2024 trendlerine CEO bakışı

2023 sizin için nasıl bir yıl oldu?

Yapay zeka 2024'te iş hayatına yön verecek

1 Ocak 2023 itibarıyla Hepsiburada'nın CEO'luk görevini üstlendim. Hepsiburada ile tam 17 senelik yurtdışı tecrübemin ardından ülkeme, Türkiye'ye dönüş yaptım. Gelmemin ardındaki en büyük motivasyon Türkiye'ye hizmet etme isteğiydi. Türkiye'de e-ticaret ekosistemini büyütmeye katkı sağlayabileceğimi, küresel alanda elde ettiğim başarıyı burada kullanabileceğimi düşündüm. Bu geçişin ve 2023 yılının hayatımdaki önemli dönüm noktalarından biri olduğunu söyleyebilirim. Hepsiburada'ya gelir gelmez tüm ekiplerle bir araya gelerek onları dinledim. Hep birlikte 2023 yılı için güçlü bir strateji ortaya koyduk. Tüm yıl boyunca da bu stratejimiz sayesinde arzu ettiğimiz istikamete doğru önemli başarılar elde ettik. Ortak akılla, ekip olarak yapılan planlamaların en büyük başarıları beraberinde getirdiğini gördüm. 2023 yılı açısından en önemli gündemlerden biri bizim için de 6 Şubat'ta yaşadığımız deprem felaketi oldu. Tüm ekiplerle yarattığımız sinerji ile enerjimizi hiç düşürmeden en fazla nasıl fayda sağlayabileceğimize odaklandık. Hepsiburada'yı e-ticaretin milli takımı olarak tanımlıyorum, bu dönemde bu sıfata yakışır bir sınav verdiğimizi düşünüyorum.

2024 yılının nasıl bir iş ortamı sunmasını bekliyorsunuz?

2024 yılında ekonomi gündemde olmaya devam edecek. Yüksek enflasyonun ve sıkı para politikalarının bir süre daha devam etmesini bekliyorum. Bunlar iç talep üzerindeki etkilerini izleyeceğiz. Müşteriler açısından fiyat hassasiyetinin devam etmesi, temel ihtiyaçları karşılamaya yönelik alışverişlerin öne çıkması ve kredi ve ödeme çözümlerine ihtiyaç öne çıkacaktır. Bu açılardan e-ticaretin müşteriler açısından cazibesinin artacağını öngörüyoruz.

2024 yılında iş hayatında hangi trendlerin öne çıkmasını bekliyorsunuz?

Yapay zeka ve sanal gerçeklik uygulamaları gibi teknolojiler iş hayatına ciddi anlamda yön verecek. Biz zaten Hepsiburada olarak kendi teknolojilerini geliştiren bir e-ticaret platformuyuz. Yapay zekayı işimizin her aşamasında aktif olarak kullanıyoruz. Hem müşteri deneyimini iyileştirmek, hem de platformumuzdaki satıcılarımıza satışlarını artırabilecekleri pek çok yapay zekaya dayalı ürünümüz var. Benzer şekilde kargo teslimat süreçlerinde de yapay zekayı yoğun şekilde kullanıyoruz. Diğer yandan, 2024 yılında en önemli değişimi online ödeme sistemlerinde bekliyoruz. Dünya genelinde online ödeme sistemleri, e-ticaret hacminin artmasıyla birlikte giderek daha önemli hale geliyor. Türkiye'de de online ödeme sistemlerinin kullanımı hızla artıyor. 2024 yılında da bunun artmasını ve online alışverişlerde nakit kullanımını geride bırakmasını bekliyoruz. Bu kırılma, e-ticaret sektörünün büyümesini ve gelişmesini hızlandıracak. Hepsiburada olarak biz de 2023 yılında Türkiye'de perakende sektörü oyuncularına e-ticaret için çözümler sunma stratejimizin önemli bir parçası olan Hepsipay ödeme geçidi çözümlerimizi tüm perakende sektörünün kullanımına açtık. Hepsipay, Kasım sonu itibarıyla 14 milyon kullanıcıya ulaştı. 2024 yılında e-ticaret sektörünü etkileyecek bir diğer trend ise müşteri sadakatini artıracak uygulamalar olacak. Müşterilerin markalara sadakatinin bir bölümünü markalardan elde ettikleri avantajlar oluşturuyor. Bu nedenle tüketicilerin alışverişlerinde kendilerine avantaj sağlayan markaları tercih ettiklerini görüyoruz. Hepsiburada olarak hayata geçirdiğimiz sadakat programımız Hepsiburada Premium, bize müşteri sadakati yaratmada çok önemli kazanımlar getirdi.

Sosyal sorumluluğu temel değer kabul ediyor

2024'te iş hayatında cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmalar planlıyor musunuz?

Hepsiburada olarak sürdürülebilirliği ve sosyal sorumluluğu iş kültürümüzün temel değerleri olarak görüyoruz. 6 Şubat depreminin ardından yaptığımız çalışmaları da bu bakış açısıyla hayata geçirdik. 'Deprem Bölgesine Ticaret ve Teknoloji Gücü' programımız kapsamında 2 yıl boyunca bölgeyi destekleme sözü verdik. Adana ve Hatay'da E-ticaret İhtisas Merkezlerini faaliyete geçirdik. Diğer taraftan kadınların güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği de Hepsiburada'nın temel değerleri arasında yer alıyor. Çalışanlarımızın yüzde 49'u kadınlardan oluşuyor. Ticaretin dijitalleşmesine liderlik etme vizyonumuzla binlerce kadını e-ticaretle tanıştırdık. Kadınları ekonomik ve sosyal hayatın her alanında destekleyen bir şirket olarak, Girişimci Kadınlara Teknoloji Gücü programımızla kadın girişimcilerin yanında olmaya devam edeceğiz.

Havacılık sektöründe büyüme devam edecek

2023 yılı tecrübelerinize neler kattı?

Havacılık sektörü 2023 yılına belirsizliklerle başladı. Pandemi nedeniyle tarihinin en derin krizini yaşayan sektör seyahat yasaklarının kalkmasıyla birlikte hızlı bir toparlanma sürecine girdi. Bununla birlikte, bizim için en yoğun dönem olan yaz sezonuna yaklaşırken dünyada ve bölgemizde yaşanan ekonomik ve politik gelişmeler temkinli olmamızı gerektiriyordu. Yılın ilk yarısını süregiden Ukrayna - Rusya savaşı, Türkiye'nin güneyinde yaşanan ve korkunç bir yıkıma yol açan 6 Şubat depremleri, 14 ve 28 Mayıs Türkiye genel seçimlerinin yanı sıra ekonomik dalgalanmalar nedeniyle Türkiye'nin turizm rekabet gücündeki düşüş ve rezervasyonlardaki azalmanın yanı sıra küresel ekonomideki resesyon endişeleriyle geçirdik. TAV Havalimanları olarak sekiz ülkede 15 havalimanı işletiyoruz. Servis şirketlerimizle birlikte küresel ayak izimiz 29 ülkede 108 havalimanına ulaşıyor. Dengeli bir portföy yönetiyor olmak bize olası risklere karşı koruma sağlıyor. Pandemi döneminde edindiğimiz kazanımları koruyarak, güçlü bir şekilde dönen talebi karşılamayı başardık. Destinasyonlarımızı çeşitlendirerek Rusya ve Ukrayna'dan kaynaklanan kaybı fazlasıyla telafi edebildik. Seçim sonrasında rasyonel politikalara dönüş, Turizm Bakanlığı'nın doğru yönetimi ve küresel ölçekte resesyon risklerinin azalmasıyla birlikte gerek finansal gerek operasyonel olarak yılın ikinci yarısında önemli bir ilerleme kaydettik. Sonuçta 2022 sonunda pandemiyi finansal olarak geride bırakmıştık, bu yıl trafikte de 2019'un üzerine çıkmayı başardık. 2023, çoklu krizlerle belirlenen bir dünyada riskleri ve fırsatları çevik bir şekilde yönetme becerilerimizin kurumsallaştığı bir yıl oldu.

2024 yılında öngördüğünüz başlıca riskler ve avantajlar nelerdir?

2024'e pozitif bir temkinlilikle giriyoruz. ABD'de faiz artışlarının sonuna gelinmesi, Türkiye'nin risk primindeki düşüş ve ekonomide öngörülebilirliğin artması, küresel ekonominin 2025'ten itibaren büyüme patikasına gireceğine yönelik tahminler olumlu gelişmeler. Öte yandan Ukrayna - Rusya ve İsrail - Hamas arasındaki savaşlar ve bu çatışmaların daha büyük gerginliklere yol açma riski önümüzde duruyor. Öte yandan dışsal şokların yönetilebildiği bir durumda Türkiye'nin turizmde yeni rekorlara ulaşmaması için bir neden bulunmuyor. Uzun vadedeyse havacılık sektörünün büyümeye devam edeceğini görüyoruz. Uçak üreticileri ve havayollarının planlamalarına baktığımızda 2040'larda küresel yolcu trafiğinin ikiye katlanacağını öngörüyoruz. Bu büyüme beraberinde ciddi bir havalimanı yatırımı da gerektirecek. TAV Havalimanları olarak dünyanın her yerinde farklı havalimanı projelerine en iyi çözümleri sunacak yetkinliğe sahibiz. Bu büyümeden pay almak için fırsatları değerlendirmeyi sürdüreceğiz.

2024 yılında iş hayatında öne çıkmasını beklediğiniz trendler neler?

2024'te dijitalleşme ve sürdürülebilirlik iki ana trend olmaya devam edecektir. Bir yandan yapay zekanın pratik uygulamalarında artış göreceğiz, diğer yandan da bunun getirdiği etik ve regülasyona dair sorulara cevap arayacağız. Büyük ihtimalle kayıtlara geçen en sıcak yıl olan 2023 ve yılın sonuna doğru COP 28 etrafında dönen tartışmalar iklim kriziyle mücadele ve ekonominin dekarbonizasyonu konusunun gündemimizde güçlü bir şekilde kalması gerektiğini gösteriyor. TAV Havalimanları'nda her iki konuda da multi-disipliner şekilde çalışmaya devam ediyoruz. Havalimanlarımızın tamamını 2030'da karbon-nötr hale getirmeyi taahhüt ettik ve bu yolda önemli mesafe kaydettik.

Kurumsal kültürün parçası oldu

2024'te iş hayatında cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmalar planlıyor musunuz?

Toplumsal cinsiyet eşitliğini kurumsal kültürümüzün bir parçası olarak güçlendirmek üzere çalışıyoruz. Yönetim Kurulu'nda yüzde 25 kadın üye taahhüdümüzü 2018'de gerçekleştirmiştik. İnsan kaynakları politikalarımızı tamamen fırsat eşitliği ilkesine uygun şekilde yürütüyoruz. Sürdürülebilirlik tarafında karbon-nötr olma hedefinin yanı sıra biyoçeşitliliğin korunması, atık ve su yönetimi, paydaş ilişkileri gibi alanları da kapsayan bir program yürütüyoruz. Çevrenin korunmasının yanı sıra, sürdürülebilirlik programımızın ikinci ayağını da toplumsal kalkınmaya ve yerel toplulukların gelişimine katkı sunmak oluşturuyor. Deprem sonrası Hatay'da kurduğumuz ve 2500 yurttaşımıza ev sahipliği yapan Havacılık Kent'in ihtiyaçları için çalışmayı da sürdüreceğiz.

Şarj istasyonu ağı yatırımı hızlanıyor

2023 sizin için nasıl bir yıl oldu? Tecrübelerinize neler kattı?

Cumhuriyetimizin 100. yılını kutladığımız 2023, aynı zamanda Shell'in ülkemizdeki faaliyetlerinin de 100. yılı olması sebebiyle bizim için çok özel bir yıldı. Bunun yanında dayanışmanın önemini bir kez daha deneyimlediğimiz bir yıl oldu. Senenin başında yaşadığımız 6 Şubat depremleri ile tüm Türkiye birbirimize kenetlendik ve bu dayanışma ruhu ile iyileşme süreci için bölgede çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Eşzamanlı olarak yenilenebilir enerjilerden yeni nesil girişimlere, spordan sanata her alanda önemli başarılara imza atıyoruz. Böylece Cumhuriyet değerlerini hep birlikte yaşatıyoruz. Yol güvenliği, inovasyon, kadın istihdamı ve engelsiz yaşam alanındaki sosyal yatırım programlarımız ile Türkiye'nin sosyal gelişimine de katkıda bulunmak için çalışıyoruz.

2024 yılının nasıl bir iş ortamı sunmasını bekliyorsunuz?

2024'te son yıllarda yaşadığımız dönüşümün ivme kazanacağına inanıyorum. Yapılan tahminler, küresel ekonomik enflasyon, ticari ve politik belirsizlikler, ham madde fiyat dalgalanmaları gibi risklerin iş dünyasını etkilemeye devam edeceğini gösteriyor. Ben bu riskleri bertaraf etmenin dijital dönüşüm ve teknolojik ilerlemelere yatırım yaparak, esnek çalışma modelleri geliştirerek, iş süreçlerini optimize ederek ve paydaş ilişkilerini güçlendiren sosyal yatırımlara imza atarak mümkün olduğuna inanıyorum. Çünkü tüm bu adımlar markaların ve şirketlerin çok daha güçlü ekosistemler kurmalarına olanak sağlıyor. Özetle; merkezinde sürdürülebilirlik, kapsayıcılık ve dijitalleşme olan bir strateji ile gelecek yılın risklerini avantaja dönüştürmek mümkün ve gerekli.

2024 yılında iş hayatında hangi trendlerin öne çıkmasını bekliyorsunuz?  Nasıl hazırlandınız?

Dijitalleşme, pandemi, küresel iklim krizi gibi etkilerle şirketlerden beklentiler de hızla değişiyor. İşin ötesinde topluma ve dünyaya değer katan ve sorunların çözümü için sorumluluk alan markalar öne çıkıyor. Bu doğrultuda yenilikçi ve duyarlı markalara ihtiyaç var. Bununla birlikte kalite ve güven ise değişmeyen kriterler arasında. Shell olarak ülkemizin ilerlemesi için sunduğumuz ilkler ve yeniliklerle, bugün Türkiye'nin en büyük ilk 10 şirketinden biriyiz. Aynı zamanda Shell'in dünyadaki operasyonları içerisinde de Türkiye olarak önemli bir rol oynuyoruz. Böylece Türkiye'nin enerji alanında güvenilir çözüm ortağı olarak artan enerji ihtiyacını ve enerji güvenliğini karşılayacak faaliyetlerimiz ve sürdürülebilir bir toplum ve ekonomi için yaptığımız yatırımlarımızla gelecek yıla hazırız. Bu kapsamda bu yıl özellikle ülkemizdeki elektrikli araç dönüşümünü önceliklendiriyoruz ve şarj istasyonu ağı yatırımlarımıza hız katıyoruz. Shell Recharge markamız ile Türkiye'deki elektrikli araç kullanıcılarına kesintisiz bir deneyim yaşatmak için başlattığımız elektrikli şarj alanındaki yatırımlarımızı, Türkiye'nin elektrikli otomobili Togg'un şarj çözümleri sunan Trugo şirketi ile gerçekleştirdiğimiz stratejik iş birliği ile bir adım öteye taşıdık. 2024 yılında toplamda Türkiye genelinde 76 şehirde 480 istasyonda 600'ün üzerinde yüksek hızlı şarj ünitesi ile şarj hizmeti sunmayı hedefliyoruz.

Eşit temsil hakkı...

2024'te iş hayatında cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmalar planlıyor musunuz?

Shell olarak cinsiyet dengesini her uzmanlık alanında sağlamayı amaçlıyoruz. Bu sayede doğrudan istihdam sağladığımız çalışanlarımızın yüzde 33'ünü, yönetim kurulumuzun yüzde 42'sini ve icra kurulumuzun yüzde 50'sini kadınlar oluşturuyor. 2018 yılının Mart ayında başlattığımız 'Shell'de Kadın Enerjisi' ile ise kadınlara istasyonlarımızda farklı görevlerde çalışma olanağı sunuyoruz. Bu çalışmayla hedefimiz 2023'e kadar 5 bin kadına iş imkânı sağlamaktı. Ne mutlu ki, Shell'de Kadın Enerjisi hedeflerimizin ötesinde bir başarıya ulaştı ve bugüne dek 8.000'in üzerinde kadın çalışma arkadaşımızı ekiplerimize dahil etmemize olanak sağladı. Önümüzdeki dönemde de kadınların iş yaşamına katılımını sağlayacak sürdürülebilir uygulamaları hayata geçirmeye, kadınların eşit temsil hakkını her alanda gözetmeye devam edeceğiz.

Türkiye'nin hamleleri yatırım fırsatı yaratıyor

2023 yılı sizin için nasıl bir yıldı?

2023 yılı hem ülkemiz hem IC Holding hem de bireysel hayatlarımız için unutulmaz ve öğretici bir yıl oldu. Öncelikle, yılın başında yaşadığımız asrın felaketi olarak nitelendirilen Kahramanmaraş Depremleri'nin ülkemizi derinden sarsması, hepimiz için acı verici bir tecrübe oldu. Ülke olarak birlik ve beraberlik duygusu ile birbirimize kenetlenerek felaketin bıraktığı izleri sarmak için harekete geçtik. 2023 yılında uluslararası alanda önemli başarılar elde ettik. Vietnam'ın en prestijli projesi Long Thanh Uluslararası Havalimanı'nın terminal binasının temel atma töreni gerçekleştirdik. İlk etapta 25 milyon yolcu ve 1.2 milyon ton kargo kapasitesiyle hizmet verecek olan havalimanın tüm fazları devreye girdiğinde yılda 100 milyondan fazla yolcuyu ağırlayacak. Diğer bir gurur kaynağımız ise dünyanın en büyük alanına sahip havalimanlarından biri olan Suudi Arabistan King Khalid Uluslararası Havalimanı'nın ihalesini almak oldu. Ayrıca, dünyada 4 reaktörün birden inşa edildiği tek proje olan Akkuyu Nükleer Santrali'ni tamamladığımızda ülkemiz için çok büyük bir ekonomik kaynak sağlanmış olacak.

2024 yılında öngördüğünüz başlıca riskler ve avantajlar nelerdir?

IC Holding olarak sürdürülebilirlik ve yenilikçiliğe odaklanarak, Türkiye'de ve uluslararası alanda; enerji, inşaat, turizm, sanayi ve altyapı sektörlerinde mevcut yatırımlarımızı daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bunu yaparken de sürdürülebilirlik prensiplerine uygun yeni iş kollarına yöneleceğiz. Öngördüğümüz başlıca riskler arasında; jeopolitik gerilimler, döviz kuru dalgalanmaları, enflasyon baskısı, yüksek faiz oranları ve yatırım ortamının belirsizliği yer alıyor. Bu riskleri minimize etmek için, finansal yapımızı güçlü tutup, maliyetlerimizi optimize ederken, operasyonel verimliliğimizi artırıp ve risk yönetimimizi etkin bir şekilde uygulayacağız. Buna karşın, 2024 yılında holdingimiz için önemli avantajlar da söz konusu. Türkiye ekonomisinin büyümesi ve sektörlerdeki talep artışı, grubumuzun iş hacmini ve pazar payını genişletme potansiyelini artırıyor. Ayrıca, Türkiye'nin dış politika hamleleri sayesinde bölge ülkelerle geliştirdiği ilişkiler, yeni yatırım ve iş birliği fırsatları yaratıyor.

2024 yılında iş hayatında hangi trendlerin öne çıkmasını bekliyorsunuz?

2024 yılında iş dünyasında öne çıkan bazı temel trendlerin, IC Holding'in stratejilerini ve hazırlıklarını şekillendirdiğini söyleyebilirim. Bunlar arasında dijital dönüşüm, sürdürülebilirlik, yenilikçilik ve globalleşme ön plana çıkıyor. Öncelikle, dijital dönüşüm süreci tüm sektörlerimizdeki iş süreçlerimizi, müşteri ilişkilerini ve operasyonel verimliliği etkiliyor. Dijitalleşme stratejimiz kapsamında, iş süreçlerimizi ve müşteri deneyimini iyileştirecek dijital platformlar ve uygulamalar üzerinde çalışıyoruz. Sürdürülebilirlik ise iş yapış biçimimizin merkezinde yer alıyor. Enerji, inşaat, turizm ve sanayi sektörlerimizde sürdürülebilirlik ilkelerine dayalı projeler geliştiriyoruz. Yeşil enerjiye, çevre dostu inşaatlara ve sürdürülebilir turizme yaptığımız yatırımlar, bu yöndeki kararlılığımızın bir göstergesi. Yenilikçilik, 2024 yılında da rekabet avantajımızı korumamızı ve pazar liderliğimizi pekiştirmemizi sağlayacak. Bu bağlamda, özellikle, yeni teknolojilere ve inovatif iş modellerine yatırım yaparak, değişen pazar koşullarına hızlı bir şekilde adapte olmayı hedefliyoruz. Son olarak, globalleşme trendi 2024 yılında da iş stratejilerimizin merkezinde yer alıyor. Uzakdoğu, Ortadoğu ve Avrupa'daki varlığımızı genişletmek ve yeni pazarlara açılmak için stratejik adımlar atıyoruz.

Sürdürülebilir bir iş yeri...

2024'te iş hayatında cinsiyet eşitliğine ve sürdürülebilirliğe yönelik yeni çalışmalar planlıyor musunuz?

IC Holding olarak 2024 yılında sürdürülebilirlik çalışmalarımızı daha da derinleştireceğiz. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'ndan; Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, İnsana Yakışır İş, Ekonomik Büyüme ve İklim Eylemi hedeflerine odaklanmış durumdayız. Bu amaçlar doğrultusunda, 2024 yılında da sürdürülebilirlik yönetim sistemimizi geliştirmeye ve çeşitli projelere imza atmaya devam edeceğiz. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda da öncü adımlar atmayı sürdüreceğiz. Grup içinde farkındalık yaratmak ve bu alandaki projeleri desteklemek ana hedeflerimiz arasında yer alıyor. Çalışanlarımızın iş-yaşam dengesini koruyabilecekleri ve işlerinde kendilerini güvende hissedebilecekleri, sürdürülebilir bir iş yeri yaratmaya önem veriyoruz.