"Yaşlıların deneyimi iyi değerlendirilmeli"

Yaşlanmaya ilişkin farkındalığı artırmayı amaçladıklarını belirten TÜRYAK Yaşlılık Konseyi Derneği Başkanı Fügen Mavi, “İş dünyasında ve toplum hizmetlerinde onların bilgi ve deneyimlerinden yararlanmalıyız” diyor

Yaşlandığımızda ne yapacağız? Yaşlılarımız ne yapıyor? ABD’de, Avrupa’da yaşlılık artık ruhsal bir algıya dönüşmüş durumda ve çoğu vızır vızır çalışıyor, geziyor, hayatın tam da içindeler. Ülkemizdeki gibi kıyıdan seyretmiyorlar hayatı. Harika bir dernekle tanıştım. TÜRYAK... Sevinç Pastanesi Sohbetleri’nde, Derneğin Başkanı Fügen Mavi’yle; derneği, nüfus yaşlanması, yaşlı hakları ve daha iyi yaşam koşullarının sağlanmasıyla ilgili projelerini konuştuk. Sağlıklı ve zinde yaş almalar diliyorum...

Bu görevinizden önce neler yapıyordunuz?

1977 yılından bu yana sosyal hizmet uzmanı olarak çalışmaktayım. İstanbul Sosyal Hizmetler İl Müdür Yardımcılığı görevinden 1998 yılında emekli olduktan sonra, sırasıyla Bayındır Holding Yaşamkent Huzurevi’nde, TC Emekli Sandığı Etiler Dinlenme Evi’nde, İstanbul Huzur Hastanesi ve Dinlenme Evleri Vakfı Huzurevi’nde yönetici olarak çalıştım. 2010’da İstanbul Kartal Belediyesi’ne başkan yardımcısı olarak atandım ve 2016 yılında emekli oldum. TÜRYAK ailesine ise 2008’de katıldım. 2017’den bu yana da TÜRYAK Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyorum.

TÜRYAK’ın amacı, misyonu nedir?

TÜRYAK Yaşlılık Konseyi Derneği, çok sayıda işadamı ve sosyal hizmet gönüllüsüyle birlikte, 2003 yılında Onursal Başkanımız Sayın Mete Bora tarafından kurulmuştur.

Örnek kıdemli vatandaş

TÜRYAK; dil, din, ırk, milliyet ve cinsiyet farkı gözetmeksizin, dünyanın neresinde olursa olsun, tüm kıdemli vatandaşların onurlu, saygın ve bağımsız bir yaşam hakkına sahip olduklarını savunmakta, yaşlı hakları ve yaşlılarla ilgili sosyal politikaların oluşturulmasında farkındalık yaratmak amacıyla da konuyla ilgili tüm ulusal ve uluslararası örgütlerle ortak çalışma ve işbirliğini hedeflemektedir. Günümüzün ve geleceğin 60 yaş üzeri kişilerinin yaşam kalitesini yükseltecek projelere ulusal ve uluslararası destekler sağlamak için çalışmaktadır. Yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin toplumsal duyarlılığı ve farkındalığı artırmak, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini yükseltecek girişimlere toplumun her katmanında öncülük etmek, yaşlılarımızın bilgi ve deneyimlerinden iş dünyasında ve toplum hizmetlerinde yararlanılmasını sağlamak da bizim için önemli. 

Bugüne kadar hangi projeleri yaşama geçirdiniz?

Gerek Türkiye’de gerekse yurt dışında yaşayan, 60 yaş üstü olan, meslek hayatında başarılı, sosyal faaliyetlere yaşamı boyunca duyarlı ve öncü, toplumun takdir ve sevgisini kazanmış, hayata bağlılığını ve yaşam sevincini devam ettiren ve örnek bir kişilik sergileyen akil kişilerle, fevkalade titizlikle yapılan bir seçimle ‘Örnek Kıdemli Vatandaş’ ödülü veriyoruz. Bu projemiz 2007’de başladı. Önceleri sadece yurt içinden ve topluma mal olmuş, başarılı kişileri seçmekteyken 2015’ten itibaren bu seçimi ülke çapında, büyükşehir belediyeleri ve STK’lar aracılığıyla yapmaya, 2016’dan bu yana ise ülkemiz genelinde seçilenlerin yanı sıra Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yurt dışında yaşayan, örnek kıdemli vatandaşlarımızı ödüllendirmeye başladık.

2009’dan bu yana ulusal ve uluslararası, bilimsel içerikli kongreler de düzenlemekteyiz. Örneğin; 2013’te merkezi Kanada’da bulunan Uluslararası Yaşlılık Federasyonu’yla iş birliği yaparak ‘Uluslararası İstanbul Yaşlılık Girişimi’ etkinliği gerçekleştirildi. Yine aynı birliktelikle ‘Uzun ve Aktif Yaşam’ Kongresi yapıldı. 2017’de Örnek Kıdemli Vatandaş Kongresi ve bir makale yarışması düzenlendi. 2018’de ‘aktif yaşlanma’ konseptiyle düzenlediğimiz, Örnek Kıdemli Vatandaş Kongremiz İstanbul’da yapıldı. Dışişleri Bakanlığı ile eşgüdüm halinde, Almanya, ABD, Avusturya, Avustralya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İsveç, İsviçre, İtalya, Kanada ve Norveç’ten, ayrıca yurt içinden seçilen örnek kıdemli vatandaşlarımıza ödülleri verildi.

Yürüttüğünüz çalışmalardan söz eder misiniz...

Dünya Yaşlılar Günü olan 1 Ekim tarihi baz alınarak her yıl Ekim ayı başında yapılan ve yine her yıl yaşlılık konusunda farkındalık yaratmak amacıyla tespit ettiğimiz, yeni bir bilimsel konseptle ‘Örnek Kıdemli Vatandaş’ kongrelerini düzenlemekteyiz. Ayrıca, Avrupa Birliği destek programı kapsamında geliştirilen ve Sosyal Güvenlik Kurumu, Ankara Üniversitesi, Sincan Halk Eğitim Merkezi ile Fransa-Hollanda-Almanya’dan partnerleri olan MORE projesinde paydaş olarak çalışmaktayız.

‘Emeklilerimize imkân sağlanmalı’

Türkiye’deki emeklilik yaşı hakkında ne düşünüyorsunuz ve aktif çalışma hayatında yer alan yaşlı kesim kıyaslandığında yurt dışındaki işleyiş nasıl?

Yaşlanma, dünya çapında, yalnızca ailelerin gelişimini ve biçimini değil, genel olarak toplumların ve ekonomilerin işleyişini de değiştirmiştir. Günümüzde; emeklilik yaşı, parasal ve toplumsal güvenlik, kuşaklararası etkileşim, hatta nüfusun giderek yaşlanması nedeniyle iş dünyasının daralan işgücüne uyum sağlaması ve sürdürülebilir bir sağlık sisteminin kurulması ve korunması daha da önem kazandı, ancak ne yazık ki bu öğeler arasında çok taraflı dengeler kavgası sürmektedir. Bu kavga, doğal olarak kaygılara da yol açmaktadır. Sosyal güvenlik sistemlerinin finansmanında zorluk çekilmesi nedeniyle de maalesef dünyanın birçok ülkesinde ve ülkemizde fonlar eriyip bitmekte, sürdürülen politikalar da emeklilerine onurlu yaşam imkânı sağlayamamaktadır. Çalışanların tasarruflarının devlet tarafından teşvik edilmesi ile bireysel emeklilik sisteminin ve yaşlılık bakım sigortasının geliştirilerek tüm çalışanlara uygulanması, bu soruna ciddi bir çözüm getirebileceği gibi, yaratılacak fonlarla da ekonomiye canlılık ve katkı sağlanabileceğine inanıyoruz.

Ya bundan sonrası...

2018 yılında hazırladığımız ‘Aktif Yaşlanma ve Emeklilik Akademisi’ projesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne sunuldu ve kabul gördü. Ancak seçim dönemine denk gelmesi nedeniyle ne yazık ki uygulamaya geçirilemedi. Bu projeyle ilgili çalışmalarımız sürüyor. Ayrıca emekli olanların yeniden istihdam edilebilecekleri, sosyal statü kazanabilecekleri ve psikolojik doyum sağlayabilecekleri ‘Deneyim Bankası’ projesi yapıldı, ancak henüz uygulamaya konamadı. Bu doğrultuda, diğer güçlü STK’larla ortak bir havuz oluşturulması, ticaret odası, ticaret borsası, meslek odaları ile kamu kuruluşları ve özel kuruluşların projeye dahil edilerek uygulamaya geçirilmesi için çalışmalarımız sürüyor.