Çukurdakiler

Temel çukur kazıyormuş. Cemal çukuru toprakla dolduruyormuş. Bu manzarayı uzun süre seyreden biri dayanamamış. "Sabahtan beri biriniz kazıyor, biriniz kapatıyor. Allah aşkına ne yapıyorsunuz?" Temel yanıt vermiş: "Aslında uç kişiyuz. Fidan tikmeye Tursun gelmedu da."
Her yerde çukur var. Orkestra, mezar, lağım, hela, göbek, şakak çukurları var. Çukur tabak var, çukur Emine var. Bir de 25 Nisan 1999’da, seçimden hemen sonra Hürriyet’te çıkan "çukur testus" var. O seçimden bu seçime çukurda pek değişiklik olmamış. Sorularda birkaç küçük değişiklikle işte 1999 testusu:
"Osmanlılardan bu yana süregelen temel sorun şu değil mi? Türkiye, seçkinlerle avam kesim arasındaki çukuru kapatabilecek mi? Türkiye sosyolojisi bu büyük çukur üzerine kurulu değil mi? Bunun yansıması olarak irili ufaklı bin bir çukurla çopurlaşmadı mı hayatımız? Bu büyük çukur 18 Nisan 1999 seçim sonuçlarını belirlemedi mi? Bu sonuçlar çukuru daha da büyütmeyecek mi?
Bu yetmiyormuş gibi politikacılarımız da yeni çukurlar yaratmakta pek mahir değiller mi? Örneğin geçtiğimiz seçimden önce, parlamenterlerimiz yürürlükteki adaletsiz ve yalancı seçim sistemini değiştirmeye hiç yanaşmadılar. Tersine, gerçek bir seçime el vermeyen bu acayip seçim sisteminin kendilerine yar ve yararlı olacağını sanmadılar mı? Adil olmayan bu seçim tarzına ortaklaşa bel bağlamadılar mı? Böylece kendi kazdıkları çukura kendileri düşmediler mi?" Buyur ola her şeyin başı sonu çukur testusa bu kez de...

1 İçinden alındıkça büyüyen
nedir?
a. Borç
b. Çukur
c. Minimalizm
d. Hepsi

2 Acep hangi çukurdan çıkmak mümkün değil?
a. Cehalet çukurundan
b. Çözümsüzlük çukurundan
c. Mezardan
d. Hiçbirinden

3 Liderler hangi çukura
düştü?
a. Kemal Derviş’in kazdığı çukur
b. Amerikalıların kazdığı çukur
c. Tarihin kazdığı çukur
d. Kendi kazdıkları çukur
4 En tehlikeli çukur
hangisi?
a. Belediyecinin açık bıraktığı çukur
b. Bir ayağı çukurdakinin çukuru
c. Eminem’in klibinde annesi için kazdığı çukur
d. Güney Afrika’da milyonlarca karat elmas için 25 milyon ton toprağın kölelere çıkartıldığı Kimberley çukuru

5 Nazilerin temerküz kamplarında açtırdıkları çukura kimler gömülürdü?
a. Kadınlar, erkekler, ihtiyarlar, bebekler
b. Yahudiler, çingeneler,
Marksistler, aydınlar, eşcinseller, muhalifler
c. İnsaniyet
d. Hepsi
6 Çukurdaki yazar korkarak kim, acep?
a. Düşüncesini yazamayan yazar
b. Düşüncelerini cesaretle yazabilen yazar
c. Salman Rüşdi (düşti mi, düşmedi mi?)
d. "Çukur ve Sarkaç"ın yazarı Edgar Allen Poe

7Peki, bilin bakalım çukurdaki ülke hangisi?
a. Türkiye
b. Irak
c. Lesotho
d. Hollanda

8 Çukurdaki hayvan
hangisi?
a. Köstebek (insan biçiminde olanları da var)
b. Lağım faresi
c. Solucan
d. Hepsi

9 İstatistiklere göre insanlarının 50 yaşın altında öldüğü, bir ayağı çukurda ülke hangisi?
a. Türkiye
b. Somali
c. Gine
d. Yine, hem eğitime hem de sağlığa en az para ayıran ülkeler

10 Coğrafyadan bir çukur, 11 kilometre derinlikteki Mariana çukuru hangi denizde?
a. Ölüdeniz’de
b. Karadeniz’de
c. Büyük Okyanus’ta
d. Bermuda Şeytan Üçgeni’nde

11 "Antika" dolu çukur
hangisi?
a. Çukurhamam
b. Çukurbostan
c. Çukurçeşme
d. Çukurcuma

12 Çukurdaki bilim kişisini kestirebilir misiniz?
a. Arkeolog
b. Jeolog
c. Araştırma yapmak istediğinde "Para yok, otur oturduğun yerde" cevabını alan, unvan almak istediğinde ise "Nerede uluslararası düzeydeki araştırmaların?" biçiminde sorulara muhatap olan üniversite hocaları
d. Hepsi veya hiçbiri

13 Peki, çukurdaki sanatçı
kim ola?
a. Bilime, düşünceye, sanata düşman olanların gözünde bütün gerçek sanatçılar
b. Sanatçılıkla alakaları olmadığı halde sanatçı diye takdim edilen "göz süzücü" ve "yalan yanlış çığırıcı" popçu, türkücü ve şarkıcılar
c. Güvencesiz ve sigortasız, bir ayağı çukurda sanatçı
d. Çukura düşüp ölen şair Orhan Veli Kanık

Düzeltme: Geçen haftanın "latinus testus"unda dördüncü sorunun doğru yanıtı c şıkkı olacaktı.

Not: Geçen haftanın "latinus testus"una Özel İtalyan Lisesi’nde İtalyanca ve Latince öğretmeni Fabio L. Grassi’den katkı var. Teşekkür ederim. "Pazar günü makalenizi okuyup sevdim, bugün öğrencilerime okuttum, onlar da çok eğlenip çok öğrendiler. İki itirazım var: 1) Bence "Casus belli"nin en iyi Türkçesi "Savaş bahanesi" değil, "Savaş sebebi"dir. Nitekim, söz edilen "casus" bahaneden başka hiçbir şey olmayabilir, fakat ciddi sebep de olabilir; 2) Bence "vademecum"un en iyi Türkçesi "el kitabı" değil, "kılavuzödur. Okul kitaplarına "vademecum" demiyoruz. "Vademecumölar bir konuyu basitleştirilmiş bir şekilde özetlemiyor, aksine bir konunun adım adım bütün taraflarını açıklıyor; mesela devlet yönetiminde kullanılıyor."