Dr. Ümit Aktaş

Dr. Ümit Aktaş

umit.aktas@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Otizm neden patladı? Otistik semptomları hafifletmek, hatta seyrini değiştirmek mümkün mü? Bugün, çocuklarımızı tehdit eden ve ebeveynleri son derece zorlu bir mücadeleyle baş başa bırakan otizmi ve çözümleri tartışacağız.

Otizm, anne ve baba için gerçekten çok zorlu bir mücadeledir. Bu nöro-gelişimsel bozukluk çocuğun kendini sosyal etkileşime ve iletişime kapatmasına neden olur. Çok değil, bundan 20-30 yıl önce son derece nadir görülen bu bozukluk nasıl oldu da en sık rastlanan hastalıklardan biri haline geldi? Tablonun ne kadar ürkütücü olduğunu kavramak için istatistiklere göz atmak yeterli. 1980’li yıllarda 100 bin çocuktan 1’ine, 1990’larda ise her 1000 çocuktan 6’sına otizm teşhisi konuyordu. 2000’li yıllarla birlikte bu sayı 1000 çocukta 42’ye ulaştı. Bugün ise her 88 çocuktan 1’i otistik!

Haberin Devamı

Otizmi anlamak

Bilim insanları yukarıdaki istatistiklerden yola çıkarak bundan 20-30 yıl sonra her iki çocuktan birinin otistik olacağını öngörüyor.

Otizm genetik falan değildir!

Çok yakın tarihe kadar otizmin genetik bir sorun olduğuna inanılırdı. Tıp dünyasında hâlâ genetiği suçlayanlar mevcut. Böylesi dik bir ivmeyle artan bir sorun genetikle açıklanamaz. Bu bilimsel olarak mümkün değil! Peki, tıp dünyasında ilk olarak 1940’lı yıllarda tanımlanan bu hastalık neden patladı? Sorumlu içinde yaşadığımız toksik dünya! Soluduğumuz hava, içtiğimiz su zehirlerle, toksik maddelerle dolu.

Salgının sorumlusu: Toksik tehdit

Otizmin sahne arkasındaki başrol oyuncunun toksik bombardıman olduğuna dair pek çok araştırma var. Bunların en sonuncusu ise Amerika’dan, Ulusal Sağlık Enstitüsü’nden geldi. 2017 yılında yapılan araştırma1 için otizm teşhisi konmuş çocukların süt dişlerinde, yüksek oranda kurşuna rastlandı. Süt dişleri lazerle taranarak büyüme halkaları incelendiğinde ise çocukların, bu ağır metale doğmadan önce, yani ana karnındayken maruz kaldıkları görüldü!

Sezaryen doğum otizmi artırıyor

Sezaryenle doğan çocuklarda, otizm kat kat fazla görülüyor. Bebek, ilk probiyotiklerini normal doğum esnasında doğum kanalından geçerken annesinden alır. Anne sütü ise probiyotiklerin beslenmesini ve çoğalmasını sağlar. Bu koruyucu kalkan olmadan dünyaya gelen sezaryen bebeklerinde -hele bir de anne sütünden mahrum kalmışlarsa- otizm riskinin arttığını gösteren çalışmalar2 var.

Haberin Devamı

Ağır metal detoksu şart

Otizm teşhisi konmuş tüm çocuklara ilk yapılması gereken şey ağır metal testidir. Eğer ağır metal birikimi normalin üstündeyse ağır metalleri temizlemek için şelasyon tedavisi verilmelidir. Konunun uzmanı bir hekime başvurmalısınız.

Otizmi anlamak

Anne adaylarına öneriler

Bebeğinizi otizm salgınından korumak için hamileliğiniz sırasında, hatta hamile kalmadan önce yapabileceğiniz çok şey var…

1. Toksinlere maruz kalmamak için önlemler alın
2. D vitamini eksikliğiniz olmadığından emin olun
3. Sağlıklı yağlar ve kolesterol zengini beslenin
4. Normal doğum yapın, bebeğinizi emzirin
5. Diyetinize Omega-3 ekleyin
6. GDO’lu besinler tüketmeyin

Otizmde beslenme

Otizmli çocuğunuzu nasıl beslemelisiniz?

Otizmi anlamak

- Gluten yasak: Gluten içermeyen diyetlerle otistik çocukların davranışlarında önemli bir iyileşme sağlandığı gösterilmiştir.3 Bu yüzden de otizm teşhisi konmuş bir çocuğun diyetinden ilk çıkarılması gereken şeyler buğday ürünleri ve tahıllardır.

Haberin Devamı

- Süt ve süt ürünleri yasak: Otizmle savaşta, süt ve süt ürünleri beslenme modelinden tamamen çıkartılmalı. Bu çocukların hemen tamamı, süt ve süt ürünlerinde bulunan beta-casomorphin-7 adlı proteini sindiremezler.

- Dost bakterilerden zengin bir diyet: Hedef fermente gıdalardan zengin bir diyet ve probiyotik takviyeleri ile sağlıklı bir mikrobiyom yaratmak olmalı. Ancak yoğurt ve kefir gibi probiyotik zengini gıdalar otistik çocukların diyetlerinde yer alamaz, bu yüzden bağırsak florası mutlaka ev sirkesi ve ev turşusu gibi fermente besinlerle desteklenmeli.

- İşlenmiş yiyecekler, şeker yasak: Probiyotikleri canlı tutmak, beslemek de önemlidir. Kimyasallar, katkı maddeleri ile dolu yiyecekler probiyotikleri katleder. Bu yüzden işlenmiş, paketlenmiş tüm yiyecekler ve şekerler yasak!

10 Nisan’da İzmir’de Yaşar Üniversitesi’nin konuğu olacağız ve otizmde beslenmeyi anlatacağız. İlgilenen herkesi bekliyoruz.

Otizmi anlamak


1 “Fetal and postnatal metal dysregulation in autism” Arora M, Reichenberg A, Willfors C, Austin C, Gennings C, Berggren S, Lichtenstein P, Anckarsater H, Tammimies K, Bolte S. 2017. Nat Commun; doi: 10.1038/NCOMMS15493 [Online 1 June 2017].

2 Birth by caesarean section and development of autism spectrum disorder and attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review and meta-analysis” Curran EA, O’Neill SM, Cryan JF, J Child Psychol Psychiatry. 2015 Mayıs, 56(5):500-8. doi: 10.1111.

3 Effectiveness of the gluten-free, casein-free diet for children diagnosed with autism spectrum disorder: Based on parental report” Pennesi Christine M.; Klein Laura Cousino. Nutritional Neuroscience, 2012 DOI: 10.1179