Meclis'te 16 saat mesai sonunda 5 kritik madde daha kabul edildi

Meclis'in bir haftadır süren görüşmeler sonunda 16 madde kabul edildi. Geriye 2 madde kaldı. TBMM Genel Kurulu'nda anayasa mesaisi dün 16 saat sürdü. Görüşmeler Cumhurbaşkanının OHAL ilan etme yetkisini düzenleyen 12. madde, askeri mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin 13. madde. HSYK'nın yapısını değiştiren 14. madde,Cumhurbaşkanının bütçe yapma yetkisini düzeleyen 15. madde ve önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştirilmesini kapsayan 16. madde kabul edildi.

CUMHURBAŞKANINA OHAL YETKİSİ

Teklifin 12. maddesine göre, cumhurbaşkanı; tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinin yanı sıra savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması; Anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması; şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edebilecek. OHAL süresi, 6 ayı geçmeyecek.

ASKERI MAHKEMELER KALDIRILIYOR

Anayasa değişiklik teklifinin, askeri mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin 13. madde Meclis oylamasında kabul edildi. 13. madde oylamasına 482 milletvekili katıldı. 13. madde için 343 kabul, 133 ret, bir çekimser, 3 boş, 2 geçersiz oy kullanıldı.

Teklifin 13. maddesine göre, disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.

HSYK'NIN YAPISINI DEĞIŞTİREN MADDE MECLİS'TEN GEÇTİ

Anayasa değişikliği teklifinde HSYK üyesi sayısının 13'e çıkarılmasını öngören 14’üncü maddesi, 133 ret, 1 çekimser, 4 boş, 4 geçersiz oyla kabul edildi.Cumhurbaşkanı'nın bütçe yetkisini düzenleyen madde onaylandı. TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişikliği teklifinin, bütçe ve kesinhesapla ilgili 15. maddesine 341 kabul, 134 ret oyu verildi. Genel Kurulda, teklifin 15. maddesinin görüşmelerinin tamamlanmasının ardından gizli oylamaya geçildi.

PERDE TARTIŞMASI

Bazı CHP milletvekillerinin oy kullanma kabinlerinde perdeleri çekerek uzun süre beklemeleri, AK Parti milletvekillerinin tepkisine neden oldu.TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, milletvekillerini oylama kurallarına uymaları ve kabinleri işgal etmemeleri konusunda uyardı. Aydın, "Sayın milletvekilleri kabinlerde eski jetonlu telefon görüşmesi yapılmıyor herhalde. Lütfen kabinleri işgal etmeyelim." dedi.

Oy kabininde bulunan milletvekillerinin buradan çıkmaması üzerine yeniden uyarıda bulunan Aydın, önceki oylamalara göre makul sürenin çok aşıldığını belirterek, milletvekillerinden oylarını kullanmasını istedi. Oylama yaklaşık 2 saat sürdü. 15. maddenin gizli oylamasına 483 milletvekili katıldı. Oylamada 341 kabul, 134 ret oyu kullanıldı, 1 oy çekimser, 5 oy boş çıktı, 2 oy geçersiz sayıldı.

15 VE 16. MADDELER DE KABUL EDİLDİ

Teklifin 15. maddesine göre, kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılacak. Bütçe kanununa, bütçeyle ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamayacak. Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, mali yılbaşından en az 75 gün önce TBMM'ye sunacak. Bütçe teklifi, Bütçe Komisyonunda görüşülecek. Komisyonun 55 gün içinde kabul edeceği metin, Genel Kurulda görüşülecek ve mali yılbaşına kadar karara bağlanacak.

Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılacak. Geçici bütçe kanunu da çıkarılamazsa, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanacak.Milletvekilleri, Genel Kurulda kamu idare bütçeleri hakkında düşüncelerini her bütçenin görüşülmesi sırasında açıklarken, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı önerilerde bulunamayacak.

Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme yapılmaksızın okunacak ve oylanacak. Merkezi yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterecek.Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile aşılabileceğine dair bütçe kanununa hüküm konulamayacak. Cari yıl bütçesindeki ödenek artışını öngören değişiklik teklifleri ile cari ve izleyen yılların bütçelerine mali yük getiren tekliflerde, öngörülen giderleri karşılayabilecek mali kaynak gösterilmesi zorunlu olacak.

Merkezi yönetim kesinhesap kanunu teklifi, ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç 6 ay sonra cumhurbaşkanı tarafından TBMM'ye sunulacak. Sayıştay genel uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu kesinhesap kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç 75 gün içinde Meclise sunacak.Kesinhesap kanunu teklifi ve genel uygunluk bildiriminin TBMM'ye verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştayca sonuçlandırılmamış denetim ve hesap yargılamasını önlemeyecek ve bunların karara bağlandığı anlamına gelmeyecek. Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüşülecek ve karara bağlanacak.

TBMM Genel Kurulunda, teklifin 16. maddesinin gizli oylamasına 482 milletvekili katıldı. Oylamada 341 kabul, 134 ret oyu kullanıldı, 3 oy boş, 3 oy geçersiz, 1 oy çekimser çıktı.Teklifin 16. maddesiyle, önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.Maddenin oylamasının tamamlanmasının ardından TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın birleşime ara verdi. Ara sonrasında hükümet ve komisyonun yerine oturmaması üzerine Aydın, birleşimi saat 16.00'da toplanmak üzere kapattı.