Son örneklerinden biri embriyonik kök hücre çalışmaları oldu.Sağlık Bakanlığı, embriyonik kök hücre çalışmalarını durdurdu. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ'ın ifadesiyle, bu yönde çalışma yapılmaması için bilim adamları uyarılmış oldu.Neden? Bilimsel gelişmenin hızı sık sık hukuku geride bırakıyor. Hukuk ve hukuk yapıcı olarak siyaset, bilimsel gelişmelere yetişmekte zorlanıyor. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, dün bu sorumuzu şöyle yanıtladı:"Hem etik hem de bilimsel nedenler var. Embriyonik kök hücre çalışması konusunda dünyada ve Türkiye'de bir hukuki düzenleme yok. Bu nedenle hukuki düzenlemeler yapılıncaya kadar bu çalışmalara girilmemesi gerektiği kararını aldık. Çünkü hem etik açıdan hem de bilimsel açıdan kaygılar var. Embriyonik kök hücre çalışmasında olduğu gibi örneğin klonlama çalışmasında da dünya ülkelerinin tutumu aynı değil. Bu çalışma için de görüş birliği ve hukuk birliği oluşturulamadı." Tutum farklı Prof. Akdağ, alınan kararın dini bir gerekçeye dayanmadığını, bu yöndeki yorumların yanlış olduğunu vurgulayarak, şu bilgiyi verdi:"Etik açıdan çalışma yapmak için bir heyet oluşturduk. Bu heyette Diyanet temsilcisinin de bulunması uygun görüldü. Böyle bir temsilcinin olması, kararın dini gerekçelere dayandığını göstermez. Çünkü bu çalışmayı etik açıdan değerlendirmek için sosyologlar dahil birçok alandan uzmanın bulunması gerekiyor."Akdağ, taşıdıkları kaygının birçok ülke tarafından da paylaşıldığını belirttikten sonra şöyle devam etti:"Asıl kaygı bilimseldir. Ki bilimsel kaygı aynı zamanda etik kaygıyı da içeriyor. Embriyonik kök hücre çalışması esas itibariyle döllenmiş yumurta çalışmasıdır. Döllenmiş yumurtaya oluşmuş insan olarak bakılması da mümkündür. Bu durumda oluşmuş insan üzerinde çalışılması etik bir sorun doğuruyor. Ayrıca, böyle bir çalışmayla genetik oynama yapılması da mümkün. Bu, bilimin kötüye kullanılması riskini de beraberinde getiriyor."Prof. Dr. Akdağ, "genetik oynama riski" kavramını açmasını istediğimizde ise şu bilgiyi verdi: Gerekçe din değil "Bu tür çalışmalar başka yönlere çekilebilir. Benim dikkat çekmek istediğim yön bu. Örneğin bu yolla insan nesliyle oynayabilirler. Ki bunun sonuçlarının ne olacağını dahi kestirmek zor olur. Bu itibarla bu çalışmanın sınırlarının belirlenmesi, hukuki bir altyapısının oluşması gerekiyor. Henüz dünya böyle bir düzenleme yapabilmiş değil. Biz Türkiye olarak, bilimsel bir heyet oluşturduk. Hukuki çerçeve konusunda çalışıyorlar. Bu çerçeve ortaya çıkıncaya ve kabul görünceye kadar çalışmaların yapılmamasını istemiş olduk. Bu embriyonik kök hücre çalışmalarıyla ilgili. Ama normal kök hücre çalışmalarıyla ilgili bir sınırlama söz konusu değil." fbila@milliyet.com.tr Hukuki altyapı
