Hamas ziyaretinin perde arkası bazı soruların yanıtlarını da taşıyor. Hamas lideri Halid Meşal'in Ankara ziyareti büyük yankı uyandırdı. Ankara'ya en sert tepki İsrail'den geldi. İsrail, Ankara'nın Hamas'ı ağırlamasına PKK benzetmesiyle tepki gösterdi: Türkiye için, İsrail'in Abdullah Öcalan ve PKK'yı ağırlaması neyse, bizim için de bu ziyaret o anlama gelir, mesajı verdi. Ankara'nın bu benzetmeye tepkisi sert oldu. Başbakanlık kaynakları, Meşal ziyaretinin, "diplomatik özen" içinde programlandığını belirtiyorlar. ABD'ye ve İsrail'e bilgi verildiğini, ziyaretin resmi olmadığının vurgulandığını aktarıyorlar. Bu arada Başbakan Erdoğan'ın da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la biri geçen hafta, ikincisi ise ziyaretten bir gün önce olmak üzere iki kez telefonla görüştüğünü anımsatıyorlar. Erdoğan-Abbas görüşmesinde ziyaretin ele alındığını ve Filistin Devlet Başkanı'nın da, Ankara'nın olumlu katkısı olacağı düşüncesini yansıttığını belirtiyorlar. Erdoğan-Abbas teması Ankara kulislerine göre, Rusya'dan önce Türkiye ile temas etmek isteyen Hamas'ın ısrarlı talebinin olumlu karşılanmasında, Ankara'ya gösterilen güvenin etkisi büyük. Türkiye'nin ziyareti kabul etmemesi halinde Hamas'ın ikinci seçenek olarak İran'ı ziyaret etmeyi düşündüğü; bu olasılığın da Ankara'yı inisiyatif üstlenmek açısından olumlu karar vermeye yönelten faktörlerden biri olduğu kaydediliyor. İran seçeneği Hamas ziyaretinin tek başına Erdoğan, Dışişleri Bakanı Gül veya ziyaretin mimarı olarak ima edilen Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu'nun kararıyla gerçekleşmediği de vurgulanıyor. Türkiye'nin devlet geleneği güçlü bir ülke olduğuna işaret eden uzmanlar, değerlendirmenin Başbakan, Dışişleri, güvenlik ve istihbarat birimleriyle birlikte yapıldığına işaret ediyorlar. Bir kişinin kararı değil Ankara'yı ziyaret eden neden Meşal oldu? AKP'nın daveti özellikle mi Meşal'e yapıldı? Bu sorulara Başbakanlık uzmanlarının verdiği yanıt özetle şöyle:"Meşal'i Ankara belirlemiş değil. Seçimlere katılmış veya başbakan olması olası bir isim değil de Meşal'in gelmesinin iki nedeni var. Birincisi, Hamas'ı Meşal'in yönettiği gerçeği. Başkası çağrılmış olsaydı bile son sözü yine Meşal söyleyecekti. İkincisi, ismi belirleyen Ankara değil Hamas." Neden Meşal? Ankara'nın, ziyareti Hamas'ı yumuşatmak amacıyla kabul ettiği ve bu yönde mesafe alındığı da vurgu yapılan bir yön. Başbakanlık uzmanları, İsrail'in Filistin'e ambargoyu sıklaştırması, buna karşılık Hamas'ın da yeni bir intifada hareketi başlatması ve böylece genişleyen bir krizin tetiklenmesinin önüne geçmek amacıyla bu teması yararlı gördüğünü vurguluyorlar. ABD ve İsrail'in Müslüman toplumları doğru okuyamadıklarına, bu nedenle muhtemel krizleri zamanında göremediklerine işaret ediyorlar. Meşal'in, Gül'le görüşürken ve sonrasında yaptığı açıklamalarda, Türkiye'nin tavsiyelerini dikkate alacaklarını ifade etmesinin altını çiziyorlar. Meşal'in Gül'le görüşmesinde, Hamas için Türkiye'nin diğer devletlerden farklı bir yeri olduğu, Türkiye'den gelmesi halinde tavsiyelere uyacaklarını ifade ettiği de belirtiliyor. Amaç yumuşatmak Ankara'daki temaslarda Meşal'e, silah bırakması, İsrail'i tanıması, yol haritasını kabul etmesi yönünde yapılan tavsiyelere şu da ekleniyor:"Reel politikanın gerekleri yapılmalı. Gazze'den Batı Şeria'ya geçerken bile İsrail'den izin alınıyor. Koşullar buyken İsrail'i tanımıyoruz demek anlamsız. Barış istediğinizi söylüyorsunuz, barışı kimle yapacaksınız? Bundan sonraki sorumluluklarınızın başında Filistin halkının günlük sorunlarını çözmek geliyor. Ekonomi geliyor, demokrasi geliyor. Bunları unutmayın." Hamas'a mesaj Ankara'nın İsrail ve ABD'nin tepkisine verdiği yanıt ise şöyle:Tepki gösterenler çelişki içinde. Hamas'ın seçimlere girmesine izin veren İsrail. Seçimleri teşvik eden ABD. Hem seçimlere girmesini kabul edip hem de seçim sonrasında bu tepkiyi vermek çelişkidir. İsrail ve ABD'ye mesaj Ankara, İsrail'in Hamas ziyaretine PKK benzetmesiyle karşılık vermesine de sert yanıt veriyor. İsrail yetkililerine ve Ankara'daki Batılı büyükelçiliklere dün verilen mesajın özü ise şöyle:"Hamas'ın ziyaretiyle PKK benzetmesi yapanlar bunu ya cehaletten ya da art niyetten yapıyorlar. Türkiye Güneydoğu'da işgalci mi ki bu benzetme yapılıyor? Uluslararası hukuka göre İsrail'in işgal altında tuttuğu topraklar var. Ama Türkiye, kendi ülkesinde, kendi toprağında işgalci olarak görülebilir mi?" fbila@milliyet.com.tr PKK benzetmesi
