Yön Demirel, dönemin başbakanı olarak kendisine komutanlardan, "Yönetime müdahale ederiz" yolunda bir bilgi aktarılmadığını, ancak dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın "iş ciddi" dediğini belirtmişti. Demirel, "Baktım askerler arabayı devirecekler, kanunu Senato'dan geçirmedik, 1973 seçimlerinden sonra CHP'yle birlikte yasakları kaldırdık" bilgisini aktarmıştı.Demirel, dünkü görüşmemizde de daha önceki açıklamalarında bir yönün eksik kaldığını belirterek, tamamlayıcı bilgiler verdi. ABD belgelerinde ortaya çıkan, "1969'da Celal Bayar ve eski DP'lilerin yasağı kaldırılsaydı darbe olacaktı" iddiasıyla ilgili olarak görüştüğüm 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, konuyu aydınlatan yeni bilgiler aktardı. "Celal Bayar ve eski DP'lilerin yasağını kaldırmak için Meclis'ten geçirdiğimiz kanun Senato'ya geldiğinde, Cumhurbaşkanı Sunay, 'İşin sonu kötü, durum ciddi' deyince, durdurmuştuk. 20.5.1969 tarihinde, Senato'da kanun görüşülemedi, tıkandı, bir devre sonraya kalmış oldu. Sonra seçime gittik. Biz yine kazandık, geldik. Ve ben yeni hükümeti kurmadan, o kanunu Senato'dan da geçirdim. Kanun, yasakları düzenleyen Anayasa'nın 11. maddesini kaldırıyor, 68. maddesini de değiştiriyordu. Yani bir anayasa değişikliğiydi. 6.11.1959 tarih ve 1188 sayıyla anayasa değişikliği kanunlaşmış oldu. Dolayısıyla Celal Bey ve eski DP'lilerin yasağını ben kaldırdım." 'Yasağı 69'da kaldırdım' Demirel, 1969'da yasakları kaldırdığı halde Anayasa Mahkemesi'nin anayasa değişikliklerini iptal ettiği bilgisini vererek, şöyle devam etti:"Ben yasağı kaldırdım ama o zaman İşçi Partisi, Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu ve anayasa değişikliklerinin iptalini istedi. Anayasa Mahkemesi de 16.6.1970 tarihinde anayasa değişikliklerini iptal etti. Mahkeme'nin 1971/31 sayılı bu kararı, 7.6.1971 tarih ve 13858 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının Resmi Gazete'de yayımlandığı 7.6.1971 tarihinde ise siyasi şartlar çoktan değişmiş. Çünkü 12 Mart olmuş. Asker müdahale etmiş. İşte bu nedenle de yasakların tekrar kaldırılması, ancak 1973 seçimlerinden sonra mümkün olabildi. Bu nedenlerle, benim yasakların kaldırılmasını istemediğim, 1969'da askeri gerekçe göstererek kaldırmadığım, sonra Ecevit'in kaldırdığı yaklaşımı doğruyu yansıtmıyor. Ben Bayar'ın ve eski DP'lilerin yasaklarını 1969'da kaldırdım, Anayasa Mahkemesi iptal etti. Olayın bütün merhalelerine bakıldığında gerçek zaten anlaşılıyor." 'İptal edildi' Demirel'in aktardığı bilgiler bir döneme ışık tutuyor. 1969'da Bayar ve arkadaşlarının siyasi yasaklarının nasıl zorlukla kaldırıldığı, Cumhurbaşkanı Sunay, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Anayasa Mahkemesi'nin tutumunu da ortaya koyuyor.Demirel'in anımsattığı Anayasa Mahkemesi kararının, bugünkü gündemle de ilişkili bir yönü var. Anayasa Mahkemesi'nin 1971/31 sayılı söz konusu kararı, anayasa değişikliklerinin iptal edildiğini göstermesi bakımından da hukuki açıdan önem taşıyor. fbila@milliyet.com.tr Bir başka yön
