Turizmin yükselen trendi

Son yıllarda turizmin yükselen trendi, parlayan yıldızı Kars. Gezginler son birkaç yıldır karlar altında bir masal diyarı gibi görünen bu şehre akın ediyor.

Anadolu’nun Kafkaslara ve Orta Asya’ya açılan Doğu kapısıdır Kars, serhat kenti de derler ona. Benim için iklimlerin en acımasızında yaşayan “Doğu’nun nazlı gelini”dir o. İlkbaharda coşup çıkartır gelinliğini, yağmurlarla yıkanır ve rengârenk çiçeklerle bezenir. Her haliyle güzeldir. Öyle güzeldir ki çağlar boyu herkesin gözü üstünde olmuş, defalarca istila edilmiş, doğal afetler sonucu yıkılmış, her seferinde de ayağa kalkmayı başarmıştır.

Kars MÖ 9000’lerden bu yana kesintisiz bir yerleşime sahne olmuş, Anadolu’nun kültürleri harmanlayıp bir potada erittiği binlerce yıllık tarihine tanıklık etmiştir. Büyük ihtimalle Urartular’a kadar giden tarihiyle Anadolu’nun en güzel kalelerinden biri olan Kars kalesi şehrin başını bir taç gibi süsler. Karda çıkması biraz zorlu da olsa deneyin derim. Şehrin kaleden manzarası inanılmaz derecede etkileyici ve büyüleyici. Kaleden şehrin içinden akan Kars Çayı ve 16. yüzyılda Osmanlı Padişahı III. Murat’ın emriyle yaptırılan ve 18. yüzyılda onarım görmüş olan tamamı kesme bazalt taşından yapılmış Taşköprü görünür. Kalenin eteklerindeki Kaleiçi mahallesinde görünümü nedeniyle halk arasında “Kümbet Camii” diye de anılan ve bir süre müze olarak kullanılan Havariler Kilisesi Kars’ın en önemli yapılarındandır. 10. yüzyılda Ermeni Bagrat Kralı II. Abbas tarafından yaptırılmıştır. Kesme taşlardan yapılmış olan kilisenin kubbesinin 12 kemerinde 12 havarinin kabartmaları bulunur.

Baltık mimari tarzı

Kars iki kez büyük şehir imarı yaşar. İlki Osmanlı dönemindedir. O dönemlere ait cami, hamam, köprü, ev, konak gibi bazı binalara rastlamak hâlâ mümkündür. Özellikle de Kars Çayı’nın iki yakasında eski hamamlar ve tipik Anadolu özellikleri taşıyan verandalı evler, konaklar görülür. İkinci imar planı ise 1877 - 1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrası Kars’ın 1918’e kadar Rus işgalinde kaldığı dönemde Kars’ı askeri garnizon ilan eden Ruslar tarafından başlatılmıştır. Bugünkü Yusufpaşa, Ortakapı ve Cumhuriyet Mahallelerinin merkezini oluşturduğu yeni şehir planını 1890 yılında Hollanda’dan getirdikleri mühendislere yaptırırlar. Şehir planı birbirini dik kesen ızgara planlı geniş caddelerden oluşmuştur. Bu caddelerin üzerine “Baltık mimari” tarzında binalar dikilir ve şehre asıl damgasını vuran da bu binalardır. Hepsi düzgün kesme bazalt taştan, tek, iki, ender olarak üç katlı olarak yapılmıştır. Ön cepheleri yalancı sütunlar, bordür kabartma taşlarla süslenmiştir ve iç mekânlar genelde uzun bir koridor etrafında iç içe açılan oda ve salonlardan oluşur. Binalarda “Peç” adında tavana kadar uzanan, dikdörtgen biçiminde, çini kaplamalı ve üzeri kabartmalarla süslü bir merkezi ısıtma sistemi vardır. İçerisinde kömür yakılır ve iç mekân duvarlarından geçen borularla binanın tamamını ısıtır.

Bugün şehirde göreceğiniz pek çok kamu binası Baltık mimari tarzıdır. Gezebildiğinizi mutlaka gezin. Ortakapı Mahallesi’nde Fethiye Camii diye bilinen bina da Baltık mimarisinin güzel örneklerinden biridir. 19. yüzyılın sonunda kilise olarak yapılmış, Cumhuriyetin ilk yıllarından sonra kapalı spor salonu olarak kullanılmış,

1985 yılında ise camiye çevrilmiştir.

Yapmadan dönmeyin

- Kars Arkeoloji Müzesi’ni ve yeni açılmış olan Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi’ni görün.

- Tarih öncesi çağlardan Ortaçağ’a kadar sürekli yerleşim izleri barındıran “1001 Kilise kenti” diye anılan, Ermeni mimarlığının olağanüstü eserlerine, Anadolu’nun en eski camiine ev sahipliği yapan Ani Antik Kenti’ni detaylı ve konusunda uzman bir rehberle gezin.

- Karslı aşıkların atışmalarını, Kafkas dans gösterisini mutlaka izleyin.

- Kışın tamamen donan Çıldır Gölü’nü görün.

- Kayak yapacaksanız sadece Alplere has kristal karın bulunduğu ve Sarıçam ormanlarıyla kaplı Sarıkamış tam size göre.