G20’de ikili temaslar öne çıktı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın en önemli iki görüşmesi ABD Başkanı Donald Trump ile S-400 ve F-35 alımına ilişkin konular ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İdlib'deki son durum, S-400'lerin teslimatına ilişkindi. Zirveyi değerlendiren Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca, Türkiye'nin G-20'nin genelinden ziyade, ikili temaslardan bir beklenti içerisinde zirveye gittiğini söyledi. Trump'ın açıklamasının itiraf olduğunu kaydeden Karaca, "Amerikalılar aradaki gerginliğin devam etmesi durumunda, Türkiye'nin Rusya ve Çin pazarına yöneleceğini hesap ediyorlar ve adımlarını yumuşatarak müttefiklerini kaybetmek istemiyorlar" dedi. Türkiye-Japonya Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç ise, "ABD, anlaşmaya sadık kalmalı. F-35 ile ilgili ortak çalışılacak, açık kapı bırakıldı" diye konuştu.

Japonya'nın Osaka kentinde 14'üncüsü düzenlenen G-20 Liderler Zirvesi'ne ikili temaslar damga vurdu. Erdoğan'ın en önemli iki görüşmesi ABD Başkanı Trump ile S-400 ve F-35 alımına ilişkin konular ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İdlib'deki son durum, S-400'lerin teslimatına ilişkin görüşmeleriydi. G-20 Zirvesi'nde ayrıca büyüme, altyapı, uluslararası finansal mimari, mali düzenlemeler, yolsuzlukla mücadele, kalkınma, istihdam, ticaret ve yatırım, kaynak verimliliği ve deniz plastik çöpleri ile dijital ekonomi, sağlık, tarım, enerji, iklim değişikliği ve yolsuzlukla mücadele gibi gündem başlıkları görüşüldü.

Zirveyi, Türkiye-Japonya Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç ve Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca, Milliyet'e değerlendirdi.

"ABD anlaşmaya sadık kalmalı"

Zirveyi Cumhurbaşkanı'nın heyetiyle takip eden Tunç, "Türkiye G-20'ye ençok önem veren ülkeler arasında 10'dan fazla ülke ile heyetler arasında görüşmeler yaptık. Çevre, istihdam, kadının güçlendirilmesi, kalkınma, ticaret ve yatırım, sağlık, küresel ekonomi, inovasyon olmak üzere, konular 8 ana başlıkta toplandı" dedi.

Trump'ın kusurun Türkiye'de değil, ABD'de de olduğunu kabul etmesinin hatanın itirafı olduğunu söyleyen Tunç, şöyle devam etti:

"Savunma sistemi arayışımızı Rusya ile çözdük. Bu aşamadan sonra S-400'ü almayın demesi stratejik bir hata. Trump ile görüşmemiz başarılı geçti. ABD anlaşmaya sadık kalmalı. F-35 ile ilgili ortak çalışılacak, açık kapı bırakıldı. G-20'de 'dünya 5'ten büyüktür' söylemimizi sürdürdük. Cumhurbaşkanımız her temasında terörle mücadelenin önemine özel olarak dikkat çekti. Japonya ile problemli bir konumuz yok, ikili ticaret, ortak yatırımlarımızın artırılması üzerine görüşeceğiz."

"Ekonomik konular tekrara düşüldü"

Türkiye'nin G-20'nin genelinden ziyade, ikili temaslardan bir beklenti içerisinde zirveye gittiğini söyleyen Prof. Dr. Karaca ise, "ABD ile S-400 ve F-35, Rusya ile İdlib konusu öne çıktı. 2018'de Arjantin'de alınan kararlarla kıyaslandığında benzer noktaların konuşulduğunu görüyoruz. Küresel ticarette serbestlik ve adillik, ekonomik büyümenin ülkeler arası gerilimlerden etkilendiği için düşük kalması, ticaret ve yatırımlarda küresel eşitliği öne çıkaran açıklamalar bir önceki G-20 Zirvesi'nde görüşülmüştü. Hatta Dünya Ticaret Örgütü içerisinde bir reform yapma kararı çıkmıştı. Aynı karar burada da çıktı. 2018'deki zirve ile karşılaştırıldığında ekonomik olarak verilen mesajlar benzerdi" dedi.

"Petrol fiyatları seviyesini korur"

Karaca, "Zirvede bir diğer öne çıkan husus çok sayıda ikili görüşmenin yapılmasıydı. Erdoğan'ın, Trump ve Putin ile görüşmesi. Trump'ın Putin ile temasları, Putin'in Muhammed Bin Selman ile görüşmeleri G-20 zirvesinden daha çok öne çıktı. Bunu uluslararası sorunlara bağlayabiliriz. Çözümün, ancak ikili diplomasi ile çözülebileceği ortaya konuldu. Putin'in Muhammed Bin Selman'la OPEC dışı ülkelerle arasında petrol üretimi anlaşmasının 6 ila 9 ay arasında uzattık kararının alınması, petrol fiyatlarının seviyesini koruyacağı anlamını taşıyor" diye konuştu.

"Trump'ın açıklaması itiraf"

Trump'ın açıklamasının itiraf niteliğinde olduğunu kaydeden Karaca, "ABD'de bu kadar çok başlılığın olduğu bir yönetim dönemi daha görülmemiştir. Dış politikada askerler tarihinde olmadığı kadar etkin. Ben konuya Cumhurbaşkanımız kadar iyimser yaklaşamıyorum. S-400 konusunda yaptırım olmayacağını ifade etse de Trump'ın yarın nasıl bir politika geliştireceğini bilemiyoruz" dedi. Karaca S-400 alımıyla ilgili şunları söyledi:

"S-400 konusunda Amerikan Senatosu bir karar aldı ve Temsilciler Meclisi bu karara katıldı. Trump'ın söylemi bir şey ifade etmiyor. Trump'ın en büyük derdi Demokratlar ve Obama yönetimi. ABD 1 yıl sonra seçime gidecek ve Trump asıl sorun kaynağının kendisi olmadığını, seçimde kendisine fayda sağlamak amacıyla ifade ediyor. Amerikalılar aradaki gerginliğin devam etmesi durumunda, Türkiye'nin Rusya ve Çin pazarına yöneleceğini hesap ediyorlar ve adımlarını yumuşatarak müttefiklerini kaybetmek istemiyorlar."

"Geleceğin en önemli sorunu iklim olacak"

Bu zirvede diğerlerinden farklı olarak Japonya Başbakanı Şinzo Abe tarafından açıklanan, iklim değişikliği konusuna değinen Karaca, "ABD, iklim konusunda Paris Anlaşması'ndan çekilmişti ve Kyoto Anlaşması'nı da imzalamadı. Trump temiz ürettiğini ve anlaşmanın yükümlülüğü olan ödemeleri yapmak istemediği için dahil olmak istemiyor. Bütün bunlara rağmen, dünya Çin'i hava kirliliği yaratmakla suçluyor. İklim konusunda uzlaşma önümüzdeki süreçte sağlanamaz ise geleceğin en önemli güvenlik sorunlarından biri olacak. Geleceğin en önemli sorunu iklim olacak" diye konuştu.