Yüz binlerce genci ilgilendiriyor... Bakan açıkladı! Uzun tecil...

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, göreve başladığı 9 Temmuz’dan sonra “2023 Eğitim Vizyonu”nun icra aşamasındaki ilk röportajını Milliyet’e verdi. Selçuk, röportajında eğitim sistemindeki değişim ve dönüşümü anlattı. 2023 Eğitim Vizyonu ile mesleki ve teknik eğitimde dönüşüm için düğmeye basıldı. Bakanlık, bu kapsamda sektörle yaptığı işbirliği sayesinde meslek lisesi öğrencilerine burs, istihdam garantisi ve askerlik süreci öncesinde diğer lise öğrencilerine göre daha uzun süre tecil hakkı sağlanması için görüşmeler yapıyor. Mesleki ve teknik eğitime yönelik algıyı değiştirmek isteyen Bakanlık, farklı işbirliği modelleriyle bu dönüşümü sağlamayı hedefliyor. Teknoparkı olan bir üniversitenin içerisinde lise açmak için çalışma başlatan MEB, bu okulda akademisyenlerin de derslere girmesini sağlayacak. Öğrenciler, üniversiteye girmeden akademisyenlerden ders alacak, stajlarını da üniversitenin teknoparkında yapacak. Turizm liselerinde ise 11 pilot lisenin öğrencileri eğitimi sektörden almaları için sahaya sürülüyor. Öğrenciler, sektörün talep ettiği 20 saatlik yabancı dil dersini okulda ve otelde, gastronomiyi ise mutfakta ustalarından öğrenecek. Selçuk, mesleki eğitim altyapısındaki dönüşümün ayrıntılarını Milliyet’e anlattı:

EN ÖNEMLİ KONU: Bizim tarihe geçecek en önemli çalışmalarımızın başında mesleki ve teknik eğitim geliyor. ‘10 tane iş yapıyorsunuz, en önemlisi ne?’ derseniz, mesleki eğitim derim. Tarihsel olarak değer yaratmaya çalıştığımız en önemli konu bu. Çünkü biz eğitimi iktisadi hayattan bağımsız görmüyoruz. Eğer biz dış ticaret açığımızla, teknik liselerde açacağımız bölümlerle ilişkiyi kurmazsak, bu liseler işlevsiz kalır. Sektör de eleman bulamaz. Örnek verecek olursak, plastik sektörünün yıllık eleman ihtiyacı 25 bin fakat bu ihtiyaca şu anda cevap veremiyoruz. Yakın zamanda sektörü temsil eden meslek kuruluşuyla işbirliğinde bu konudaki proje okulumuz bünyesinde Ar-Ge laboratuvar altyapısı oluşturup sektörle birlikte bir mükemmeliyet merkezi hâline getireceğiz.

NE DEĞİŞİYOR: Mesleki ve teknik eğitimde paradigma değişiyor. Sektörün ve çocuklarımızın ihtiyaçlarını öne alan bir yaklaşımı esas alıyoruz. Mesleki eğitimde 9. ve 10. sınıflarda teorik dersler çok fazla. Çocuk “Ben zaten teoriden sıkıldım, bunaldım. Bu derslerin yine olduğunu bilseydim normal liseye giderdim” diyor. Ayrıca bu okullarda terk oranları da çok yüksek. Yüzde 30’lara varan okul terk oranı var. Çocuk neden okulu terk ediyor? İstediğini bulamıyor. O zaman bu çocuğun doğrudan doğruya iş başı eğitime yöneleceği, sanki iş hayatı başlıyormuş gibi işin içine gireceği, bundan da para kazanacağı, SGK ile ilişkilendirileceği, askere alma ve askerlik sürecinde normal liselere göre rahatlatıcı ve cezbedici imkânlar sunulması için görüşmeler yapıyoruz.

TECRÜBE TRANSFERİ: Sanayi dönüşümünün ülkemiz üzerinde oluşturacağı potansiyel etkiler değerlendirildiğinde; eğitim sistemimizin bu dönüşüme hazırlıklı hale getirilmesi, ülkemizi gelişmiş ülkeler seviyesine getirebilmek için önemli bir kalkınma fırsatı olarak düşünülmekte. İlk aşamada önümüzdeki şubat ayında Berlin Üniversitesi işbirliğinde düzenlenecek eğitimde Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlı okullarda görev yapan Bilişim Teknolojileri, Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri ve Elektrik-Elektronik Teknolojisi alan öğretmenlerinden oluşan 10 kişilik katılımcı grup belirlendi. Eğitime gönderilecek öğretmenlerin seçiminde en üst düzey kazanımları elde edebilmek amacıyla birden fazla ölçüt kullanıldı. Öğretmenlerimizin eğitim alacağı programda yapay zekâ, makine öğrenmesi, güvenlik, enerji, nesnelerin interneti, akıllı şehirler, telekomünikasyon, inovasyon ve girişimcilik gibi farklı konularda toplam 38 saat eğitim verilecek. Eğitime katılacak öğretmenlerimiz program bitiminde uzman ekip olarak nitelendirilecek ve kazanımlarından üst düzeyde yararlanacağız. Bu doğrultuda, eğiticilerin eğitimi, müfredat çalışmaları, modül çalışmaları, inovasyon gibi farklı süreçlerde görevlendireceğiz.

İSTİHDAM GARANTİSİ: İstihdam garantili meslek liselerine yönelik sektörle protokoller imzaladık. Ayakkabıcılık ve saraciye teknolojisi, bilişim teknolojisi, eğlence hizmetleri, elektrik elektronik teknolojisi, endüstriyel otomasyon, geleneksel Türk sanatları, gıda teknolojisi, giyim üretim teknolojisi, hayvan sağlığı ve yetiştiriciliği, inşaat teknolojisi, konaklama ve seyahat hizmetleri, makine teknolojisi, metal teknolojisi, mikro mekanik (açıldığında), mobilya ve iç mekân tasarımı, motorlu araçlar teknolojisi, plastik teknolojisi, tarım, tekstil teknolojisi, tesisat teknolojisi ve iklimlendirme, yenilenebilir enerji teknolojileri, yiyecek içecek hizmetleri gibi alanlar olmak üzere toplam 22 alanda, sektörle işbirliği protokolleri imzaladık.

MİKRO MEKANİK EĞİTİMİ: Yüksek teknoloji ürünü tıbbi cihazlar, elektronik savunma sistemleri gibi birçok cihaz ve sistem üretiminde mikro mekanik çok önemli. Sektörün nitelikli insan gücünü yetiştirmek üzere, mikro mekanik müfredatı oluşturulacak. Pilot olarak eğitim faaliyetleri Bursa Tophane Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde gerçekleştirilecek. İş garantili. Mezun olur olmaz çocuklar işe başlayacak. Çocuklarımız öğrenci iken maaş alacak.

Hazırlık dersini üniversite hocası verecek

Teknoparkı olan bir üniversitenin kampüsüne lise açmak için çalışmalara başladıklarını söyleyen Ziya Selçuk, Hazırlık sınıfı olacak. Hazırlık dersini lise talebesine o üniversitenin hocaları verecek. Derse akademisyenler girecek. Bu çocukların hepsi burs alacaklar ve üniversitenin teknoparkında 9’cu sınıfta staja başlayacaklar. Şimdi çocuk daha 9’ncu sınıfta teknopark görüyor, doğrudan staja gidiyor, doğrudan akademisyeni görüyor. Bir üniversitemizle çalışmalarımıza başladık. Önümüzdeki öğretim yılında hayata geçirmeyi planlıyoruz” bilgisini de verdi.

Kâğıt üzerinde öğrenmeye son

Türkiye’de 76 turizm lisesi bulunduğunu söyleyen Milli Eğitim Bakanı Selçuk, şunları söyledi:

“Bu çocuklar oturuyorlar kâğıt üzerinden turizm öğreniyorlar. Otelciler; ‘Bu çocuklar bize 3-4 hafta geldiklerinde yük olarak görüyoruz’ diyorlardı. Eskiden liselerimizde 10 saat zorunlu dersimiz vardı, “Geriye kalan 3-4 saati de turizm sektörü koysun” deniliyordu. Sektör de “Bununla adam yetişmez” diyordu. Sektöre şimdi neye ihtiyacın var diye soruyoruz. Sektörde ‘20 saat İngilizce olmazsa olmaz’ diyor. Tamam başka neye ihtiyacın var? ‘3 saat gastronomi’ diyor. Başka bir şey istiyor musun? ‘Hayır’ deyince biz de onlara ‘Tamam geriye kalan dersleri de ben koyuyorum’ diyorum. Sistem tümüyle değişti. Şimdi ne yapıyoruz? Kültür ve Turizm Bakanlığı ile imzaladığımız protokol kapsamında pilot olarak seçilen 11 okulda yabancı dil (İngilizce, Rusça, Almanca, Arapça, Çince, Fransızca vb) ağırlıklı öğretim programı uygulanacak. Öğrenciler işletmelerde beceri eğitimi ve staj uygulamalarını otellerin gerçek hizmet ve üretim ortamlarında yapacak. Pilot okullarda başarılı öğrencilere burs verilecek ve başarılı öğrencilere istihdam imkânı sağlanacak.

Öğretmeni de orada olacak

Şimdi doğrudan doğruya 9’ncu sınıfta nisan ayında başlayan bir okul süreci var. Nisan ayında çocuk sisteme giriyor, ekim ayının sonuna kadar otelde kalıyor. Asgari 2 dil öğreniyor çünkü ister istemez pratik olarak dilini geliştiriyor otelin içerisinde. Doğrudan gastronomiye gidiyor ve dersi ustabaşılar, şefler veriyor. Gastronominin yanı sıra servis ve kat hizmetleri alanlarında yoğunlaştırılmış eğitim modeli de yine sektörde gerçekleşecek. Bizim öğretmenlerimiz de verecek dersleri ama asıl dersleri doğrudan konunun uzmanları veriyor. Oteldeki öğrencilerimizin tüm standartlarını yükseltiyoruz. Otele 2-3 hafta staja gidiyorlardı. Bir şey öğrenemiyordu çocuklar. 30-40 kişi bir odada yatırıyorlardı. Biz buna standart getirdik. ‘Bu çocuk 3 kişi kalabilir. Bunun öğretmeni tek kişilik odada kalır. Bu çocuğun beslenme standardı şundan aşağıda olamaz. Bu çocuk 9’unda maaş alacak’ gibi. Şimdi öğretmeni de orada olacak, müdürü de orada olacak.”

Değirmen makinaları dalı

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 4 okulda değirmen makinaları dalı açacaklarını söyleyerek, “Türkiye’de hiç yok. 2 milyar TL’nin üzerinde ihracatı var ancak bir tane personel yetişmiyor. Oysa Türkiye değirmen makinası üretiminde sektörde dünya lideri. Bu alandaki konfederasyon temsilcileriyle görüşmeler yaptık, “Biz eleman bulmakta çok zorlanıyoruz” diyorlar. İş garantisi veriyoruz. O alanda yükseköğretim görmek isterse başarılı çocuklara üniversite bursu da vereceğiz. Değirmen ve Sektör Makineleri Üreticileri Derneği (DESMÜD) ile imzaladığımız Mesleki ve Teknik Eğitim İşbirliği Protokolü kapsamında, Çorum, Gaziantep ve Konya illerinde Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde makina teknolojisi alanı altında değirmen makinaları dalı açılacak” dedi.