IRAK'ta şu sırada Türkiye'yi yakından ilgilendiren önemli gelişmeler oluyor.
Bu gelişmelerden biri, Kuzey Irak'taki iki Kürt liderinin toplantısı ile ilgili. Selahattin kentinde gerçekleşen bu buluşmada PKK'nın bölgedeki varlığına son verilmesi konusunda bir karar alındı.
KDP lideri Mesut Barzani'nin Türk sınırına yakın kendi kontrolündeki bölgede PKK faaliyetine izin vermediği, zaman zaman askeri operasyonlara girişen Türk birlikleri ile işbirliği yaptığı biliniyor. Ancak KYB lideri Celal Talabi'nin geçmişte PKK'ya karşı "teşvikkar" bir tavır takındığı ve birçok PKK'lıyı kendi bölgesinde barındırdığı gözden kaçmıyordu.
Selahattin kentindeki toplantıda, Talabani'nin de kendi denetimindeki bölgede artık PKK'nın her türlü faaliyetini yasaklamaya karar verdiği anlaşılıyor. Nitekim Süleymaniye'deki PKK bürosunun ve yan kuruluşlarının kapatıldığı, birçok PKK'lının dağlara kaçtığı bildiriliyor.
Eğer PKK konusunda Barzani ile Talabani gerçekten birlikte hareket ederler ve Türkiye ile işbirliği yaparlarsa, terör örgütü, - Suriye'den sonra - bölgede büyük bir darbe yemiş olacak ve etkisini daha da kaybedecektir...
* * *
IRAK'ta Türkiye'yi ilgilendiren diğer olay, Saddam rejimi ile ABD arasındaki gerginlikte görülen tırmanıştır.
Gün geçmiyor ki, Kuzey veya Güney Irak'taki uçuşa yasak bölgede karşılıklı bir ateş açma olayı çıkmasın. Bu, şimdilik "rutin olaylar" gibi görünüyor. Ancak bu bölgelerde bir Amerikan uçağının düşürülmesi halinde, olay çok büyüyecektir. Böyle bir çatışma sonucunda bir Amerikan pilotunun öldüğünü veya daha vahimi Iraklıların eline düştüğünü düşünün: O zaman büyük gürültü kopacaktır. Bazı gözlemciler, Saddam'ın ABD keşif uçaklarına ateş açılmasını emretmesinden esas beklentisinin de bu olduğunu, böylece ABD'yi ve dünyayı ayağa kaldırabileceğini umduğunu söylüyorlar...
Kuzey Irak'taki yasak bölgede denetim uçuşları yapan ABD uçakları İncirlik'te üsleniyor. Aslında İncirlik "Çekiç Güç"ün devamını oluşturan "Keşif Gücü"ne, Meclis'in kararı ile ev sahipliği yapıyor. Ancak son zamanlarda Kuzey Irak'taki uçuşların olaylı geçmesi, doğrusu Türk diplomatik ve askeri çevreleri de kaygılandırıyor.
Ama asıl endişe yaratan, ABD'nin bayram biter bitmez geçen ay yarıda kalan bombardımanlarına yeniden başlaması olasılığıdır. Başbakan Ecevit de önceki akşam bu kaygısını dile getirdi. Daha önceki bombardımanlarda İncirlik Üssü'nün kullanılması gündeme gelmedi. Türk yetkilileri Irak'a karşı yeni hava akınlarının başlaması halinde böyle bir ihtiyaç duyulacağına ve ABD'den böyle bir istek geleceğine pek ihtimal vermiyorlar. Ama gene de belli olmaz... Kaldı ki, Türkiye'nin rahatsızlığı, Ecevit'in dediği gibi çatışmanın ve gerginliğin giderek tırmanmasıdır. Böyle bir durum Türkiye'nin çıkarları ile çatışır. Ankara'nın bir yandan Irak'la ilişkileri daha da zedelenir, diğer yandan ABD ile süregelen anlayış havası da bozulabilir...
* * *
SADDAM ile ABD arasındaki zıtlaşmaya paralel olarak, Bağdat ile Arap başkentleri arasında da bir kriz yaşanıyor. Saddam Mısır'dan Suudi Arabistan'a kadar çeşitli Arap ülkelerinin halklarını, son olaylarda Irak'a karşı tavır alan liderlerine karşı ayaklanmaya çağırıyor!.. Bu Arap ülkeleri de aynı çağrıyı, Saddam'ı devirmesi için Irak halkına yapıyor. Son günlerde Saddam'ın "kötü günler" geçirdiği, bazı direniş eylemleri ile karşılaştığı (hatta 25 kadar subay ve yöneticinin idam edildiği) gelen haberler arasında...
Bu arada Fransa, uzlaştırıcı bir girişim ile, BM'ye ambargonun hafifletilmesini, buna karşılık silah denetimine yeni bir şekil verilmesini öngören bir plan sunuyor. Ancak ABD kadar Irak da buna pek sıcak bakmıyor.
Ne yazık ki Irak'ta diplomasinin şansları, çatışma olasılığından daha zayıf görünüyor...
Yazara E-Posta: s.kohen@milliyet.com.tr
