Yön Kerkükte bombalar patlıyor, kamyonlar patlatılıyor. Son iki patlamada 200'ün üzerinde insan yaşamını yitirdi. 7 Temmuz'da Türkmen bölgesindeki patlamada 154 Türkmen can verdi, 250'si yaralandı. Kerkük'te dün meydana gelen patlamada da 80'ı aşkın kişi öldü.Kerkük'te neler oluyor? Kerkük'te art arda meydana gelen olaylar, seçime kilitlenmiş Türk kamuoyunda yeterince yer ve ilgi bulamıyor. 7 Temmuz'daki patlamanın hedefi Türkmenlerdi. Irak'taki en savunmasız kesimi Türkmenler oluşturuyor. Irak Türkmen Cephesi lideri Saadettin Ergeç, ısrarla Türkmenlerin korunmasını talep ediyor. Irak veya koalisyon güçlerinin koruma sağlamasını, Türkmenlerin de güvenlik güçlerinde görev almasını istiyor ama aldırış eden yok. Ergeç, böyle giderse Türkmenlerin de kendi koruma güçlerini oluşturmak zorunda kalacaklarını açıkladı.Bu tür eylemlerin Türkmenleri Kerkük'ten kaçırmaya yönelik olduğu konusunda görüş birliği var.Kerkük'te dün meydana gelen patlama ise Talabani liderliğindeki KYB binasının önünde gerçekleşti. Hedef, Kürtler gibi görünüyor. Barzani bu patlamanın referandumu istemeyenler tarafından yapıldığını öne sürdü.Acaba öyle mi?Yarın bombanın nerede patlayacağı ve kimleri hedef alacağı belli değil. Hedefler Irak'ta iki tür eylem yapılıyor. Birincisi, Irak genelinde ABD'ye karşı yapılan eylemler. Bu eylemler hem Sünni hem Şii Araplar tarafından ABD'ye karşı yapıldığı gibi, mezhep çatışmaları nedeniyle birbirlerine karşı da yapılıyor.İkinci tür eylemler ise yerel çatışmalardan kaynaklanıyor. Kerkük'te Türkmenlerin ve Arapların kenti terk etmelerini sağlamak için yapılan eylem ve baskılar gibi. 7 Temmuz'da Türkmen bölgesinde 154 kişinin ölümüyle sonuçlanan eylem gibi.Dün Kerkük'te gerçekleşen eylem ise KYB ve Kürtleri hedef alıyorsa -ki öyle görünüyor- bu hem yerel hem de genel amaçlı olabilir.Kürtlere yönelik tepkinin üç önemli nedeninden söze edilebilir:1- İşgalde, ABD ile işbirliği yapmaları,2- Kerkük'ün Kürt idaresine bağlanması çabaları,3- 10 bin peşmergenin Irak ordusu üniformasıyla Bağdat'ta ABD askerleriyle birlikte operasyonlara katılmaları.Bu tabloya bakıldığında, Irak'ta tek güvenli ve istikrarlı yer Kuzey Irak'tır, demek mümkün değil. Kerkük ve civarında meydana gelen büyük ölçekli patlamalar Barzani ve ABD'nin bu yaklaşımını çürütüyor.Ayrıca bu eylemler, Kerkük'ün referandumla Kürt yönetimine bağlanması halinde küçük bir Irak olarak nitelenen Kerkük'te iç çatışmalara, iç savaşa kadar uzanacak riskler taşıdığının da göstergesi. İki tür eylem Kerkük'ün akıbetinin belli olması için üç aşamalı bir plan söz konusuydu:1- Normalleşme,2- Nüfus sayımı,3- Referandum.Bu planın henüz birinci aşaması bile gerçekleştirilmiş değil. Kerkük'te yaşananlara "normalleşme" demek mümkün mü?Demografik yapının Kürtler lehine değiştirilmesi için gösterilen gayret de ortada. Türkmenler ve Araplar korkutularak göçe zorlanıyor. Kürtler ise ekonomik teşviklerle Kerkük'e taşınıyor.Normalleşme sağlanmadan, yapılacak nüfus sayımı nasıl inandırıcı olacak? Her gün onlarca insanın öldüğü Kerkük'te bu iki aşama geçilmeden nasıl referandum yapılacak?ABD ve bölgesel Kürt yönetiminin Kerkük'ü bir iç çatışmaya, iç savaşa sürüklemekte olduklarını görmeleri gerek... fbila@milliyet.com.tr Bu nasıl normalleşme?
