Rüşvetle bir meslek arasındaki ilişkinin kanıksanması, bunu gösteriyor.Kapıkule Gümrük Kapısı'nda rüşvet alındığı haberini herhalde kimse "şaşkınlıkla" karşılamamıştır. Herkes, gümrüklerde rüşvet döndüğünü bilir ve bunu artık kabullenmiştir.Bazı mesleklerle ilgili yargı ne yazık ki böyledir.Bu da rüşvetin bu mesleklerin kültürü haline geldiğine ve bu durumun artık yadırganmadığına işaret eder.Maalesef gümrük memurluğu mesleği de bunlardan biridir.Bu nedenledir ki, bu mesleklerde rüşvetle, yolsuzlukla mücadele aynı zamanda bir kültürle mücadele anlamına gelir. Kapıkule'de ortaya çıkan görüntüler, rüşvetin bir mesleğin "kültürü" haline geldiğini kanıtlıyor. Edirne Emniyet Müdürü Hanefi Avcı'nın, son operasyonu, bu kültürü gözler önüne serdi.Kıdemli memurun acemi memura nasıl rüşvet alacağını öğrettiği görüntüler, "kültürü" kanıtlıyor.Kıdemli memur, kameraya takılan görüntüde, acemi memura ders veriyor:"Pasaportu şöyle alacaksın, şurasını damgalayacaksın, şu evrakı şuraya, bu evrakı buraya, contayı da şöyle cebine koyacaksın."Kıdemli memurun "conta" dediği, rüşvet oluyor.Acemi memur, kıdemli memurun denetiminde pratik yapıyor!Mesleğe giriş dersi!Gümrük teşkilatında dürüst memurlar yok mu?Elbette var. Onları elbette ayırıyoruz. Ama maalesef mesleğin dışarıya verdiği görüntü, toplumun algılaması böyle. 'Conta' dersi Avcı'nın başlattığı operasyon sonucu 51'i gümrük muhafaza ve muayene memuru, 19'u polis olmak üzere 70 kişi gözaltına alındı ve tutuklandı.Bu kişiler, 13 günlük bir izlemenin sonucunda yakalananlar.Belki izleme süresi daha uzun olsaydı bu sayı daha da artacaktı.Kapılarda görevli memurların rüşvet yoluyla elde ettikleri gelir ne kadar?Yetkililer bu soruya net bir yanıt veremiyorlar, ancak şunu söyleyebiliyorlar:"Rüşvet havuzundan aldıkları para, maaşlarının kat kat üstündedir."Bu memurlar için maaşın önemi yok. Bu görevi sürdürmek için maaş almamaya bile razı olacak bir rüşvet gelirine sahip oldukları, yetkililerce ifade ediliyor. O kadar ki, bu kapılardan başka yere tayin olanlar yeniden aynı göreve dönmek için ellerinden geleni yapıyorlar.Türkiye'de çürümüşlük kapılardan başlıyor. Maaşın adı yok Gümrük kapılarındaki rüşvet çemberi, sadece gümrük memurlarını kapsamıyor. Bu çemberin içinde kara, ulaştırma, sağlık, tarım gibi kurumların görevlileri de var. Geçmişte onlarla ilgili operasyonlar da yapılmıştı.Çember geniş.Peki zincir nereye kadar uzanıyor?Yapılan operasyon, rüşvetin bir havuzda toplandığını, amirlerce sayıldığını ve sonradan dağıtıldığını ortaya koyduğuna göre, zincirin yukarıya doğru, nereye kadar uzandığı da merak konusu...Zincirin ucunu bulup ortaya çıkarmak da merkezi yönetimin görev ve sorumluluğundadır...Bu kültürü yok etmenin yolu, rüşveti doğuran nedenleri ortadan kaldırmaktan geçiyor.Mevzuattan teknolojiye, yönetimden denetime gümrük kapıları sil baştan ele alınmadıkça, rüşvet bu mesleklerin kültürü olmaya devam edecektir. fbila@milliyet.com.tr Rüşvet çemberi
