Zirveden bakan Erzurum
1890 metre yükseklikteki Erzurum, Ardahan’dan sonra en yüksek rakıma sahip ilimiz. Palandöken’e sırtını yaslamış Erzurum’da en önemli tarihi yapılarının çoğunun Cumhuriyet Caddesi üzerinde sağlı sollu sıralandığını göreceksiniz...
Kar tatillerinin ve kayakçıların gözde kayak merkezlerinden Palandöken Dağı’na sırtını yaslamış, Doğu Anadolu’nun soğuk iklimi nedeniyle sanayinin gelişmediği, tarım ve hayvancılıkla öne çıkan en büyük şehri, Dadaşlar şehri Erzurum.
Şehrin Selçukluların Anadolu’ya girmesinden sonra zaman içinde Erzurum’a dönüşmeden önceki son ismi, Bizans döneminde anıldığı şekliyle Theodosiopolis idi.
Seferlerde askeri üs
Binlerce yıllık inanılmaz renkli ve hareketli bir tarihe sahiptir. Stratejik konumu ve önemi nedeniyle tüm Anadolu tarihinde olduğu gibi bu şehir de elden ele geçer yüzyıllar boyunca. Şehri bugüne taşıyan en önemli dönemler arasında Bizans dönemi, Anadolu Selçuklularına tabi olup vilayet olmadan önce Saltukoğulları Beyliği dönemi (1071-1202), Rus istilâları ve tabii Kurtuluş Savaşı’ndaki önemli rolüyle Erzurum Kongresi sayılabilir.
Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı’nın Erzurum üzerindeki hakimiyeti de önemlidir. Artık büyüyen ve gelişen bir eyalet olan Erzurum, Trabzon Tebriz ticaret yolu üzerinde önemli bir kale ve Serhat, yani sınır şehridir. İran seferlerinde de askeri üs olarak kullanılmıştır.
Daha şehre giriş yaparken Türkiye’nin en yüksek rakımına sahip topraklarından birinde hareket ettiğinizi hissedeceksiniz. Şehir merkezine geldiğinizde de şehrin tarihi yapılarının çoğunun Cumhuriyet Caddesi üzerinde sağlı sollu sıralandığını göreceksiniz.
Beş kez onarım görmüş
Cumhuriyet Caddesi’nde ilerlerken ilk dikkati çeken sırlı, sırsız, mavi ve patlıcan moru tuğlalar ve geometrik süslemelerle bezeli minaresiyle Yakutiye Medresesi olur. 1310 yılında İlhanlı Hükümdarlığı, Olcaytu döneminde Emir Hoca Celalettin Yakut Gazani tarafından Sultan Gazan Han ve eşi Bolugan Hatun adına yaptırılmıştır. Osmanlı döneminde dökümhane, 19. yüzyılda askeri depo olarak kullanılan ve bugün müze olarak işlevini sürdüren bu yapı, kapalı avlulu, eyvanlı ve revaklı medreseler tipinin en büyüğüdür.
Yol üzerinde ilerlerken II. Selim’e lalalık etmiş olan, Erzurum Beylerbeyi, daha sonraki yıllarda Kıbrıs fatihi sadrazam Lala Mustafa Paşa’nın 16. yüzyıla tarihlenen, seferlerden elde ettiği gelirle Mimar Sinan’a yaptırdığı Lala Mustafapaşa Camii’ni görürsünüz. Caddenin sonunda şehrin en önemli tarihi eserleri bekler gezginleri. Sağ kolda Saltukoğulları’na ismini veren Ali ibn Saltuk’un torunu Melik Nasirüddin Muhammed tarafından 1179 yılında yaptırılmış olan, erken Selçuklu mimarisi tipik örneklerinden 47 sütun üzerine oturan düz dam ve örtülü avlulu Ulu Camii vardır. IV. Murat döneminde yiyecek ve erzak deposu olarak da kullanılan bu yapı 17., 19. ve 20. yüzyıllarda beş kez onarım görmüştür.
Taç kapısıyla eşsiz
Ulu Camii’nin hemen yanında biraz geride kalan ve Erzurum’un sembolü olan bir anıt yapıyla karşılaşırsınız: Çifte Minareli Medrese. 13. yüzyılda I. Alaaddin Keykubad’ın kızı Hüdavent hatun tarafından yaptırılmış olan 2 katlı, 4 eyvanlı bu yapı açık avlulu medreselerin en büyüğüdür. 26 m yüksekliğindeki çift minaresi ve muhteşem bir sanat eseri olan taç kapısıyla eşsizdir.
Ulu Camii ve Çifte Minareli Medrese’nin arasındaki yoldan ilerlerseniz 3 kümbetler karşınıza çıkar. İçlerinden en heybetli görünüme sahip ve sekizgen şeklinde olan Emir Saltuk’a aittir.
Çifte Minareli Medrese’nin tam karşısında Erzurum Kalesi yer alır. Asur, Sasani ve Bizans’a uzanan tarihi, Saltukoğulları döneminde eklenen kale mescidi, camii ve gözetleme kulesi olarak yapılan günümüz saat kulesi ile çok heybetlidir.
Görmeden dönmeyin
Erzurum Kongre binası, 16. yüzyıl Mimar Sinan eseri Rüstem Paşa Kervansarayı, Taş Han Bedesteni. Meşhur Oltu taşlarını alabileceğiniz yerdir burası. Vaktiniz ve aracınız varsa Erzurum tabyalarını ve biraz uzakta kalsa da bir doğa harikası olan Narman Peri Bacaları.
Kayak tutkunlarına
Palandöken’deki Sway Hotels sömestr tatili için kayak hocalarıyla birlikte çocuklara özel bir program sunuyor. Polat Erzurum Resort Otel, Dedeman Ski Lodge Palandöken, Palan Otel bölgenin kayak tatili için tercih edilen otellerinden.
