İsrail yalnızlaşıyor

Türkiye’nin İsrail’e yönelik kararları dünya basınında geniş yer buldu. New York Times, BM raporunun, İsrail ve Türkiye arasındaki ilişkileri iyi yönde değiştirmesi gerekirken, bunun yerine iki ülkenin de kendi kuyusunu kazdığı yorumunu yaptı. Wall Street Journal, Washington’un Orta Doğu’da iki güçlü müttefikiyle arasındaki ilişkilerin düzeyinin düştüğünü ve Washington’un bölgede giderek tecrit edilen İsrail’i terk ettiğini yazdı. Los Angeles Times “Türkiye ile yaşanan gerilim, İsrail’in tam da bölgedeki yalnızlığının arttığı bir döneme denk geldi” dedi. İşte Türkiye’nin restinin dünyanın önde gelen gazetelerine yansımaları:
WASHINGTON POST: Türkiye’nin kararı, İsrail’in geçen ay sınırında meydana gelen ve ölümle sonuçlanan olayların ardından bölgedeki diğer uzun soluklu müttefiki Mısır ile sorun yaşamasının ardından geldi. Bu durum İsrail’in fırtınalı bir dönem geçiren bölgedeki yalnızlığının artacağı fikrini güçlendiriyor.
LOS ANGELES TIMES: Diplomatik ilişkilerin alçaltılması İsrail’in Mavi Marmara olayı nedeniyle özür dilemeyi reddetmesi sonrasına rastladı. Türkiye bu hasımlığı yeni bir düzeye taşımakla tehdit ediyor. Gerilim, İsrail’in tam da bölgedeki yalnızlığının arttığı bir döneme denk geldi.
EL PAIS: Kriz, Türkiye’ye zarar veriyor zira, Türkiye İran’dan İsrail’e kadar tüm komşularıyla ilişkileri sayesinde bugünkü üst düzey diplomasisini elde etmeyi başardı. İsrail ise, BM’nin Filistin devletini tanıma kararı almaya yakın olduğu bir dönemde daha fazla yalnız kalma lüksüne sahip değil.
WALL STREET JOURNAL: Türkiye’nin hamlesi, Washington’ın Ortadoğu’daki iki müttefiki ve bölgenin iki demokrasisinin ilişkilerinin düzeyini düşürdü. Washington bölgede giderek tecrit edilen İsrail’i terk ediyor. İsrail’in, Mısır’ın eski Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek gibi eski müttefiklerinin kalmadığı bölgedeki yalnızlığını daha da arttırdı. Ankara’da görev yapan eski diplomat Alon Liel, Türkiye’nin kararının, İsrail ile bölgede tek ilişkisi olan Ürdün ve Mısır’ı cesaretlendireceği ve onların da benzer adımları atabileceğini söyledi.
TIMES: İsrail’in Gazze’ye uyguladığı ambargoyu delme girişiminde bulunan Mavi Marmara gemisinde meydana gelen ölümcül baskın nedeniyle yaşanan gerilimde, İsrail Büyükelçisi Gabby Levy Türkiye’den gönderildi ve İsrail Türkiye arasındaki bütün askeri anlaşmalar askıya alındı. Eski müttefiki Türkiye ile ilişkilerin bozulması İsrail’in istikrarsız komşuları arasındaki yalnızlığını arttırdı.
LIBERATION: Uluslararası alanda Filistin’in tanınmasıyla ilgili manevraların sürdüğü bir dönemde Türkiye ve İsrail arasındaki diplomatik ilişkilerde gerilim tırmandı. İki eski ittifak üyesi arasındaki uzlaşma çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasının Türkiye’nin yaptırımlarına neden oldu.



Sıfır sorun politikası bitti


GUARDIAN: Kendi ölüm ilanını okuyan birinin kuru tonuyla, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu İsrail’e diplomatik savaş ilan etti ve açıkça söylemese de ‘komşularla sıfır sorun’ politikasının da tükendiğini kabul etmiş oldu. Türkiye aynı zamanda Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da ayaklanmalar yaşandığı bir dönemde İsrail’in daha da yalnızlaştırılmasıyla, Netanyahu hükmetini pişmanlığa sürüklemenin hesabını yaptı. Son yıllarda kendine daha fazla güvenen Ankara, bölgesel bir güç olma rolünü pekiştirmeye çalıştı. Türkiye’nin öfkesinin bir kısmı da İsrail’in şahin hükümetinin bu rolü oynamasına izin vermemesinden duyduğu hayal kırıklığından ileri geliyor.

İki ülke kendi kuyusunu kazdı


NEW YORK TIMES: BM’nin Mavi Marmara raporu, İsrail ve Türkiye arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi için bir şans olabilecekken, iki ülke de kendi kuyusunu kazdı. Eğer NATO müttefiki Türkiye, İsrail ile askeri olarak karşı karşıya gelmek için fırsat kolladığı imasında bulunuyorsa bu sorumsuzluk olacaktır. Eğer Türkiye bu çatışmayı Arap dünyasındaki konumunu parlatmak için canlı tutmaya devam ediyorsa İsrail’i kuşkuları için suçlamıyoruz. Türkiye, İsrail ile milyar dolarlık ticareti ve sorumluluk sahibi uluslararası bir oyuncu olarak ünü de dahil çok fazla şeyi riske atıyor. İsrail’in ise şu an olduğundan daha fazla yalnız kalmaya ihtiyacı yok.




‘Türkiye açık kapı bıraktı’


YNET: Türkiye’nin İsrail ile ilgili açıklaması iki ülke arasındaki ilişkilere çok büyük bir etki yapmayacak, hatta Türkiye ilerde ilişkilerin geliştirilmesi için açık kapı bıraktı. Türkiye’nin İsrail ile ilişkileri bütünüyle kesmeme kararının ardında Ortadoğu’daki önemli aktör rolünü koruma arzusu var. İsrail ile ilişkisi olmaksızın Türkiye’nin bölgedeki olayları şekillendirme ve etkileme kapasitesi sınırlı olacaktır. Hele ki böyle değişen bir ortamda. Türkiye’nin bütün silahlarını ateşlememesi ve sınırlı bir tepki vermesinin askeri ve diplomatik boyutu var. Diplomatik olarak, İsrail ile ilişkiler zaten alt düzeydeydi. Askeri boyutta, Türkiye İsrail’den daha fazla kaybedecek.