ERGENLERDE BEDEN iMAJI

Özellikle ergenlik dönemine denk gelen fiziksel imajla ilgili özgüven, her çocukta farklı şekilde gelişiyor. Bu süreç, çocuğun ileride sağlıklı bir birey olup olmamasında büyük rol oynuyor

Okulların açılmasıyla kliniğimize başvuran 14-15 yaş grubu çocukların sayısında artış oldu. Aslında çocuk değil genç demek sanırım daha doğru. Bu yaş grubuna dengeli beslenmeyi öğretmek en önemli hedefimiz. Okul yemek listesiyle evde pişen yemekleri dengelemek işin püf noktası. Tabii bir de kahvaltıyla ara öğünler var. Okul ve sınav stresi yetmezmiş gibi bu yaşlarda beden imajı da ağır yük olabiliyor gençlerimiz için. İşte bu konuda psikolog Sevilay Sitrava’dan öğrendiklerim çok önemli.
“Şişmanladım”, “Çok zayıfım”, “Daha uzun boylu olursam mutlu bir insan olacağım”, “Burnum biraz daha küçük olsa”, “Uzun bacaklarım olsa” gibi ifadeler tanıdık gelmiş olabilir. Bu düşüncelerden dolayı belki de kendinizi mutsuz ve keyifsiz hissediyorsunuz. Eğer öyleyse, yalnız değilsiniz. Bir ergen olarak, bedeninizde bunun gibi bir sürü değişiklik yaşayacaksınız. Bedeniniz değiştikçe, kendinizle ilgili imajınız da değişecek. Birçok insan bu değişikliğe kolayca adapte olamıyor, bu da özgüveni etkiliyor.

Özgüven neden önemli?
Özgüven, kişilerin kendilerine verdikleri değerle, duydukları gururla ve kendi hislerine verdikleri önemle ilgili. Özgüven önemli çünkü kişinin kendini iyi hissetmesini sağlıyor. Özgüveni yüksek biri daha kolay arkadaşlıklar kuruyor, kendi davranışlarını kontrol edebiliyor ve hayattan daha fazla zevk alıyor. Beden imajı da, kişinin kendi fiziksel görünüşüyle nasıl hissettiğini gösteriyor. Birçok insan için, özellikle de ergenliğin ilk yıllarında, beden imajı, özgüvenle epeyce alakalı. Bunun sebebi, çocuklar ergenliğe doğru gittikçe, diğer insanların onu nasıl gördüğüne daha fazla önem vermeye başlaması.

Özgüveni etkileyen faktörler

ERGENLiK:
Bazı çocuklar, ergenliğe ilk girdikleri dönemlerde kendi özgüvenleriyle mücadele eder çünkü bedenleri birçok farklı değişimden geçer. Bu değişimler, kabul edilme duygularıyla da bir araya geldiğinde, kendilerini diğer insanlarla kıyaslamadan edemezler. Kendilerini; televizyonlarda, dergilerde, filmlerde gördükleri aktör ya da aktrislerle veya tanınmış insanlarla kıyaslarlar.
Bazıları ergenliğe erken başlar, bazıları daha geç. Bazıları geçici de olsa daha çok kilo alır, bazılarının kilosu hep aynıdır, bazılarının da ne kadar çok yerlerse yesinler kiloları hiç artmaz. Kimi kızlar, bedenlerindeki değişiklikten rahatsız olabilir ya da utanabilir. Diğerlerinden daha hızlı büyüdüklerini düşünebilir, farklı olmalarından hoşlanmayabilirler. Kızlar, kendilerinin zayıf olması gerektiği konusunda baskı hissedebilir, erkekler de daha kilolu ve kaslı görünmeyi ister.

DIŞ ETKENLER:
Aile yaşamı, ergenlerdeki özgüveni etkileyen en önemli faktörlerden. Bazı ebeveynler çocuklarını çok fazla eleştirebiliyor, bedenleriyle ilgili karar veriyor ya da çocuğu küçük düşürücü ifadeler kullanabiliyor. Yıkıcı eleştiri yapmak yerine, her zaman yardımcı olmak ve sorumluluğu bedenin sahibine vererek fikirlerini paylaşmak daha etkili olur. Özellikle de, kendi bireyselliğini yaşamak istedikleri ve kendilerine ait bedensel, fiziksel, duygusal alanlarını somut bir şekilde hissettikleri ergenlik döneminde buna ihtiyaçları daha fazla olabilir. Bir diğer faktör de sınıf arkadaşları ya da akranlar. Moral bozucu yorumlar ve zedeleyici tavırlar, ergenlik döneminde kişileri en çok etkileyen, beden imajının zedelenmesine yol açan faktörlerden.

Kendinizi suçlamayın
Eğer olumlu beden imajınız varsa, muhtemelen kendinizi olduğunuz gibi seviyor ve kabul ediyorsunuz. Bu sağlıklı tutum, diğer durumları da keşfetmenizi sağlayacaktır; yeni kurulan güzel arkadaşlıklar, ebeveynlerinizden daha bağımsız olma hali, kendinizi fiziksel ve zihinsel olarak zorlamanız gibi. İyimser tutum, her zaman özgüvenin artmasını sağlar. Bir hata yaptığınızda, “Ne kadar dikkatsizim” yerine, “Ben de insanım, benim de hata yapmaya hakkım var” demek, kendinizi suçlamaktan korur. Sizi, özgüveninizi zedelemez. Sizi neyin mutlu edeceğini ve amaçlarınıza nasıl kavuşacağınızı bilmek, hayatta daha kontrollü, güçlü olmanıza olanak sağlar. Olumlu tutum ve sağlıklı yaşam tarzı, özgüveninizi daha da artırmak için önemli etkenler.