314 Oyunun sonu

Sezer ’in oyları 314’e yükseldi. Cuma günkü oylamada Köşk’ün yeni sahibi belli olacak


       Türkiye'nin 10. cumhurbaşkanını belirlemek amacıyla TBMM'de yapılan ikinci tur oylamada da, seçilmek için aranan üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuna hiçbir aday ulaşamadı. Meclis'te temsil edilen partilerin çeşitli kanatlarınca yürütülen olumsuz propagandaya karşın Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in ilk turda 281 olan oyları 314'e yükseldi. Sezer'in, 276 oyun yeterli sayıldığı üçüncü turda daha yüksek bir destekle cumhurbaşkanı seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
       Genel Kurul'da yapılan dünkü oylamada TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut ilk turda 56 olan oylarını DYP'nin de desteğiyle 88'e yükseltti. Bu turdaki taktiklerin, üçüncü turda Sezer ile Akbulut'u karşı karşıya bırakmaya yönelik olduğu belirtildi. Ancak Sezer ile 226 olan oy farkı üçüncü turda da Akbulut için umut vermedi.

Çekilenler

       Başlangıçta 13 adayla rekor kıran 10. Cumhurbaşkanlığı seçiminde DSP'li Turhan İmamoğlu ve Gönül Saray Alphan ile FP'li Vecdi Gönül'ün seçim başlamadan, ilk turda 4 oy olan DSP'li Oğuz Aygün, 5 oy alan ANAP'lı Agah Oktay Güner ve 10 oy alan DYP'li Ahmet İyimaya'nın da dün adaylıktan çekilmesi nedeniyle 7 aday yarıştı.
       Hiçbir adayın seçilmek için gerekli olan 367 oya ulaşamayacağı beklentisi nedeniyle tansiyonun düşük olduğu ve 532 milletvekilinin katıldığı ikinci turda alınan oylar ile ilk tur sonuçları şöyle:

       Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer: 314 - 281.
       TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut: 88 - 56.
       FP İstanbul Milletvekili Nevzat Yalçıntaş: 66 - 61.
       MHP Aksaray Milletvekili Sadi Somuncuoğlu: 32 - 58.
       DYP Kilis Milletvekili Doğan Güreş: 22 - 35
       Eskişehir Bağımsız Milletvekili Mail Büyükerman: 2 - 3.
       DYP Giresun Milletvekili Rasim Zaimoğlu: 3 - 7.
       Geçersiz: 2 - 8.
       Boş: 3 - 2.

Sezer'e oylar nerden geldi

       İkinci tur oylamada Sezer'in artan oylarının, Mesut Yılmaz'ın hafta sonu takibe aldığı ANAP'lılar ile FP'nin yenilikçi kanadından geldiği öne sürüldü. İlk turda FP'den MHP'li Sadi Somuncuoğlu'na giden "teselli oylarının" bu turda Sezer'e yöneldiği, FP'nin gelenekçi kanadının Nevzat Yalçıntaş'ı desteklemeye devam ettiği belirtildi.
       ANAP'tan ilk turda olmayan 10'a yakın, FP'den de Somuncuoğlu'ndan çekilen 23 oyun Sezer'e gittiği savunuldu.
       Oylarını ilk tura göre ciddi oranda yükselten TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut'un da ağırlıklı olarak DYP'den destek aldığı öne sürüldü. Birinci turda Ahmet İyimaya'nın aldığı 10, Doğan Güreş'ten düşen 13, Rasim Zaimoğlu'ndan çekilen 4 oyun Akbulut'a gittiği belirtildi. Akbulut'un ilk turda ANAP'lılardan aldığı oydaki düşüşün, Meclis dışından bir adaya tepki duyan MHP'lilerden gelen oylarla telafi edildiği öne sürüldü.

Kutan: İmzamızın arkasındayız

       Oylama öncesi FP lideri Recai Kutan'ın grup yönetimi ile yaptığı toplantıda Sezer'e oy verilmesi görüşü ağırlık kazandı. Kutan gazetecilerin sorusu üzerine "İmzamızın arkasındayız" dedi.

Şimdi ne olacak?

       5 Mayıs Cuma günü yapılacak üçüncü tur oylamada Sezer'in seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Seçilmek için TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğu olan 276 oyun yeterli sayıldığı bu turda Sezer'in, "test ve hatır oyları" stratejisi sona ereceği belirtilerek, 367 olan üçte iki çoğunluğu bile aşabileceği tahminleri dile getiriliyor.
       Ancak üçüncü turda da seçim sonuçlanmazsa, en çok oyu alan iki aday dördüncü tura kalacak. Yine 276 oyun arandığı bu turda da sonuç alınmaması halinde erken seçim gündeme gelecek.

Oy dağılımı analizi

       Yaklaşık 2,5 saat süren ilk oylamaya göre 1,5 saatte tamamlanan ikinci tur oylamada şu değişikler görüldü:
       * Ahmet Necdet Sezer oylarında 33 oy artış sağlayarak 314 oyla ilk turdaki birinciliğini korudu.
       * İlk turda 56 oy alan TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut oylarını 88'e yükselterek üçüncülükten ikinciliğe çıktı.
       * Geçen turun ikincisi FP'li Nevzat Yalçıntaş, oyları 61'den 66'ya yükselerek, 3. sıraya yerleşti.
       * Devlet Bakanı, MHP Aksaray Milletvekili Sadi Somuncuoğlu'nun oylarında da düşüş görüldü. İlk turda 58 oy alan Somuncuoğlu bu turda 26 oy kaybetti.
       * DYP Kilis Milletvekili Doğan Güreş'in oyları da 35'ten 22'ye düştü.
       * DYP Giresun Milletvekili Rasim Zaimoğlu'nun ilk turda aldığı 7 oy 3'e indi.
       * Eskişehir Bağımsız Milletvekili Mail Büyükerman da bir oyu kaybederek, kendisine oy verenlerin sayısı 2'ye düştü.
       * İlk tur oylamada 8 olan geçersiz oy sayısı 2'ye düşerken, boş sayısında ise bir artış olarak 3'e yükseldi.

Kazan boşa kaynadı

       Oylama öncesi TBMM kulislerini, Sezer'e verilen oyların güvenoyu için alt sınır olan 276'nın aleyhtarı söylentiler doldurdu. Her partinin kulisinde farklı olan şu iddialar ön plana çıktı:

       * TARİKATÇI - KOMÜNİST: DSP kulisinde kafa karıştırmak için "Sezer Fethullahçı" söylentileri yayılırken, MHP'de "Sol söylemli, komünist. Köşk'te ne yapacağı belli olmaz vebali bize kalır. 'MHP çıkardı' denir" söylentileri öne çıktı.

       * ASKER KARŞI: İktidar kulisinde "MGK'da askerler Sezer hakkında dosya sundu. Öyle bir dosya var ki Yüce Divan'da ortaya çıkar" söylentisi yayıldı. YAŞ kararlarının yargı denetimine açılmasına ilişkin söylemlerinin askerlerin tepkisine neden olduğu görüşü dillendirildi.

       * TÜRBAN - 312: MHP kulislerinde Anayasa Mahkemesi'nin türbana ilişkin kararları anımsatılırken Sezer'in TCK'nın ırk, dil, din ayrımcılığı gözeterek halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek suçunu düzenleyen 312. maddesinin değiştirilmesine ilişkin sözleri kulaktan kulağa fısıldandı.

       * PARTİ KAPATAN ADAM: FP kulislerinde "RP'nin kapatılması kararında Sezer'in imzası var. FP'nin kapatılmasını önleyemeyiz. Özgürlükçü söylemine karşın devletçi yanı ağır basar. Köşk'ün kapılarını FP'ye kapatır" görüşü seslendirildi.

       * MECLİS İÇİ ADAY: Bütün kulislerde TBMM'nin Meclis içinden bir adayı seçmesi, üzerinde daha önce uzlaşılan aday olan Akbulut'un şanslı görüldüğü, Sezer'e karşı oyların Akbulut'ta toplanacağı savunuldu.

Sezer'i FP yükseltti

       * TBMM Genel Kurulu'nda dün sonucu belirleyen oylar, FP ve DYP'den geldi. İlk turda 281 oy alarak Meclis tam sayısının salt çoğunluğu olan 276 oy barajını 5 oyla aşan seçimin "şanslı" adayı Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in ikinci turda 314 oya ulaşmasında FP'nin özellikle yenilikçi kanadının etkin olduğu bildirildi.

       * FP dün izlediği taktikle ilk turda 61 oyla desteklediği İstanbul Milletvekili Nevzat Yalçıntaş'ın oy çıtasını bir birim yükseltirken, MHP ile ipleri koparma noktasına gelen Sadi Somuncuoğlu'na verdiği "teselli" oylarını geri aldı.

       * Meclis kulislerine yansıyan bilgiye göre, Yalçıntaş'ın 66 oyundan 50'sinden fazlası FP'den geldi. Genel Başkan Recai Kutan'ın odasında sabah saatlerinde yapılan toplantıda destek kararı alınan Sezer'e de bu partiden 30'a yakın oy verildi.

       * Oylama öncesi FP Lideri Kutan'ın grup yönetimiyle yaptığı toplantıda Sezer'e oy verilmesi görüşü ağırlık kazandı. Kutan, gazetecilerin sorusu üzerine "İmzamızın arkasındayız" dedi.

       * FP'nin 23 oyunun da Somuncuoğlu ile TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut arasında paylaştırıldığı öne sürüldü.

       * Dünkü oylamanın kaderinde söz sahibi olan bir diğer parti de DYP oldu. Kilis Milletvekili Doğan Güreş ile Giresun Milletvekili Rasim Zaimoğlu'nun yarışa devam ettiği, ilk turda 10 oy alan Amasya Milletvekili Ahmet İyimaya'nın çekildiği dünkü oylamada DYP, kendi adaylarının oylarını da düşürdü. DYP'li kurmayların Akbulut lehine çalıştıkları gözlenirken, bu partinin Güreş'ten 13, Zaimoğlu'ndan 4, İyimaya'dan kalan 10, toplam 27 oyu blok olarak Akbulut'a verdiği öne sürüldü.

       * Akbulut'un ilk tur sonrası adaylıktan çekilip çekilmemeyi değerlendirmesi sırasında DYP'nin "İkinci turda blok olarak kendisini destekleyecekleri, dördüncü tura kalması halinde TBMM içi bir adayın şanlı olacağı mesajları" dün oya dönüşmedi. DYP desteğine karşın 88 oyda kalması, Akbulut'un üçüncü tur için umutlanmasına yetmedi.

       * DYP'den destek alan Akbulut'un ilk turda kendi partisinden gelen 10'a yakın oyu kaybettiği öne sürüldü. ANAP Lideri Yılmaz'ın hafta sonu Akbulut'a oy vermesi muhtemel bazı isimlerle görüşmesi sonrası yön değiştiren oyların yarıştan çekilen Güner'in oylarıyla telafi edildiği kulislere yansıdı.

       * DSP ve MHP'de ilk turdaki durumdan farklı bir tablo yaşanmadı. Sezer aleyhine yapılan kulisler, iktidar kanadında etkili olmayınca iki parti, ağırlıklı olarak liderlerinin işaret ettiği Sezer için oy kullandı. İktidar kulisinde her iki partinin firesinin düşük kaldığı belirtilirken; muhalefet de Somuncuoğlu'nun aldığı 32 oyun büyük bölümünün MHP'ye ait olduğunu iddia etti.

Akbulut restleşti

Başkanlık Divanı toplantısında Akbulut'un çekilmesi kararı alındı. Akbulut ise, basın toplantısı düzenleyip kararında direndi

       ANAP Genel Başkan Mesut Yılmaz'ın başkanlığında yapılan ANAP Başkanlık Divanı ve Grup Yönetim Kurulu'nun ortak toplantısında, TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut'a adaylıktan çekilme çağrısı yapılması kararı alındı. Anayasa değişikliği oylamaları sırasında "samimi değiller" eleştirileriyle karşılaşan ANAP, bu defa açıkça tavrını belli etti. Genel Başkan Mesut Yılmaz, Ahmet Necdet Sezer'in dünkü oylamada 276'nın altında oy alması durumunda hükümetin düşeceğini söyledi.
       Genel Başkan Yardımcısı Ahad Andican, toplantı sonrasında ilk tur sonrası alınan sonuçların Akbulut'un seçilemeyeceğini net olarak ortaya koyduğunu belirtti. Andican, muhalefetin desteğine güvenerek yarışa devam kararı aldığını savunduğu Akbulut'un bu tercihini doğru bulmadıklarını açıkladı. Andican, Akbulut'un devam kararının muhalefetin, hükümetteki dengeyi bozmayı amaçlayan stratejisine araç olmaktan başka bir işe yaramayacağını kaydetti.
       Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Taşar, MKYK üyesi Oltan Sungurlu ile cumartesi günü Akbulut'u ziyaret ederek çekilmesi tavsiyesinde bulunduklarını anlattı. Sungurlu, Akbulut'un bu isteğe olumlu yaklaşmasına rağmen, daha sonra fikrini değiştirdiğini belirtti.
       Akbulut, ANAP Başkanlık Divanı'nın "çekil" kararına, basın toplantısıyla cevap verdi.
       Adaylıktan çekilmeyeceğini, Yılmaz'ın çekilmesi konusunda kendisiyle görüşmediğini açıklayan Akbulut, "Partiden istifa etmek emirle mi olur? Partiden istifa olmaz. Partiden ihraç olacaksa onu söyleyenler partiden ihraç ederler" dedi.
       Sezer'in karşısındaki adayların teke indirilmesi konusunda herhangi bir temasının olmadığını kaydeden Akbulut, "Aday olmadan önce Meclis Başkanlığı'ndan istifa etmem gerekmiyor, ama Anayasa Mahkemesi Başkanı'nın durumu böyle değil. O bir memurdur" diye konuştu.

Güner suçlayıp çekildi

       İlk turda beş oy alan ANAP Balıkesir Milletvekili Agah Oktay Güner, ikinci tur oylamaya iki saat kala adaylıktan çekildi.
       Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde çok boyutlu bir Anayasa ihlali yaşandığını ileri süren Güner, Sezer'i, Anayasa Mahkemesi üyeliğinden istifaya çağırdı.
       Liderlerin imzaladıkları beşli uzlaşmayla gizli oyun artık bir anlamının kalmadığını kaydeden Güner şu görüşleri dile getirdi:
       "Bana göre Meclis'in itibarı ağır bir yara almıştır. Liderler, aldıkları kararın yürümediğini görerek gruplarını serbest bırakmalı. Tıpkı aday olurken olduğu gibi hiçbir yerden emir almadan adaylıktan çekiliyorum."