Laiklik ilkesinin gereklerinden biri, kamu hizmetinin inanç farkı gözetilmeden sunulması, dini referanslara göre değil, bilimsel referanslara göre yürütülmesi ve herhangi bir ideoloji ve inancı dayatmamasıdır.
Türkiye’de, önemli bir kesimin duyduğu kaygının özü de budur.
Eğitim ve sağlık özel sektörce de verilebilen hizmetler olsa da bu durum hizmetin kamusal niteliğini ortadan kaldırmaz. Nitekim bu alanlarda hizmet veren özel sektör kuruluşlarının da uyması gereken kurallar ve ödevler yine kamu tarafından belirlenir.
Laiklik ilkesinin “hizmet alan-hizmet veren” ayırımına göre yaşama geçirilmesi tartışması bir yana, son dönemde kamu hizmetlerinde basına yansıyan bazı haberler düşündürücüydü.
Eğitimdeki işaretler
Türkiye, kamu hizmetinde ve üniversitelerde türbanı tartışırken, bazı kamu görevlilerinin dini referansla hareket ettiklerine ilişkin örnekler kamuoyuna yansıdı.
Gaziantep’teki bir lisede din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni, öğrencilere 35 dakikalık bir video izletti. “Rabbim geri döndür” adını taşıyan Arapça seslendirmeli ve Türkçe altyazılı videoda, namaz kılmayan bir gencin başına gelenler anlatılıyordu. Azrail’in bu gencin canını nasıl aldığı şiddet görüntüleriyle yansıtılıyordu.
Lise müdürü, videoyu izlediğini ve her saniyesinin korku dolu olduğunu söyledi.
Velilerin şikâyeti üzerine ortaya çıkan video olayından sonra din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni hakkında disiplin soruşturması başlatıldı.
Devlet lisesinde bunlar olabiliyor. Bir öğretmen, böyle bir video izletmeyi “görev” sayabiliyor ve cesaretle yerine getirebiliyor.
Yine Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir kolejde ilkokul çocukları türbanla öğrenim görüyor. Haber basına yansıyor. İlkokul çağındaki kız çocuklarının okulun içinde, dersliklerde değil okuldan çıkınca, bahçede türban taktıkları savunması yapılıyor. Daha sonra dersliklerde de türbanlı öğrencilerin oturduğunu gösteren fotoğraflar çıkıyor. Okul sorumluları hakkında soruşturma başlatılıyor. Olayın münferit olduğu savunması yapılıyor.
Sağlıktaki işaretler
Eğitimde yaşanan bu olaylara sağlık alanında da rastlamak mümkün.
İstanbul’da Sağlık Bakanlığı’na bağlı 4 ayrı eğitim ve araştırma hastanesinde türbanlı doktorlar çalışıyor. Olay basına yansıyınca türbanlı doktorlar tepki gösteriyor. Gazetecileri uzaklaştırıyorlar. Olay hakkında soruşturma açılıyor.
Ankara Keçiören’de özel bir hastaneye kaldırılan bayan hastaya doktor bakmıyor. Gerekçe olarak, “Alkollüsün, prensiplerime aykırı, alkollü hastaya bakamam” diyor. Hasta başka bir hastaneye kaldırılıyor.
Sorunun özü
Bu haberler, sorunun özünü yansıtması bakımından önemlidir.
Müfredat dışı din kültürü ve ahlak bilgisi vermek, hastaya alkollüsün diye bakmamak, ilkokul çocuklarını türbanla okula almak...
Yasalara aykırı olduğu bilindiği halde bu uygulamalar yapılabildiğine göre, toplumun önemli bir kısmının neden kaygı duyduğunu anlamak zor değildir.
Bu nedenle, hükümet ve AKP yetkililerinin, “Laiklikle sorunumuz yok” demeleri yetmiyor. Bu uygulamaların da önüne geçmeleri gerekiyor.
