Çavuşoğlu'nun, New York'taki görüşmede de Türkiye'nin referanduma yönelik tepkilerini aktarırken, bu girişimden derhal vazgeçilmesini talep ettiği öğrenildi.
Referandumun iptal edilmesi ya da ertelenmesine yönelik İran ve Bağdat'ın Kürt yönetimi üzerinde baskısı sürerken Kürt Hükümeti Başbakanı Neçirvan Barzani, BM ve uluslararası toplumun Barzani ile yaptığı görüşme konusunda önemli bir açıklama yaptı. Russia Today'a konuşan Barzani, şu ana kadar referandumun ertelenmesine dair alınan bir karar olmadığını belirterek, ABD'nin IŞİD'le Mücadele Özel Temsilcisi McGurk'e, referandumun zamanında yapılacağını aktardıklarını söyledi. Başbakan Barzani, "Açık bir şekilde McGurk’e referandum tarihinin doğru bir tarih olduğunu belirttik. Dolayısıyla iki taraf da konuya ilişkin farklı görüşlere sahip” diye konuştu.

"Referandum askıya alınsın"

Irak Parlamentosu'nda, referandumun yasal olmadığına yönelik karar alınması sonrasında Bağdat'tan sert uyarılar gelmeye devam ederken, Irak Yüksek Mahkemesi de bağımsızlık referandumunun askıya alınması yönünde karar aldı. Mahkeme Sözcüsü İyas Samuk, karara yönelik yaptığı açıklamada, "Mahkeme üyeleri, Kürdistan Bölgesi ve tartışmalı bölgelerde referandumun durdurulması için gelen talepleri inceledi. Mahkeme, yapılan inceleme sonrası 25 Eylül'de yapılması planlanan referandumu durdurma kararı aldı" dedi.

"Kendimizi savunabilecek güçteyiz"

Referandum faaliyetlerine hız verilmesi üzerine Bağdat yönetiminin askeri seçenekleri gündeme getirmesi Kürt tarafında tepki ile karşılandı. Şii Heşdi Şabi Genel Komutan Yardımcısı ve Bedir Tugayları Komutanı Hadi Amiri'nin, "Referandumun ertelenmemesi halinde şüphesiz iç savaş çıkacak ve bu savaştan kaçınmamız mümkün değil" uyarısına, Peşmerge Güçleri 70 Birlikleri Komutanı Cafer Şeyh Mustafa, "Kendimizi koruyacak ve her türlü saldırıya karşılık verebilecek güçteyiz. IŞİD veya bir başkası… Bizim için düşman düşmandır. Bölgemize ve halkımıza saldıranlar bizim için aynıdır" sözleri ile yanıt verdi.
Referandum sırasında ve sonrasında Haşdi Şabi güçlerinin, Peşmergeye olası saldırı senaryolarına ilişkin de Kürt yönetimi tarafından önlemler alınıyor. Peşmerge Güçleri Gwer - Mahmur Cephesi Sorumlusu Sirwan Barzani, "Koalisyonun böyle bir savaşa izin vereceğini düşünmüyorum" dedi.

Maliki'ye 'İkinci İsrail' yanıtı

Irak Dava Partisi Başkanı eski Başbakan Nuri Maliki'nin, bölgede bir Kürdistan devletinin kurulmasını ‘ikinci İsrail’ olarak tanımlaması, Kürt yönetiminde tepki ile karşılandı. Maliki'yi, Kürtleri katletmekle suçlayan Kürt Parlamentosu Başkan Yardımcısı Cefer Eminki, "İsrail, Nuri Maliki kadar Arapları öldürmedi. Maliki, Kürtlerin ekmeğine mani oldu. İsrail şimdiye kadar Kürtlere zarar verecek tek bir şey yapmadı" dedi.

"Referandum koalisyon işbirliğini etkilemez"

Referandumun gerçekleşmesinin Kürt bölgesel yönetimi ile IŞİD'e karşı kurulan uluslararası koalisyon arasında sorunlara neden olabileceği iddialarını yanıtlayşan Peşmerge Bakanlığı Basın Sorumlusu Helgurd Hikmet, işbirliğinin süreceğne inandıklarını söyledi. Hikmet, "Peşmerge ile uluslararası kaolisyon arasındaki işbirliği değişmeyecek. Aramızdaki işbirliği siyasi süreç ve gelişmelere bağlı değil. Şüphesiz işbirliğinin bir stratejisi var. Ancak referandum konusunda yaşanan çelişkiler başka bir mesele" dedi.
Washington'da gerçekleşen bağımsızlık referandumunu destekleme karnavalına yazılı mesaj gönderen Barzani ise, ABD yönetiminden destek istedi. Barzani, mesajında, "Referandum yapmak en doğal ve yasal hakkımızdır. Amerika, IŞİD terörüyle mücadelede dost ve müttefikimizdir. Bu dostluğun ilke ve değerlerde de kendisini göstermesi gerekiyor" dedi.

İngiltere yönetiminden yardım istendi

Referandumu Destek Komisyonu ise, İngiltere'nin başkenti Londra'da İngiliz hükümetine referandum konulu dilekçe sundu. Dilekçede, İngiltere yönetiminden referanduma yönelik olumsuz tavrını gözden geçirmeye davet edildi.

Dikkat çeken dev anlaşma

Bölgede referandumda son aşamaya gelinirken Kürt yönetiminin, Rus'yanın en büyük petrol şirketi Rosneft’le doğalgaz anlaşması imzalaması dikkat çekti. Anaşmaya göre Rosneft, Kürt bölgesinden Türkiye'ye boru hattı döşeyecek. Rosneft, boru hattının döşenmesi için 1 milyar dolarlık bütçe ayıracak. Boru hattıyla, bölgeden yılda 30 milyar metreküp gaz aktarımı sağlanacak. 2019 yılında iç aktarım için kullanılacak boru hattından doğalgaz ihracatı, 2020 yılında başlamış olacak.