ÖNÜMÜZDEKİ günlerde Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in en sık kullanacağı bu iki sözcük, siyasi gelişmeleri belirleyecek bir işlev görecek...
"Verebilir" dendiğine göre, "o halde vermeyebilir de..."
Cumhurbaşkanı Demirel'in "seçim hükümeti kurdurmayacağım" diye özetlenebilecek kararının "hukuki" dayanağı budur.
Anayasa'nın 116. maddesi, "Bakanlar Kurulu'nun.....güvensizlik oyuyla düşürülmesi hallerinde 45 gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığı takdirde Cumhurbaşkanı TBMM Başkanı'na danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir" hükmünü taşıyor.
Bu hüküm Cumhurbaşkanı'nı seçimlerin yenilenmesine karar vermeye zorlamıyor. Aksine bu konuda bir takdir hakkı tanıyor.
Fıkra, "karar verebilir" diyerek, karşı kavramından, "karar vermeyebilir" hükmünü de içeriyor.
İşte Demirel, bu takdir hakkını kullanarak, seçimlerin yenilenmesine karar vermeyeceğini açıkladı.
Karar, Anayasa'ya uygundur.
Cumhurbaşkanı, bunalım hallerinde Anayasa'nın kendisine tanıdığı yetkiyi, yine Anayasa'nın kendisine tanıdığı yetkiye dayanarak kullanmamaya karar vermiştir.
Dolayısıyla karar hukuken tartışma kaldırmaz.
Ama siyasi olarak tartışılacağı da açıktır.
Demirel, bu kararını Anayasa'nın öngördüğü koşullar oluşmadan açıklamıştır. Demirel'in 116. maddedeki yetkisini kullanabilmesi, hükümetin düşürülmesinden sonra 45 gün içinde hükümetin kurulamaması veya güvenoyu alamamasına bağlıdır. Henüz 45 gün dolmamıştır. Hükümet kurma çalışmaları devam etmektedir.
Demirel'in kararı 10 Ocak öncesi ve sonrasını nasıl etkiler?
1- Yalım Erez'in hükümet kurmasını kolaylaştırır.
2- Fazilet Partisi'nin 10 bakanlıkla geçici hükümette yer almasını önler.
3- İki seçimi ayırmak ve genel seçimlerin ertelenmesine dönük zemin oluşturur.
Başkent kulislerinde ağırlık kazanan görüş şudur:
"Demirel'in açtığı yoldan Erez, hükümet kurar ve güvenoyu alırsa... Meclis gündemine gelecek olan belediye başkanlarının iki turda seçilmesine dönük yasanın görüşülmesi sırasında, Anayasa'nın öngördüğü 5 yıllık süre aşılarak l8 Nisan'da yapılmasına karar verilen yerel seçimlerin öne alınması kararlaştırılabilir. Anayasa'ya göre en son 26 Mart tarihinde yapılması gereken seçimlerin bu tarih veya daha öncesine alınması halinde, genel seçimlerin de daha ileri bir tarihe veya normal zamanı olan 2000 yılına bırakılması için zemin doğmuş olur."
"Erez hükümeti kuramaz veya güvenoyu alamazsa, hükümeti kurmakla bir başkası görevlendirir. Bu durumda mevcut hükümet göreve devam eder. Seçimlerin ayrılması konusu mevcut hükümet tarafından Meclis gündemine getirilir."
Demirel'in kararı muhalefet partilerinin hareket alanını daraltmış, Erez'inkini genişletmiştir.
Sonucu, muhalefet liderlerinin tavrı belirleyecektir...
Yazara E-Posta: f.bila@milliyet.com.tr
