Türkiye’de 230 bin ‘vatansız’ bebek doğdu

Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Müdürü Doç. Dr. Murat Erdoğan’ın hazırladığı “Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum” raporunda çok çarpıcı veriler yer aldı. Rapora göre Türkiye, 29 Aralık 2016 itibarıyla 3.2 milyonu Suriyeli olmak üzere barındırdığı 3.5 milyon mülteci ile dünyada en çok mültecinin yaşadığı ülke haline geldi. Rapora göre Türkiye’de 230 bin Suriyeli bebek doğdu. Okul çağındaki Suriyeli çocuk sayısı 968 bin olmasına rağmen, bu çocukların 500 bininin okula devam etmediği ortaya çıktı.

Erdoğan’ın, “Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum” raporuna Milliyet ulaştı. Çok çarpıcı verilerin yer aldığı raporda, öne çıkan başlıklar özetle şöyle:

Bin civarı örgüt

Suriye’de 2011’den bu yana devam eden savaşta, 250 binden fazla insan öldü. 5.5 milyondan fazla Suriyeli ülkesinden kaçtı. Suriye’de bin civarında silahlı örgüt ortaya çıktı.

Suriyeli mültecilerin yüzde 54’ü Türkiye’de, yüzde 18’i Lübnan’da, yüzde 11’i Avrupa Birliği ülkelerinde, yüzde 11’i Ürdün’de, yüzde 4’ü Irak’ta ve yüzde 2’si Mısır’da yaşıyor.

Türkiye’de 29 Aralık 2016 itibarıyla 2 milyon 823 bin 987’si geçici koruma statüsünde, 300 bini de ön kayıtlı olmak üzere 3.2 milyon Suriyeli sığınmacı yaşıyor. Güncel nüfusunun yüzde 4’ü mülteci olan Türkiye, dünyada en fazla mülteci barındıran ülke haline geldi. 508 milyon nüfuslu AB’de ise toplam 1.5 milyon mülteci var.

Aralık 2016 itibarıyla Suriyelilerin 258 bin 333’ü 10 ildeki 24 mülteci kampında, 2 milyon 825 bini ise kamp dışında hayatlarını sürdürüyor.

Geçici koruma kapsamında bulunan Suriyelilerin 429 bin 972’si İstanbul’da, 405 bin 150’si Şanlıurfa’da, 379 bin 93’ü Hatay’da, 318 bin 243’ü Gaziantep’te kalıyor. İlk 10’daki diğer iller ise Adana, Mersin, Kilis, Bursa, İzmir ve Mardin.

Türkiye’deki Suriyelilerin yüzde 14.3’ünü yeni doğan bebekler, yüzde 31’ini okul çağındaki çocuklar oluşturuyor. Resmi rakamlara göre 178 bin, gayrıresmi rakamlara göre ise 230 bin Suriyeli “vatansız” bebek Türkiye’de doğdu.

Okuryazar değil

Mart 2016 rakamlarına göre Türkiye’deki Suriyelilerin yüzde 33.3’ü okuryazar değil. Yüzde 13’ü ise hiç okula gitmeden kendi çabasıyla okuma yazma öğrenmiş. Suriyeliler arasında üniversite mezunu ya da öğrencisi olan kişilerin oranı yüzde 5.6. Diğer mülteci kabul eden ülkelerle kıyaslandığında okuma yazması olmayan nüfusun çoğunluğu Türkiye’de yaşıyor.

2011’den bugüne dek, Suriye ve Iraklı sığınmacıların tedavileri kapsamında 760 bin ameliyat yapıldı. 940 bin yatan hastaya bakıldı.

1 milyon iş ihtiyacı

Türkiye’de gençlerde işsizlik oranı 2016 TÜİK rakamlarına göre yüzde 19.9. Kayıtlı işsiz sayısı ise geçen yıla göre 420 bin artış ile 3 milyon 523 bin. Kayıt dışı iş gücü oranı ise yüzde 46.4. Tablo buyken, Suriyeliler için yaratılması gereken ilave iş sayısı 1 milyon.

En az 500 bin Suriyeli, ‘ucuz işçi’ olarak çalıştırılıyor. 3 milyon Suriyeliden sadece 3 bini, ‘resmen’ çalışıyor.

Vatandaşlığa karşılar

Rapora göre, “Suriyeliler ülkelerindeki savaş devam ediyor olsa bile ülkelerine gönderilmeli midir” sorusuna Türkiye vatandaşlarının yüzde 30.6’sı, “gönderilmelidir” yanıtını verdi. “

“Suriyeli mültecilerin suça, şiddete, hırsızlığa, kaçakçılığa ve fuhuşa karışarak huzuru bozdukları ve halkın genel ahlakının bozulmasına neden olduklarını düşünenlerin oranı yüzde 62,3.

Türkiye’de vatandaşların sadece yüzde 7.7’si, “Suriyelilere vatandaşlık verilebilir” dedi.

458 bin Suriyeli çocuk okumuyor

Türkiye’de okul çağındaki Suriyeli çocuk sayısı 968 bin. Bunların 510 bini Türkiye’de okula devam ediyor. Yüzde 19’u yani 172 bini devlet okullarına giden Suriyeli çocukların, 338 bini ise Arapça dilinde, Suriye müfredatının öğretildiği geçici eğitim merkezlerinde (GEM) okuyor. Bu GEM’lerin bazılarının daha önce tehlikeli bazı ideolojik propagandaların aracı olarak olarak kullanıldığı gündeme gelmişti. Hükümet, bu geçici eğitim merkezlerinin kapatılarak, bu çocukların devlet okullarına geçişini sağlamak istiyor ancak mevcut durumda böyle bir geçiş için en az 45 bin öğretmen, 35 bin dersliğe ihtiyaç var.

Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencilerinin sayısı 9 bin 478. En çok Suriyeli öğrencisi olan üniversite 673 kişi ile İstanbul Üniversitesi. İstanbul Üniversitesi’ni, Karabük, Mersin, Kahramanmaraş Sütçü İmam ve İnönü Üniversiteleri takip ediyor.

25 milyar dolar harcandı

Türkiye, Suriyeli mülteciler için Nisan 2011-Aralık 2016 tarihleri arasında 25 milyar dolarlık harcama yaptı. Bunun yalnızca 550 milyon dolarını dış kaynaklar oluşturdu. Milli gelirinin 0.37’sini mülteciler için harcayan Türkiye, bu alanda dünyada 1. sırada yer alıyor.